Οι συντηρητικοί του Φρίντριχ Μερτς κέρδισαν τις εκλογές στη Γερμανία, πολύ πιο μπροστά από τα αντίπαλα κόμματα, αλλά λιγότερο από το μερίδιο ψήφων του 30% που περίμεναν. Ο άλλος νικητής ήταν η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), η οποία πανηγυρίζει το ρεκόρ της δεύτερης θέσης με 20,7%.
Σύμφωνα με τα έως τώρα επίσημα αποτελέσματα η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) κερδίζει τις εκλογές με 28,5% χωρίς όμως τη δυνατότητα αυτοδύναμης κυβέρνησης. Δεύτερη δύναμη αναδεικνύεται το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) με 20,7%, με το υψηλότερο ποσοστό στην 11ετή ιστορία του και στην τρίτη θέση το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) με 16,5%, με την χειρότερη επίδοση της ιστορίας του. Οι Πράσινοι συγκεντρώνουν ποσοστό 11,7%, ενώ η Αριστερά: 8,7%.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα, τα ποσοστά των κομμάτων και η κατανομή των εδρών διαμορφώνονται ως εξής:
- CDU/CSU: 28,5% (+4,3) και 208 έδρες,
- Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD): 20,7% (+10,3) και 151 έδρες,
- Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD): 16,5% (-9,2) και 121 έδρες,
- Πράσινοι: 11,7% (-3) και 85 έδρες,
- Η Αριστερά: 8,7% (+3,8) και 64 έδρες,
- Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW): 4,9%.
Η νεοσύστατη Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) δεν κατάφερε τελικά να υπερβεί το όριο του 5% κι έτσι μένει εκτός κοινοβουλίου, όπως ανακοίνωσε τα ξημερώματα της Δευτέρας η Ομοσπονδιακή Εφορευτική Επιτροπή, αφού ολοκληρώθηκε η καταμέτρηση σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες.
Η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) χρειάζεται πλέον μόνο έναν κυβερνητικό εταίρο, ανοίγει επομένως ο δρόμος για να σχηματιστεί εκ νέου ο λεγόμενος «μεγάλος» συνασπισμός με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD).
Ο Μερτς απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με το AfD. Υπάρχει ένα ταμπού ή «τείχος προστασίας» που εμποδίζει τα κυρίαρχα κόμματα στη Γερμανία να λειτουργούν με την ακροδεξιά.
Αλλά ο πιο πιθανός σύντροφός του, οι Σοσιαλδημοκράτες, έχουν υποστεί το χειρότερο αποτέλεσμά τους με 16,4%.
Νέα κυβέρνηση μέχρι το Πάσχα
Μετανάστευση, οικονομία, σχέσεις με ΗΠΑ και Ουκρανία αποτελούν τα πιο νευραλγικά ζητήματα των διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού.
Ο Φρίντριχ Μερτς λέει πάντως ότι θέλει να σχηματίσει νέα κυβέρνηση μέχρι το Πάσχα, αν και δεν είναι ακόμη σαφές πόσο εύκολο θα είναι αυτό. Ο Μερτς είπε σε τηλεοπτική εμφάνιση με άλλους ηγέτες κομμάτων την Κυριακή το απόγευμα: «Έχουμε σχεδόν οκτώ εβδομάδες μέχρι το Πάσχα τώρα και νομίζω ότι θα είναι αρκετός χρόνος – ο μέγιστος χρόνος – για να σχηματίσουμε κυβέρνηση στη Γερμανία». Ο Μερτς σημείωσε ότι, μέχρι τότε, η Γερμανία δεν θα έχει κυβέρνηση με κοινοβουλευτική πλειοψηφία για σχεδόν έξι μήνες.
Ο Φρίντριχ Μερτς τόνισε ότι η απόλυτη προτεραιότητά του είναι «να δημιουργήσει ενότητα στην Ευρώπη», με φόντος τις εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία.
Την ίδια ώρα, ανοιχτός στο ενδεχόμενο ενός κυβερνητικού συνασπισμού μεταξύ της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και των Πρασίνων (Κένυα) εμφανίστηκε ο υποψήφιος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ. Ωστόσο, ο αρχηγός της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) Μάρκους Ζέντερ επανέλαβε την θέση του κατά της κυβερνητικής συνεργασίας με τους Πράσινους: «Με τους Πράσινους δεν μπορεί κανείς να πετύχει αλλαγή πορείας. Για μένα, η συνεργασία μαζί τους είναι No-Go», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η συμμετοχή άγγιξε το 84% και αποτελεί την υψηλότερη από το 1990.
Τι είπαν Μερτς, Βάιντελ και Σολτς
Για μια ιστορική νίκη του κόμματός του στις γερμανικές εκλογές και εντολή διακυβέρνησης μίλησε ο Φρίντριχ Μερτς (CDU), ο οποίος έκανε ιδιαίτερη μνεία στη συνδρομή των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών. Μετά την ανακοίνωση των exit polls, τα οποία έδειχναν το κόμμα του να προηγείται με ποσοστό 28,7%, προέτρεψε σε άμεσο σχηματισμό κυβέρνησης, λέγοντας ότι «ο κόσμος δεν μπορεί να μας περιμένει».
Μίλησε για μεγάλη ιστορική ευθύνη, εξέφρασε το σεβασμό του για όλα τα άλλα κόμματα και στάθηκε στην ανάγκη να σχηματιστεί γρήγορα κυβέρνηση με στόχο η Γερμανία να επιστρέψει στη διεθνή σκηνή ως ισχυρή και αξιόπιστη δύναμη.
Ο Φρίντριχ Μερτς επέστρεψε, έπειτα από ώρες στη σκηνή που έχει στηθεί στα κεντρικά του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στο Βερολίνο, εν μέσω επευφημιών και υπό τους ήχους δυνατής μουσικής. «Σε κάθε περίπτωση, η κυβερνητική εντολή ανήκει σε μας», συνόψισε ο Μερτς, σχεδόν επτά ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης.
«Παραμένω στην αρχική μου θέση, ότι πρέπει να έχουμε νέα κυβέρνηση ως το Πάσχα», δήλωσε ο κ. Μερτς στο πλαίσιο του «κύκλου του Βερολίνου», της παράδοσης που φέρνει τους πολιτικούς αρχηγούς στο πλατό της δημόσιας τηλεόρασης μετά την ανακοίνωση του εκλογικού αποτελέσματος.
Πρέπει να σχηματιστεί γρήγορα κυβέρνηση, ακόμη και υπό τις δύσκολες συνθήκες του εκλογικού αποτελέσματος, επέμεινε ο νικητής των εκλογών, ο οποίος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, απέρριψε την εκτίμηση ότι η νομοθετική του πρωτοβουλία για το μεταναστευτικό του κόστισε τελικά ψήφους.
Ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς από την πλευρά του εξέφρασε την πεποίθηση ότι «θα βρούμε ασφαλείς δρόμους» για τα εκκρεμή θέματα και υποσχέθηκε ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας στον Φρίντριχ Μερτς. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι ο ίδιος δεν θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνεργασίας.
Η Αλίς Βάιντελ, εκ των κερδισμένων της βραδιάς, έκανε λόγο για «το πιο δυνατό αποτέλεσμα» που έχει πετύχει ποτέ η παράταξή της, που περιέγραψε με την έκφραση «λαϊκό κόμμα», αναφερόμενη στο εύρος στήριξης που απολαμβάνει πλέον στην γερμανική κοινωνία. Η κυρία Βάιντελ προέβλεψε ότι η επόμενη κυβέρνηση υπό τον Φρίντριχ Μερτς θα αποτύχει, ειδικά εάν σχηματίσει συνασπισμό με το SPD και τους Πράσινους. «Η AfD θα ξεπεράσει την Ένωση τα επόμενα τέσσερα χρόνια, εάν σχηματιστεί τέτοιος συνασπισμός», διαβεβαίωσε.
Παραιτήθηκε ο αρχηγός του FDP Κρίστιαν Λίντνερ
Ο αρχηγός των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ επιβεβαίωσε αργά το βράδυ και επισήμως την παραίτησή του από την ηγεσία της παράταξης, μετά τον αποκλεισμό του κόμματός του από την ομοσπονδιακή κάτω Βουλή.
Νωρίτερα, στον «κύκλο του Βερολίνου» —τη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών στο πλατό της δημόσιας τηλεόρασης μετά την ανακοίνωση του εκλογικού αποτελέσματος—, είχε προαναγγείλει πως θα αποχωρούσε εφόσον το FDP έμενε πράγματι εκτός βουλής.
«Οι ομοσπονδιακές εκλογές έφεραν μια ήττα για το FDP, αλλά ελπίζουμε σε μια νέα αρχή για την Γερμανία. Για αυτήν πάλεψα. Τώρα αποσύρομαι από την ενεργό πολιτική. Με μόνο ένα συναίσθημα: ευγνωμοσύνη για σχεδόν 25 εντατικά χρόνια γεμάτα προκλήσεις, σχέδια και αντιπαραθέσεις», ανέφερε ο Κρίστιαν Λίντνερ μέσω X.
Την αποχώρησή του από την πολιτική ανακοίνωσε επίσης ο αντιπρόεδρος του FDP, εκ των ιστορικών στελεχών του, Βόλφγκανγκ Κουμπίκι, μερικές ώρες νωρίτερα. «Έφτασε για μένα το πολιτικό τέλος, καθώς γίνομαι σύντομα 73 ετών», σχολίασε ο κ. Κουμπίκι.
Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις για το αποτέλεσμα θέλουν το κόμμα να περιορίζεται στο 4,6%, κάτω από τον πήχη που έπρεπε να ξεπεράσει για να καταλάβει έδρες στην Bundestag (5%).
Η AfD πρώτο κόμμα στα ανατολικά κρατίδια – Οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων
Με το σύνολο των ψήφων καταμετρημένο και την συνολική εικόνα να έχει πλέον ξεκαθαρίσει, αρχίζουν να ξεχωρίζουν ενδιαφέροντα επιμέρους στοιχεία των χθεσινών πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γερμανία.
Η Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), η οποία, με 20,7%, εξασφάλισε το υψηλότερο ποσοστό στην 11ετή ιστορία της, επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις που θέλουν την απήχησή της να είναι ευρύτερη στα ανατολικά κρατίδια της χώρας.
«Η Ανατολή βάφτηκε σκούρα μπλε», σχολίασε η Bild, παραπέμποντας στο χρώμα της AfD.
Στη Θουριγγία του αμφιλεγόμενου Μπγερν Χέκε, το ποσοστό της AfD έφθασε το 40%.
Στη Σαξονία ήταν 37,3%, στη Σαξονία-Ανχάλτη 37,15%, στο Βρανδεμβούργο 32,5% και στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία 35%.
Ωστόσο, η AfD επικράτησε επίσης σε δυο δυτικές περιφέρειες: στο Γκελζενκίρχεν (Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία) και στο Καϊζερσλάουτερν (Ρηνανία-Παλατινάτο).
Στο Βερολίνο, το οποίο θεωρείται εν μέρει τουλάχιστον τμήμα της πρώην ανατολικής Γερμανίας, επικράτησε αντίθετα το κόμμα Η Αριστερά (Die Linke), το οποίο εξασφάλισε 19,9%.
O απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) κέρδισε απευθείας εντολή στην εκλογική του περιφέρεια, στο Πότσνταμ του Βρανδεμβούργου. Η υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ (Πράσινοι) ήταν ανάμεσα στους αντιπάλους του.
Την απευθείας εντολή έχασε ο υποψήφιος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ στο Σλέσβιγκ-Χολστάιν, όπως και η αρχηγός του κόμματος Φραντσίσκα Μπράτνερ στην Χαϊδελβέργη.
Παρότι διπλασίασε το ποσοστό της, η αρχηγός της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) έχασε την απευθείας εκλογή στην περιφέρεια του Μπόντενζε, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη.
Η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) κερδίζει όλες τις περιφέρειες στη Βαυαρία, ωστόσο το 37,2% που κατέγραψε είναι το τρίτο χειρότερο ποσοστό στην ιστορία της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Ινστιτούτου Infratest dimap για λογαριασμό του ARD, ψηφοφόροι του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και των Φιλελευθέρων (FDP) μετακινήθηκαν κυρίως προς την Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) — από την οποία ψηφοφόροι μετακινήθηκαν αυτή τη φορά στην Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) και δευτερευόντως στη Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW).
Το SPD ανακοίνωσε ότι ο αρχηγός του, ο Λαρς Κλινγκμπάιλ, προτείνεται ομόφωνα από το προεδρείο του κόμματος ως υποψήφιος για την προεδρία της νέας κοινοβουλευτικής ομάδας. Ψηφοφορία για αυτό θα διεξαχθεί μεθαύριο Τετάρτη.
Εγγονός του άλλοτε καγκελάριου Χέλμουτ Κολ, ο Γιοχάνες Φόλκμαν (CDU), κέρδισε απευθείας εντολή στην Έσση.
Η ανάγνωση του αποτελέσματος από τα γερμανικά ΜΜΕ
H νίκη της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), τα περιορισμένα ποσοστά του Φρίντριχ Μερτς αλλά κι η «μεγάλη επιστροφή» του, η επικείμενη πρόκληση του σχηματισμού βιώσιμου κυβερνητικού συνασπισμού κι ο θρίαμβος της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) είναι οι κύριες διαστάσεις στις οποίες στέκονται σχόλια των γερμανικών ΜΜΕ μετά τις χθεσινές πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
«Ο Φρίντριχ Μερτς είναι πλέον ο σημαντικότερος άνθρωπος στην Ευρώπη», κρίνει το περιοδικό Der Spiegel. Ο νικητής των εκλογών στην Γερμανία «έχει τέσσερα χρόνια για να υπερασπιστεί την φιλελεύθερη δημοκρατία έναντι των εχθρών της. Και αν αποτύχει; Αν αποτύχει, αυτό ήταν. Η AfD θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή στις επόμενες εκλογές, ίσως πρώτο κόμμα», εκτιμά το περιοδικό, επισημαίνοντας ότι «περίπου το ένα πέμπτο των ψηφοφόρων επέλεξε ένα κόμμα εν μέρει ακροδεξιό, που δίνει στέγη στον φασίστα Μπγερν Χέκε και σκέφτεται να απελάσει γερμανούς πολίτες με μεταναστευτικό υπόβαθρο». Το Der Spiegel κάνει λόγο για «κλήση αφύπνισης» αναφερόμενο στο εκλογικό αποτέλεσμα και καταλογίζει την ευθύνη για την άνοδο της AfD στην αποτυχία της απερχόμενης κυβέρνησης: «Ναι, ξεπέρασαν μια ενεργειακή κρίση και χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν έναν πόλεμο στην Ευρώπη. Όμως, με τους ατελείωτους καυγάδες τους, έδωσαν τροφή για σκέψη σε όλους εκείνους που ανέκαθεν πίστευαν ότι ο συμβιβασμός δεν οδηγεί πουθενά. Ενίσχυσαν τους αντιπάλους της φιλελεύθερης δημοκρατίας, δίνοντας σε πολλούς ψηφοφόρους την εντύπωση ότι η δημοκρατία είναι δυσλειτουργική, ειδικά σε δύσκολους καιρούς».
«Αδύναμη νίκη» του Φρίντριχ Μερτς βλέπει σε σχόλιό της η Süddeutsche Zeitung που τονίζει ότι «το χειρότερο θα ήταν τώρα να δημιουργηθούν συνθήκες Αυστρίας», αναφερόμενη στην αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στη γειτονική χώρα πέντε μήνες μετά τις εκλογές. «Ο υποψήφιος του CDU δεν κατάφερε να δημιουργήσει πραγματική διάθεση για αλλαγή στην χώρα. Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο του σχηματισμού κυβέρνησης — και εξαιτίας του Ντόναλντ Τραμπ», αναφέρει άρθρο της εφημερίδας, τονίζοντας ότι «οι Γερμανοί είπαν ξεκάθαρα όχι στον Όλαφ Σολτς, αλλά όχι πραγματικά ναι στον αμφισβητία του».
Η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt αναφέρεται σε «δύσκολη νέα αρχή», καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα για την Ένωση ήταν κατώτερο του αναμενόμενου. «Ο μελλοντικός καγκελάριος πρέπει να δώσει απαντήσεις σε τεράστιες προκλήσεις», επισημαίνει η εφημερίδα που χαρακτηρίζει «ιστορικές» τις χθεσινές εκλογές, «γιατί αφορούσαν υπαρξιακά ζητήματα, όπως τον πόλεμο και την ειρήνη στην Ευρώπη, τον ρόλο της Γερμανίας στον κόσμο, το πώς μπορεί η χώρα να ξαναγίνει δυναμική, δημιουργική και ευημερούσα ώστε να διατηρήσει την ευημερία της και στο μέλλον». Το γεγονός ότι «μόλις σχεδόν 30% των ψήφων πήγε στα CDU/CSU δεν είναι ιδανικό, αλλά αποτελεί σταθερή βάση για τις σκληρές αποφάσεις που θα πρέπει να πάρει ο μελλοντικός καγκελάριος. Και αυτές θα είναι πολλές», συνεχίζει το δημοσίευμα.
Την ενίσχυση των ποσοστών της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) υπογραμμίζει σχόλιο του δικτύου n-tv χαρακτηρίζοντας «επικίνδυνο» το κόμμα της ακροδεξιάς: θυμίζει αφενός τις οικονομικές του προτάσεις κι αφετέρου στις θέσεις του για το μεταναστευτικό. «Δεν είναι όμως μόνο η οικονομία. Ο καθένας μπορεί να δει τι κάνουν οι δεξιοί λαϊκιστές όταν βρίσκονται στην εξουσία: μιλούν όπως μίλησε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στο Μόναχο για την ελευθερία του λόγου και μέσα στο κόμμα τους αμφισβητούν την διάκριση των εξουσιών και το κράτος δικαίου».
H Frankfurter Allgemeine Zeitung δημοσιεύει ανάλυση υπό τον τίτλο «Εκλογική νίκη με προειδοποιητική βολή» και επισημαίνει ότι «η Ένωση κέρδισε επειδή οι Γερμανοί θέλουν πολιτική αλλαγή — και αυτή θα πρέπει τώρα να υπάρξει, διαφορετικά η AfD θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή». Σύμφωνα με το σχόλιο της FAZ, η Χριστιανική Ένωση περίμενε και ήλπιζε να εξασφαλίσει ισχυρότερο αποτέλεσμα, ενώ υπάρχουν φόβοι όσον αφορά τη σταθερότητα της επόμενης κυβέρνησης.
Στον «μαραθώνιο του Φρίντριχ Μερτς προς την εξουσία», αναφέρεται η Tagesspiegel, που βλέπει «καθυστερημένο θρίαμβο» για τον αρχηγό του CDU. «Δεν είναι μια λαμπρή νίκη για τον ηγέτη του CDU, είναι ωστόσο η πιο θεαματική επιστροφή στην γερμανική πολιτική ιστορία. Η πραγματική δοκιμασία όμως είναι μπροστά, με τον σχηματισμό κυβέρνησης», κρίνει η εφημερίδα του Βερολίνου σχολιάζοντας ότι ο κ. Μερτς έχει σκοπό τώρα «να πιάσει γρήγορα δουλειά, να σχηματίσει κυβέρνηση σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς και να γίνει —επιτέλους— καγκελάριος».
Διαβάστε επίσης: