Η Γερμανία ζήτησε από την ΕΕ να εξαιρέσει τις αμυντικές δαπάνες από τους δημοσιονομικούς της κανόνες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι είχαν προτείνει οι Βρυξέλλες, σηματοδοτώντας μια σημαντική αλλαγή στη σκληρή στάση του Βερολίνου για το έλλειμμα και το χρέος υπό τον εν αναμονή καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς.
Ο Γερμανός πρεσβευτής στην ΕΕ είπε σε άλλους εθνικούς απεσταλμένους την Τετάρτη ότι το Βερολίνο ήθελε να αναθεωρήσει τα όρια του χρέους και του ελλείμματος της ΕΕ για να επιτρέψει την αύξηση των αμυντικών δαπανών, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τη συζήτηση.
Η πρόταση, που αντιστρέφει πλήρως την προηγουμένως λιτή στάση του Βερολίνου για τις δημόσιες δαπάνες και τον δανεισμό, υπερβαίνει την τετράχρονη εξαίρεση που επικαλέστηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Το Βερολίνο θέλει να καταστήσει δυνατές σημαντικές αμυντικές δαπάνες μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέσω μιας προσαρμογής των κανόνων», είπε ένα άτομο που γνωρίζει τη συζήτηση. Ένας εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης αρνήθηκε να σχολιάσει. Η κίνηση ήρθε αφότου ο Μερτς δεσμεύτηκε την Τρίτη ότι η χώρα του θα έκανε «ό,τι χρειαστεί» για να υπερασπιστεί την ευρωπαϊκή ειρήνη και ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου να επιτρέψει απεριόριστο εθνικό δανεισμό για τη χρηματοδότηση των γερμανικών αμυντικών δαπανών. Αυτό το βήμα αυξάνει την πίεση σε άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες τις τελευταίες ημέρες επιτάχυναν τα σχέδια για την αύξηση του «επανεξοπλισμού» της ηπείρου, όπως το έθεσε η φον ντερ Λάιεν, μεταξύ άλλων με τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων και πιθανώς τη σύσταση ενός διακυβερνητικού ταμείου με τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η κίνηση έρχεται τη στιγμή που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διακόπτει τη στρατιωτική υποστήριξη και την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία και αφού η κυβέρνησή του έθεσε αμφιβολίες για τις μακροχρόνιες αμερικανικές εγγυήσεις ασφάλειας για την ήπειρο.
Ο Μέρτς ανακοίνωσε την Τρίτη σχέδια για να χαλαρώσει σημαντικά το συνταγματικά κατοχυρωμένο φρένο χρέους της χώρας και να δημιουργήσει ένα ταμείο 500 δισ. ευρώ με στόχο την ενίσχυση των υποδομών και την αναζωογόνηση της οικονομίας της χώρας. Το σχέδιο θα προωθηθεί άμεσα μέσω της απερχόμενης Bundestag , όπου ο Μερτς και οι σύμμαχοί του εξακολουθούν να έχουν την πλειοψηφία – και χαιρετίστηκε ως «απόλυτη αλλαγή του παιχνιδιού» από μακροχρόνιους υποστηρικτές της δημοσιονομικής μεταρρύθμισης.
Όμως ο συντηρητικός ηγέτης χρειάζεται ακόμα την υποστήριξη του κόμματος των Πρασίνων, το οποίο αντέδρασε με οργή στην αναστροφή του Μερτς και τον επέκρινε επειδή αρνήθηκε να εγκρίνει τη μεταρρύθμιση του χρέους όταν ήταν στην αντιπολίτευση. Ο Μερτς επρόκειτο να συναντηθεί με εκπροσώπους του κόμματος των Πρασίνων την Τετάρτη.
Η μετατόπιση της Γερμανίας έρχεται την παραμονή μιας έκτακτης συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, όπου άλλες πρωτεύουσες θα δέχονται έντονη πίεση να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Μερτς στη ριζική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Η κίνηση του Βερολίνου «είναι μια σαφής ένδειξη ότι έχουμε γυρίσει σελίδα όσον αφορά τις αμυντικές επενδύσεις στην Ευρώπη», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ που συμμετέχει στις προετοιμασίες για τη σύνοδο κορυφής.
Ο Mujtaba Rahman, διευθυντής Ευρώπης στην εταιρεία ανάλυσης πολιτικών κινδύνων Eurasia Group, δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι έλαβαν επιτέλους το μήνυμα και οι Μερτς, φον ντερ Λάιεν και άλλοι τώρα βλέπουν ξεκάθαρα υπαρξιακούς κινδύνους για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Όσο πιο ενοχλητικός αποδεικνύεται ο Τραμπ για την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ, τόσο περισσότερη δημοσιονομική χαλάρωση για την άμυνα είναι πιθανό να δούμε».
Επτά κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων οικονομιών της Ιταλίας και της Ισπανίας, βρίσκονται κάτω από το σημείο αναφοράς των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ που είναι 2 τοις εκατό του ΑΕΠ. Μόλις τέσσερις — η Πολωνία, η Εσθονία, η Λετονία και η Ελλάδα — ξοδεύουν περισσότερο από το 3 τοις εκατό, που θεωρείται ως το ελάχιστο για τον απαραίτητο επανεξοπλισμό της Ευρώπης. Η στάση του Μερτς στις δαπάνες ήρθε καθώς η φον ντερ Λάιεν ενθάρρυνε τις άλλες 26 πρωτεύουσες της ΕΕ να κάνουν το ίδιο και να χρησιμοποιήσουν την 4ετή εξαίρεση από τους δημοσιονομικούς κανόνες για τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους. «Μια νέα εποχή είναι μπροστά μας. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν σαφή και παρών κίνδυνο σε μια κλίμακα που κανείς από εμάς δεν έχει δει στην ενήλικη ζωή μας», έγραψε η φον ντερ Λάιεν σε επιστολή της προς τους 27 ηγέτες της ΕΕ την Τρίτη.
Η πρόεδρος της Κομισιόν πρότεινε επίσης στην Επιτροπή να συγκεντρώσει 150 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να εκταμιευθούν σε κεφάλαια της ΕΕ ως δάνεια για επενδύσεις στη βιομηχανία όπλων, καθώς και να ανακατευθύνει άλλα κονδύλια της ΕΕ στην προσπάθεια. «Κινητοποιήστε τους τεράστιους πόρους της Ευρώπης», προέτρεψε η φον ντερ Λάιεν τους ηγέτες, «να απελευθερώσουμε τη βιομηχανική και παραγωγική μας δύναμη και να την κατευθύνουμε στον στόχο της ασφάλειας».
Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας, απαιτούν αλλαγή στους δημοσιονομικούς κανόνες για να αυξήσουν την ευελιξία τους για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ δαπάνησαν συνολικά 324 δισ. ευρώ για την άμυνα πέρυσι. Ο Roderich Kiesewetter, μέλος του κοινοβουλίου του CDU του Μερτς, είπε ότι το να επιτραπούν οι αμυντικές δαπάνες εκτός των δημοσιονομικών κανόνων ήταν «ένα μήνυμα προς την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία να κάνουν ακόμη περισσότερα. . . Είναι μια πολύ χρήσιμη ενέργεια εντός της Ευρώπης για να κινητοποιήσουμε επίσης όσους μένουν ακόμα πιο πίσω».
Διαβάστε επίσης:
Απορρίπτουν οι ΗΠΑ το εναλλακτικό σχέδιο της Αιγύπτου για τη Γάζα
Τηλεφωνική επικοινωνία για τους δασμούς θα έχουν Τραμπ – Τριντό
