Στις βόρειες χώρες της Ευρώπης αλλά και στον Καναδά, όπου η καθημερινή ζωή των ανθρώπων δεν βασίζεται τόσο στην πυρηνική οικογένεια και δεν καθορίζεται απ’ αυτήν και τα ατομικά συμφέροντα αλλά από τις δομές της συντεταγμένης πολιτείας και με γνώμονα πρωτίστως τη διαφύλαξη του δημόσιου χώρου (και μέσω αυτού του ιδιωτικού), τα καλέσματα για συλλογικές δράσεις δεν απευθύνονται σε «ώτα μη ακουόντων». Δεν πέφτουν στο κενό. Ο πρωτόγονος τρόπος άσκησης εξωτερικής πολιτικής από τον Ντόναλντ Τραμπ έχει συγκλονίσει τους παραδοσιακούς εταίρους και συμμάχους των ΗΠΑ. Έχει σοκάρει όλους εκείνους που συντασσόμενοι μεταπολεμικά a priori και δίχως καμία βάσανο με τις ΗΠΑ θεωρούν ότι βρίσκονται «στη σωστή πλευρά της Ιστορίας».
Και αν μετά τα δασμολογικά παραληρήματα του Λευκού Οίκου οι κυβερνήσεις των δυτικών εταίρων και συμμάχων μελετούν με προσοχή και σκεπτικισμό την απάντησή τους στην αμερικανική εκτροπή, οι απλοί πολίτες ετοιμάζουν τη δική τους απάντηση στον «tariff man», στοχεύοντας εκεί που πονά περισσότερο: στο πορτοφόλι του.
«Πώς θα κάνει ο Τραμπ την Αμερική και πάλι μεγάλη σε ολόκληρο τον κόσμο, αν ο κόσμος πάψει να αγοράζει τα προϊόντα της;», σκέφτηκαν οι Καναδοί, οι Δανοί, οι Σουηδοί, οι Νορβηγοί, οι Γάλλοι… Και έχοντας συνειδητοποιήσει την ισχύ που μπορούν να αποκτήσουν εν τη ενώσει τους οι καταναλωτές, άρχισαν ήδη να οργανώνουν μποϊκοτάζ κατά των αμερικανικών προϊόντων. Ταιριάζει εξάλλου η αντίδραση αυτή του οικονομικού εκβιασμού στην προτεσταντική ηθική και τη δική τους αλλά και του αμερικανού προέδρου, ο οποίος βέβαια την έχει ήδη εξωθήσει στις εσχατιές του κυνισμού.
Οι Καναδοί στην πρωτοπορία
«Στη χώρα του σφενδάμου, λίστες με καναδικά εναλλακτικά προϊόντα αντί των αμερικανικών μοιράζονται μαζικά στα κοινωνικά δίκτυα. Ακόμη και τα μέσα ενημέρωσης δίνουν συμβουλές για μποϊκοτάρισμα προϊόντων Μade in USA. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό εξάλλου, κάλεσε μέσω του αμερικανικού δικτύου X τους συμπολίτες του ‘να επιλέξουν προϊόντα που κατασκευάζονται εδώ, στον Καναδά’», γράφει ο Ζιλιέν Ντασουά στη γαλλική «Le Figaro».
Ήδη πολλοί εστιάτορες έχουν αφαιρέσει τα κρασιά της Καλιφόρνια από το μενού τους. Θα παρατηρούσε βέβαια κανείς ότι στη μεγάλη αυτή Πολιτεία της Δυτικής Ακτής, που ψηφίζει παραδοσιακά Δημοκρατικούς, ακόμα και οι ψηφοφόροι των Ρεπουμπλικανών απορρίπτουν τον Ντόναλντ Τραμπ ως μοντέλο αισθητικής και δράσης στο σύνολό του. Αλλά τέλος πάντων, η καναδική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Loblaw προτείνει στην διαδικτυακή εφαρμογή της εναλλακτικά προϊόντα τοπικής παραγωγής.
Επίσης οι Καναδοί ακυρώνουν κατά χιλιάδες τα ταξιδιωτικά τους σχέδια προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε σημείο που στην Αμερικανική Ταξιδιωτική Ένωση έχει σημάνει συναγερμός, καθώς οι απώλειες εσόδων υπολογίζονται σε 2,1 δισ. δολάρια, αναφέρει το αμερικανικό περιοδικό «Forbes».
Κινητοποιείται και η Ευρώπη
Το κίνημα των μποϊκοτάζ κατά των αμερικανικών προϊόντων ξεκίνησε στον Καναδά, αλλά φαίνεται πως εξαπλώνεται γρήγορα στη Γηραιά Ήπειρο, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ευρώπη. Στη Δανία, η οποία αισθάνεται άμεσα απειλούμενη από τους αναθεωρητισμούς του Τραμπ, μιας και ο πρόεδρος έχει βάλει στο μάτι τη Γροιλανδία, χρήστες του Facebook δημιούργησαν μια ομάδα που ονομάζεται «Boykot varer fra USA» (δηλαδή «Μποϊκοτάζ προϊόντων από τις ΗΠΑ») και η οποία συγκέντρωσε περισσότερους από 54.000 ακολούθους σε διάστημα ενός μηνός.
Ο ρεπόρτερ του «Figaro» σημειώνει το γεγονός ότι το μποϊκοτάζ διοργανώνεται μέσω ενός αμερικανικού μέσου κοινωνικής δικτύωσης, που ανήκει μάλιστα σε έναν από τους νέους «κολλητούς» του Τραμπ, τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Πέραν αυτού, «η ηγέτιδα στη διανομή τροφίμων στη Δανία εταιρεία Salling αποφάσισε να προωθήσει τα ευρωπαϊκά προϊόντα στα ράφια της, τοποθετώντας ένα μικρό μαύρο αστέρι δίπλα στην ετικέτα τιμής εάν ο παραγωγός του προϊόντος είναι Ευρωπαίος», σημειώνει ο ρεπόρτερ Ντασουά.
Η Salling θεωρεί πάντως ότι δεν κάνει μποϊκοτάζ στα άμερικανικά προϊόντα. «Τα καταστήματά μας θα συνεχίσουν να προσφέρουν μάρκες από όλο τον κόσμο και οι πελάτες θα είναι πάντα ελεύθεροι να επιλέξουν», διαβεβαίωσε μέσω του LinkedIn ο διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας σούπερ μάρκετ, Άντερς Χαγκ.
«Δίχως πετρέλαιο ο Στόλος»
Πάλι μέσω Facebook μια ομάδα ακτιβιστών κατά των αμερικανικών προϊόντων δημιούργησαν την διεύθυνση «Bojkotta varor från USA», η οποία έχει περισσότερα από 38.000 μέλη. «Το μποϊκοτάζ είναι μια καθιερωμένη πρακτική στη Σουηδία, δήλωσε στη «Le Monde» ο Χούμπε Άντερσεν, μέλος της ομάδας, και θύμισε στη γαλλική εφημερίδα τη δράση που είχαν αναλάβει οι συμπατριώτες του κατά των γαλλικών προϊόντων στις αρχές της δεκαετίας του 1990, διαμαρτυρόμενοι για τις πυρηνικές δοκιμές που έκαναν τότε οι Γάλλοι (επί προεδρίας Μιτεράν μάλιστα…) στις ατόλες του Ειρηνικού. Το 1995 η κρίση κορυφώθηκε με τη βύθιση του πλοίου της Greenpeace “Rainbow Warrior” από Γάλλους βατραχανθρώπους.
Στην πετρελαιοπαραγωγό (πλην πρωταθλήτρια στην ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων και εν γένει στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας) Νορβηγία, η εταιρεία πετρελαίου και ναυτιλίας Haltbakk Bunkers, υπ’ αριθμόν ένα προμηθευτής καυσίμων στα λιμάνια της χώρας, ανακοίνωσε το περασμένο Σάββατο ότι σταματά άμεσα να προμηθεύει με καύσιμα πλοία του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.
«Η συμπεριφορά του Τραμπ στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Λευκό Οίκο μας έκανε να αρρωστήσουμε… Κανένα καύσιμο πλέον στους Αμερικανούς», έγραψε εν θερμώ στην ιστοσελίδα της στο Facebook η Haltbakk Bunkers, αλλά έπειτα από ωριμότερη σκέψη και προφανώς έπειτα από διπλωματικές πιέσεις κατέβασε την ανάρτηση αυτή. Ως κομβικό μέλος του ΝΑΤΟ, έως πρότινος μάλιστα και για μια δεκαετία ολόκληρη (2014-2024) ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας ήταν ο νορβηγός πολιτικός Γενς Στόλτενμπεργκ, η νορβηγική κυβέρνηση θα ήταν αδύνατο να μην αντιδράσει στην απόφαση της πετρελαϊκής εταιρείας.
Ο νορβηγός υπουργός Άμυνας Τόρε Σάντβικ δήλωσε την Κυριακή ότι η χώρα του θα συνεχίσει να προμηθεύει με καύσιμα στα αμερικανικά πολεμικά πλοία «αδειάζοντας» την Haltbakk Bunkers και διαβεβαιώνοντας «οι δυνάμεις των ΗΠΑ θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τις προμήθειες και την υποστήριξη που χρειάζονται από τη Νορβηγία».
Η Tesla και οι άλλες
«Σε ορισμένες χώρες μία αμερικανική εταιρεία στοχοποιείται ιδιαίτερα από αυτό το κύμα διαμαρτυρίας: η Tesla, μια από τις εταιρείες που ανήκει στον δισεκατομμυριούχο Έλον Μασκ, ο οποίος έχει γίνει στενός σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ και επικεφαλής του νέου υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας», γράφει ο «Figaro». Και θα πρόσθετε κανείς ότι οι πωλήσεις της Tesla καταποντίστηκαν ακόμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η μετοχή της εταιρείας «τρώει πολύ ξύλο» επί των ημερών των Τραμπ και Μασκ, τον τελευταίο ενάμιση μήνα δηλαδή.
«Οι αμφιλεγόμενες θέσεις του και ιδιαίτερα η υποστήριξη που παρείχε προεκλογικά στο γερμανικό ακροδεξιό κόμμα AfD οδήγησαν τον πολωνό υπουργό Τουρισμού Σλαβομίρ Νίτρας να προτρέψει δημοσίως σε μποϊκοτάζ των Tesla», σημειώνει η γαλλική εφημερίδα. Και επίσης υπογραμμίζει ότι η πόλη του Τορόντο στον Καναδά αποφάσισε να αποκλείσει την εταιρεία του Μασκ από το πρόγραμμα βοήθειας για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων που προορίζονται για ταξί.
Τις τελευταίες ημέρες άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα αντιαμερικανικά κινήματα καταναλωτών και στη Γαλλία. Η ομάδα του Facebook «Boycott USA: Buy French», που εμφανίστηκε μόλις στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, συγκέντρωσε περισσότερα από 3.500 μέλη μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.
«Κουραστήκατε να χρηματοδοτείτε τις αμερικανικές ιμπεριαλιστικές υπερβολές; Αναλάβετε δράση. Εδώ, οργανωνόμαστε για να στηρίξουμε τη γαλλική και την ευρωπαϊκή οικονομία, μποϊκοτάροντας τα αμερικανικά προϊόντα. Προτεραιότητα στο τοπικό, στο κατασκευασμένο στη Γαλλία. Πρώτα η οικονομική μας κυριαρχία», διακηρύσσει η ομάδα που ιδρύθηκε από έναν 33χρονο αγρότη στη βόρεια Γαλλία.
«Ωστόσο, το πέρασμα από τα λόγια στις πράξεις παραμένει μια εξαιρετικά περίπλοκη υπόθεση. Από τα αναψυκτικά της Coca-Cola μέχρι τα iPhone της Apple, από τη μηχανή αναζήτησης Google μέχρι τα εστιατόρια γρήγορου φαγητού McDonald’s, από τις πάνες Pampers μέχρι τα κανάλια του Netflix, από το κέτσαπ Heinz μέχρι τον καφέ Starbucks, τα αμερικανικά προϊόντα είναι όντως πανταχού παρόντα στην καθημερινότητά μας», σημειώνει ο Ζιλιέν Ντασουά του «Figaro».
Επιπλέον, «ένα μποϊκοτάζ θα μπορούσε ακόμη να αποδειχθεί αντιπαραγωγικό και για τη γαλλική οικονομία, επειδή ορισμένες μεγάλες αμερικανικές επωνυμίες κατασκευάζουν σε γαλλικά εργοστάσια τα προϊόντα που πωλούν στη Γαλλία. Για παράδειγμα, η Coca-Cola διαθέτει πέντε εργοστάσια παραγωγής στη χώρα μας. Λίγα προϊόντα εισάγονται στην πραγματικότητα απευθείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτά περιλαμβάνουν φιστίκια, ουίσκι μπέρμπον και μοτοσικλέτες Harley-Davidson», προσθέτει ο Γάλλος ρεπόρτερ ο οποίος δίνει μια σαφή «καταναλωτική γραμμή» στους αναγνώστες του και κυρίως τους δείχνει πώς πρέπει να σκέπτονται και να ενεργούν ώστε το μποϊκοτάζ κατά των αμερικανικών προϊόντων να μη γυρίσει σαν μπούμερανγκ για να πλήξει και τα γαλλικά συμφέροντα.
