Με μία πολιτική του τύπου «διαίρει και βασίλευε» και με την Ευρώπη να βρίσκεται ευάλωτη λόγω της Ουκρανίας, ο Τραμπ επιχειρεί να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού.
Όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, το Politico, o Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε στην πρώτη του θητεία να αποδυναμώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω εμπορικού πολέμου, όμως δεν κατάφερε να τη διασπάσει.
Στη δεύτερη θητεία του, ωστόσο, βρήκε ένα πιο ευάλωτο σημείο: την ασφάλεια της Ευρώπης. Με την απόφαση του να αποσύρει την υποστήριξη των ΗΠΑ από την Ουκρανία, προκάλεσε σοβαρές εντάσεις στην ΕΕ, αποκαλύπτοντας εσωτερικές διαφωνίες και ρήγματα που απειλούν τη συνοχή της.
Η στάση του Τραμπ απέναντι στην ΕΕ δεν είναι καινούργια. Πάντα τη θεωρούσε ένα σύστημα σχεδιασμένο να «εκμεταλλεύεται» τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που έχει επανειλημμένα δηλώσει – αν και η άποψη αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, σημειώνει το Politico.
Για εκείνον, η ΕΕ βρίσκεται στην ίδια κατηγορία με άλλους υπερεθνικούς οργανισμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), τους οποίους θεωρεί επιβλαβείς για τα αμερικανικά συμφέροντα και επιδιώκει να υποβαθμίσει.
Διαίρει και βασίλευε
Οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης Τραμπ στη δεύτερη θητεία του δείχνουν την πρόθεσή του να αγνοήσει την ΕΕ και να διαπραγματευτεί απευθείας με εθνικούς ηγέτες, παρακάμπτοντας τις Βρυξέλλες.
Αυτή η στρατηγική είχε αποτύχει στον εμπορικό πόλεμο της πρώτης του θητείας, όταν η ΕΕ παρέμεινε ενωμένη και απάντησε με δασμούς στις αμερικανικές προκλήσεις.
Ωστόσο, τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική: η διαμάχη για τη στάση απέναντι στην Ουκρανία δημιουργεί βαθιές διαιρέσεις που απειλούν την ενότητα της Ευρώπης.
Η στάση του Τραμπ απέναντι στην ΕΕ συμπίπτει με τις φιλοδοξίες του Κρεμλίνου, το οποίο εδώ και χρόνια προσπαθεί να αποδυναμώσει την ευρωπαϊκή συνοχή.
Οι θεσμοί της ΕΕ αντιμετωπίζουν μια υπαρξιακή κρίση, καθώς οι ισχυρότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κιρ Στάρμερ, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες εκτός του πλαισίου της ΕΕ για να αντιμετωπίσουν την πολιτική Τραμπ.
Το κέντρο βάρους μετακινείται στις εθνικές πρωτεύουσες
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που υποτίθεται ότι λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής, αποδεικνύεται δυσκίνητο και διχασμένο. Η Ουγγαρία, για παράδειγμα, εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων για περαιτέρω βοήθεια στην Ουκρανία. Αυτό αναγκάζει ηγέτες όπως ο Μακρόν και ο Στάρμερ να αναλάβουν δράση εκτός του πλαισίου της ΕΕ, οργανώνοντας διπλωματικές πρωτοβουλίες με χώρες όπως η Τουρκία και ο Καναδάς, χωρίς τη συμμετοχή φιλορωσικών κυβερνήσεων.
Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης σημειώνει ότι, αν και η ΕΕ «κρατιέται με τα δόντια», κάθε κρίση την ενισχύει. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες ότι ο Τραμπ επιδιώκει να ενισχύσει ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη, οδηγώντας στην αποδυνάμωση της ΕΕ και στη μετατροπή της σε μια χαλαρή συνομοσπονδία κρατών, περισσότερο εξαρτημένων από τις ΗΠΑ ή ακόμη και από τη Ρωσία.
Ταπεινώσεις και απογοητεύσεις
Η περιφρόνηση του Τραμπ για την ΕΕ δεν είναι νέα. Πάντα θεωρούσε άδικο το γεγονός ότι η ΕΕ απολαμβάνει μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα έναντι των ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα εξαρτάται από την αμερικανική στρατιωτική προστασία. Έχει επανειλημμένα εκφράσει τον εκνευρισμό του για το πλήθος των γερμανικών αυτοκινήτων στους δρόμους της Νέας Υόρκης, αναφέρει ακόμη το Politico.
Σε αντίθεση με την πρώτη του θητεία, όταν ανέπτυξε λειτουργικές σχέσεις με Ευρωπαίους αξιωματούχους όπως ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τώρα δεν δείχνει καμία διάθεση να συνεργαστεί με τις Βρυξέλλες.
Στην ορκωμοσία του προσκλήθηκαν μόνο δύο Ευρωπαίοι ηγέτες: η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν, αποδεικνύοντας τη στήριξή του στις ακροδεξιές κυβερνήσεις της Ευρώπης.
Η μάχη για επιρροή στην ΕΕ
Η κυβέρνηση Τραμπ δοκιμάζει συνεχώς τα όρια της ΕΕ, αμφισβητώντας την ικανότητά της να επιβάλει τους δικούς της κανόνες. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Μαρός Σέφτσοβιτς, ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον για να αποτρέψει νέους εμπορικούς δασμούς, όμως ο Τραμπ τον αγνόησε και ανακοίνωσε 25% δασμούς στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις προτάσεις της ΕΕ για συμβιβασμό.
Παρόμοια μοτίβα παρατηρήθηκαν και σε άλλες διαπραγματεύσεις, όπως αυτές που αφορούν τη ρύθμιση των τεχνολογικών κολοσσών. Αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον για να συζητήσει τους ευρωπαϊκούς κανόνες για τις ψηφιακές υπηρεσίες, όμως, λίγες μέρες μετά, ο Ρεπουμπλικανός Τζιμ Τζόρνταν απαίτησε από τις αμερικανικές εταιρείες να αποκαλύψουν την επικοινωνία τους με την ΕΕ, αμφισβητώντας ευθέως τη νομιμότητα των ευρωπαϊκών κανονισμών.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ που έχουν πραγματική εξουσία, όπως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα συνεχίσουν να έχουν κάποια επιρροή, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελέγχει το εμπόριο και τις κυρώσεις. Ωστόσο, άλλοι θεσμοί, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δείχνουν να χάνουν τη σημασία τους, καθώς η ΕΕ μεταβαίνει σε μια πιο εθνικοκεντρική πολιτική πραγματικότητα, λέει ακόμη το Politico.
Παρά τις προκλήσεις, η εχθρότητα του Τραμπ και του Πούτιν απέναντι στην ΕΕ δείχνει ότι ο θεσμός εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα στις διεθνείς υποθέσεις. Όπως σχολιάζει ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος: «Αν ο Τραμπ και ο Πούτιν μας θεωρούν εχθρούς τους, τότε προφανώς μετράμε ακόμα».
Διαβάστε επίσης:
ΗΠΑ: «Η Τουρκία να μην επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35» ζήτησαν Αμερικανοί βουλευτές
Δεν κρατιέται! Ο Τραμπ καταργεί με διατάγμα το… Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ
«Δηλητηριώδες» λογοπαίγνιο από Μεντβέντεφ: Ο… Μικρόν δεν θα λείψει σε κανέναν, όταν αποσυρθεί
