«Χρειαζόμαστε μια πραγματική, δίκαιη και αξιοπρεπή ειρήνη»
Κανείς δεν περίμενε πως η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα κατέληγε σε έναν εκρηκτικό διάλογο – για να το θέσουμε… ευγενικά. Αμερικανοί αναλυτές αναφέρουν πως κάτι αντίστοιχο δεν έχει προηγηθεί ποτέ στην αμερικανική διπλωματική ιστορία σε παγκόσμια live μετάδοση.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να ακούγεται τι συμβαίνει στη χώρα του, μετά τον άνευ προηγουμένου διάλογο με εκατέρωθεν προσβολές που εκτυλίχθηκε μπροστά στις κάμερες ανάμεσα στον ίδιο και τον Τραμπ. Ο Ζελένσκι επισκέφθηκε το Οβάλ Γραφείο με την ελπίδα ότι θα υπάρξει συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, κάτι που θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για τη λήξη του πολέμου με τη Ρωσία, αλλά έφυγε κακήν κακώς από τον Λευκό Οίκο.
«Είναι πολύ σημαντικό για εμάς η Ουκρανία να ακούγεται και κανείς να μην την ξεχάσει, ούτε στη διάρκεια του πολέμου ούτε μετά» ανέφερε ο Ζελένσκι σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την οποία συνόδευσε με εικόνες από τη συνάντησή του με μια ουκρανική κοινότητα στην Ουάσιγκτον.
«Είναι πολύ σημαντικό για τους ανθρώπους στην Ουκρανία να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνοι τους, ότι τα συμφέροντά τους εκπροσωπούνται σε κάθε χώρα, σε κάθε γωνιά της Γης» τόνισε.
Από τη μεριά του ο Τραμπ θεωρεί πως ο Ζελένσκι ευθύνεται για την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων: «Θα έπρεπε να πει ότι θέλει ειρήνη. Δεν έπρεπε να στέκεται εκεί και να λέει “ο Πούτιν το ένα, ο Πούτιν το άλλο”, όλο αρνητικά σχόλια. Θα έπρεπε να πει ότι δεν θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο. Ο λαός του πεθαίνει. Ήταν ένας άνθρωπος που δεν ήθελε την ειρήνη. Με ενδιαφέρει μόνο αν θέλει να σταματήσει την αιματοχυσία» είπε.
Ο Ζελένσκι από την άλλη πλευρά ανέφερε: «Φυσικά θα μπορούσε να διασωθεί η σχέση μας. Επειδή πρόκειται για σχέσεις που ξεπερνούν τον Πρόεδρο. Είναι ιστορικές σχέσεις, ισχυρές σχέσεις μεταξύ των λαών μας», σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα δείχνοντας πως έχει ξεπεράσει την επίθεση που δέχτηκε από τον Αμερικανό Πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς.
BREAKING: Zelensky has left the White House without signing the deal pic.twitter.com/QwHqH0CtXL
— Insider Paper (@TheInsiderPaper) February 28, 2025
Με την Ουκρανία η Ευρώπη
Αν και η Ευρώπη δείχνει τα τελευταία χρόνια να έχει χάσει την αίγλη του ισχυρού και να αντιδρά χλιαρά κουνώντας απλώς το δάκτυλο στον Πούτιν, δείχνει να ξυπνάει. Όπως ήταν αναμενόμενο οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών στάθηκαν δημόσια υπέρ της Ουκρανίας υπενθυμίζοντας πως ο επιτιθέμενος είναι η Ρωσία και ο αμυνόμενος η Ουκρανία.
● «Ένας είναι ο επιτιθέμενος, η Ρωσία» και ένας ο «λαός που δέχεται επίθεση, ο ουκρανικός λαός» δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αντιδρώντας στην επεισοδιακή συνάντηση του Αμερικανού Προέδρου και του Ουκρανού ομολόγου του. Ο Γάλλος Πρόεδρος ζήτησε «σεβασμό για εκείνους που πολεμούν από την αρχή».
● Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε απευθυνόμενος στον Ζελένσκι και στον ουκρανικό λαό ότι «δεν είναι μόνοι» με ανάρτηση που έκανε λίγο μετά την επεισοδιακή συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο στο Οβάλ Γραφείο. «Αγαπητέ Ζελένσκι, αγαπητοί Ουκρανοί φίλοι, δεν είστε μόνοι» έγραψε ο Τουσκ στην πλατφόρμα X λίγα λεπτά μετά την αποχώρηση του Ζελένσκι από τον Λευκό Οίκο.
Dear @ZelenskyyUa, dear Ukrainian friends, you are not alone.
— Donald Tusk (@donaldtusk) February 28, 2025
● Ο Νορβηγός πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στόρε στάθηκε και αυτός με τη σειρά του στο πλευρό του Ζελένσκι και της Ουκρανίας, λέγοντας πως «στηρίζουμε την Ουκρανία στον δίκαιο αγώνα της για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
● Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον δήλωσε πως «η Σουηδία στέκεται δίπλα στην Ουκρανία. Δεν μάχεστε μόνο για την ελευθερία σας, αλλά και για την ελευθερία όλης της Ευρώπης. Ελεύθερη Ουκρανία!».
Βασικό ρόλο θα παίξουν Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία. Από ό,τι φαίνεται οι τρεις μεγάλες χώρες έχουν αποφασίσει να αντιμετωπίσουν την πρόκληση Τραμπ. Βέβαια… όλα της Ευρώπης δύσκολα. Η Βρετανία δεν ανήκει στην Ε.Ε., με ό,τι αυτό μπορεί να σημάνει σε πρακτικό επίπεδο συνεργασίας. Ένα άλλο επείγον ζήτημα είναι ότι πρέπει να σταματήσει αυτή η φαρσοκωμωδία με τον Όρμπαν (Ουγγαρία) και τον Φίτσο (Σλοβακία) που λειτουργούν φανερά στο όνομα του Πούτιν εντός της Ε.Ε. Αυτό πρέπει να λυθεί άμεσα, σκληρά και αποτελεσματικά.
Άλλωστε για πρώτη φορά σε ψήφισμα του ΟΗΕ – που αφορούσε τον τερματισμό του πολέμου, αλλά χωρίς αναφορά στη ρωσική εισβολή – οι ΗΠΑ συνυπέγραψαν με Βόρεια Κορέα, Κίνα και Ρωσία.
Τι γίνεται στη συνέχεια;
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε τη Δευτέρα την προσωρινή αναστολή κάθε στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, σε μια απόφαση που επηρεάζει παραδόσεις άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων σε οπλισμό και πυρομαχικά. Η απόφαση αυτή έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά την εκρηκτική συνάντησή του με τον Ζελένσκι.
Σύμφωνα με ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησης και του στρατού, η αναστολή θα ισχύει μέχρι ο Τραμπ να κρίνει ότι η Ουκρανία έχει επιδείξει «καλή πίστη» στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. Η κίνηση αυτή κλιμακώνει δραματικά την ένταση μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου, σε μια κρίσιμη συγκυρία για τον πόλεμο.
Ο μεγαλύτερος ωφελημένος φαίνεται να είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος ενδέχεται να εκμεταλλευτεί την κατάσταση είτε για να επιδιώξει περαιτέρω εδαφικά κέρδη είτε για να καθυστερήσει οποιαδήποτε ειρηνευτική διαπραγμάτευση, θεωρώντας ότι η ρήξη μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι ενισχύει τη διαπραγματευτική του θέση.
Η απόφαση αυτή δεν έχει πρόσφατο ιστορικό προηγούμενο. Αν και οι ΗΠΑ έχουν κατά καιρούς αναστείλει την παράδοση συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων σε συμμάχους, η ολική διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας ισοδυναμεί με τελεσίγραφο. Ουσιαστικά, ο Ζελένσκι καλείται να αποδεχθεί μια εκεχειρία με όρους που υπαγορεύει ο Τραμπ, διαφορετικά κινδυνεύει με ακόμα μεγαλύτερες στρατιωτικές απώλειες.
Επιπλέον αυτή η κατάληξη φέρνει τις ΗΠΑ σε ευθεία αντιπαράθεση με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, καθώς μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες – με επικεφαλής τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία – έχουν δεσμευθεί να ενισχύσουν τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Ωστόσο, τα ευρωπαϊκά αποθέματα οπλισμού δεν επαρκούν για να καλύψουν το κενό που αφήνει η αναστολή της αμερικανικής υποστήριξης.
Παράλληλα ο Τραμπ εμφανίζεται ολοένα και πιο ευθυγραμμισμένος με τη ρωσική ρητορική για τον πόλεμο, ισχυριζόμενος – ψευδώς – ότι η Ουκρανία ξεκίνησε τη σύγκρουση, ενώ έχει αποκαλέσει τον Ζελένσκι «δικτάτορα». Την ίδια στιγμή, έχει αποφύγει να αποδώσει τον ίδιο χαρακτηρισμό στον Πούτιν, τον οποίο έχει χαρακτηρίσει «έξυπνο» και «πονηρό». Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Τραμπ τόνισε πως τον ενώνει με τον Πούτιν η κοινή εμπειρία της έρευνας για τη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές του 2016 – μια έρευνα την οποία εξακολουθεί να χαρακτηρίζει «φάρσα».
Η Ουκρανία σε αναζήτηση λύσεων
Μία ημέρα μετά την απόφαση του Τραμπ να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, Ουκρανοί διπλωμάτες και πολιτικοί κινήθηκαν γρήγορα προκειμένου να διασφαλίσουν τη συμμαχία της χώρας τους με την Ουάσιγκτον, ενώ ο ουκρανικός στρατός προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να συνεχίσει να μάχεται χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Με τον Λευκό Οίκο και το Κρεμλίνο να έρχονται όλο και πιο κοντά, η Ουκρανία επιδιώκει να ενισχύσει τη στήριξη των Ευρωπαίων συμμάχων της, οι οποίοι έσπευσαν να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους. Την ίδια ώρα, οι ουκρανικές στρατιωτικές αρχές εξετάζουν πόσο θα αντέξουν τα αποθέματα όπλων και πυρομαχικών της χώρας πριν προκύψουν σοβαρές ελλείψεις στο μέτωπο.
Ο Ζελένσκι απέφυγε να σχολιάσει ευθέως την απόφαση της Ουάσινγκτον, ωστόσο συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη με κορυφαίους στρατιωτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους για να συζητήσουν «ειδικά ζητήματα που αφορούν την εθνική ανθεκτικότητα» της Ουκρανίας.
«Εργαζόμαστε πάνω σε όλα τα πιθανά σενάρια για την προστασία της Ουκρανίας» ανέφερε στο βραδινό του διάγγελμα τη Δευτέρα. «Η βασική στρατηγική είναι να κρατήσουμε τις θέσεις μας και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για αποτελεσματική διπλωματία, ώστε να τελειώσει αυτός ο πόλεμος με μια αξιοπρεπή ειρήνη».
Απαντώντας εμμέσως στις κατηγορίες του Προέδρου Τραμπ ότι δεν επιδιώκει την ειρήνη, ο Ζελένσκι τόνισε: «Χρειαζόμαστε ειρήνη – πραγματική, δίκαιη ειρήνη – και όχι έναν ατελείωτο πόλεμο. Και χρειαζόμαστε εγγυήσεις ασφαλείας».
Προδοσία, θλίψη και δυσπιστία
Την Τρίτη το ουκρανικό Κοινοβούλιο συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση για να αξιολογήσει τις επιπτώσεις της αμερικανικής απόφασης, ενώ οι στρατιώτες στα χαρακώματα ήρθαν αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο ότι ο ήδη εξαντλητικός πόλεμος μπορεί να γίνει ακόμη πιο δύσκολος.
Στους δρόμους του Κιέβου και στους διαδρόμους της κυβέρνησης επικρατεί ένα μείγμα αισθημάτων προδοσίας, θλίψης και δυσπιστίας.
«Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα όταν άκουσα τα νέα ήταν η φράση του Προέδρου Ρούσβελτ ότι “αυτή η ημέρα θα μείνει στην ιστορία ως μέρα ντροπής”», δήλωσε ο Ολεξάντρ Μερέζκο, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του ουκρανικού Κοινοβουλίου. «Ήταν ένα πολιτικό Περλ Χάρμπορ για εμάς». «Και είναι ακόμα πιο οδυνηρό», πρόσθεσε, «όταν η προδοσία έρχεται όχι από τον εχθρό, αλλά από εκείνους που θεωρείς φίλους».
Ανησυχία στην Ευρώπη
Ο Μιχάιλο Σάμους, αναλυτής Άμυνας στο Κέντρο Στρατιωτικών Μελετών του Κιέβου, προειδοποίησε ότι η διακοπή της αμερικανικής βοήθειας θα ισοδυναμούσε με «κοινή επιχείρηση των ΗΠΑ και της Ρωσίας για να εξαναγκάσουν την Ουκρανία – το θύμα της επίθεσης – σε παράδοση». «Οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για την αμερικανική επιρροή ως ηγέτη της Δύσης», πρόσθεσε.
Στην Ευρώπη οι ηγέτες κινητοποιήθηκαν γρήγορα για να στηρίξουν το Κίεβο. Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε από τις Βρυξέλλες: «Αυτή είναι η στιγμή της Ευρώπης, και πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων». Παράλληλα, πρότεινε ένα νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα δανείων, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, για επενδύσεις στην άμυνα.
Η αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης Άντζελα Ρέινερ χαρακτήρισε την απόφαση των ΗΠΑ «πολύ σοβαρή εξέλιξη», αλλά διαβεβαίωσε ότι ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ θα συνεχίσει να εργάζεται με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ουκρανία για μια βιώσιμη ειρήνη.
Από την πλευρά του ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ κατά την έναρξη συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου στη Βαρσοβία, έκανε λόγο για μια «άνευ προηγουμένου» κρίση ασφαλείας στην Ευρώπη. «Προσδεθείτε, εισερχόμαστε σε ζώνη αναταράξεων», δήλωσε χαρακτηριστικά, προειδοποιώντας ότι η απόφαση των ΗΠΑ για αναστολή της βοήθειας προς την Ουκρανία, σε συνδυασμό με την πιθανή άρση κυρώσεων προς τη Ρωσία, επιδεινώνει την κατάσταση για την Ευρώπη, την Ουκρανία και την Πολωνία.
Τόνισε δε ότι η Πολωνία είναι αποφασισμένη να εντείνει τις προσπάθειες ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας, διατηρώντας παράλληλα στενές διατλαντικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πανευτυχής η Μόσχα
Από την πλευρά της η Μόσχα δεν έκρυψε την ικανοποίησή της που ο Τραμπ υιοθέτησε σχεδόν ολοκληρωτικά το αφήγημά της.
«Αν αυτό αληθεύει, τότε είναι μια απόφαση που μπορεί πραγματικά να ωθήσει το καθεστώς του Κιέβου προς μια διαδικασία ειρήνης» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
«Είναι προφανές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο βασικός τροφοδότης αυτού του πολέμου» πρόσθεσε. «Αν σταματήσουν τις προμήθειες, θα είναι η καλύτερη συνεισφορά τους στην ειρήνη».
Ωστόσο Ουκρανοί αξιωματούχοι και δυτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι η απόφαση της Ουάσιγκτον δεν θα επιταχύνει το τέλος του πολέμου, αλλά αντίθετα θα δώσει στη Ρωσία μεγαλύτερο κίνητρο να συνεχίσει τις επιθέσεις της.
«Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί μια συμφωνία – και αν ναι, ποια θα ήταν αυτή», δήλωσε ο Μάλκομ Τσάλμερς, αναλυτής στο Royal United Services Institute του Λονδίνου. «Αντίθετα, η απόφαση αυτή θα ενθαρρύνει τον Πούτιν να ζητήσει περισσότερα, όπως ο αφοπλισμός και η ουδετερότητα της Ουκρανίας».
Η αναστολή της βοήθειας θα καθυστερήσει την παράδοση αντιαεροπορικών πυραύλων για τα συστήματα Patriot και NASAMS, τα οποία έχουν σώσει αμέτρητες ζωές προστατεύοντας τις ουκρανικές πόλεις από πυραυλικές και drone επιθέσεις. Αν και το Κίεβο βρίσκεται σε καλύτερη θέση σε σχέση με τα τέλη του 2023, όταν η αμερικανική βοήθεια είχε μπλοκαριστεί για μήνες, η νέα αυτή εξέλιξη θα έχει σοβαρές επιπτώσεις που θα γίνονται όλο και πιο αισθητές με την πάροδο του χρόνου…
Διαβάστε επίσης:
ΗΠΑ: Ομιλία Τραμπ στο Κογκρέσο – «Η Ουκρανία είναι έτοιμη για διάλογο»
Ο Λευκός Οίκος διαψεύδει το Reuters ότι ΗΠΑ και Ουκρανία κατέληξαν σε συμφωνία για τα ορυκτά
