Σε περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων οδηγεί, το νέο εργασιακό νομοσχέδιο υπό τον ψευδεπίγραφο – όπως σημειώνεται- τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της Νομοθεσίας – Στήριξη στον Εργαζόμενο – Προστασία στην Πράξη» και στο οποίο η νομιμοποίηση της 13ωρης εργασίας στον ίδιο εργοδότη, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Μείωση του κόστους των υπερωριών, τετραήμερη δεκάωρη εβδομαδιαία εργασία καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, δυνατότητα για προσλήψεις δύο ημερών για να καλύπτονται οι επείγουσες ανάγκες μιας επιχείρησης, είναι μερικά μόνο από όσα προβλέπονται στο νομοσχέδιο, που «βραχυκυκλώνει» όπως καταγγέλλεται τον διάλογο για τις Συλλογικές Συμβάσεις και αλλάζει προς το χειρότερο το ατομικό εργασιακό δίκαιο.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Πιο αναλυτικά το νομοσχέδιο προβλέπει: Επέκταση της 13ωρης εργασίας, δίνοντας τη δυνατότητα να γίνεται και σε έναν εργοδότη, αντί σε δύο που ισχύει σήμερα. Σύμφωνα με το υπουργείο, αυτό θα γίνεται με τη συναίνεση του εργαζόμενου και υπό την προϋπόθεση τήρησης των ορίων που προβλέπει η εργατική νομοθεσία (48 ώρες εβδομαδιαίας απασχόλησης, 11 ώρες ημερήσιας και 24 ώρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης).
Υπενθυμίζεται πως σήμερα, πέραν του 8ώρου ωραρίου εργασίας, είναι θεσμοθετημένη η 9η ώρα εργασίας, που θεωρείται υπερεργασία, συν τρεις επιπλέον ώρες, μέχρι τη 12η, που θεωρούνται υπερωρίες. Με το νομοσχέδιο θα είναι τέσσερις οι επιπλέον ώρες που θα μπορούν να προστίθενται στο καθημερινό ωράριο, για να προκύπτει το ανώτερο όριο των 13 ωρών εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, διατηρούνται οι 48 ώρες υπερωρίας στο τετράμηνο και οι 150 ώρες υπερωρίας σε ετήσια βάση, ως ανώτατο επιτρεπτό όριο.
Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα για προσλήψεις δύο ημερών για τις επείγουσες ανάγκες της επιχείρησης
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης ολοκλήρωση αναγγελίας πρόσληψης με ένα έγγραφο, αντί για τέσσερα, και Fast track προσλήψεις μέσω κινητού για εργασία έως 2 ημερών.
Θεσμοθετείται η υπερωριακή απασχόληση ακόμη και σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας, με τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις (40% στο ωρομίσθιο). Κάτι που σημαίνει πως ο εργοδότης αντί να προσλαμβάνει εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης, θα μπορεί να τους προσλαμβάνει με καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας και να τους φορτώνει υπερωρίες που κοστίζουν λιγότερο.
Ετήσια άδεια και άλλες «διευθετήσεις»
Προβλέπεται επίσης κατάτμηση της ετήσιας άδειας («μεγαλύτερη ελευθερία στο αίτημα εργαζόμενου για κατανομή της ετήσιας άδειας», το λέει το υπουργείο) ανοίγοντας τον δρόμο για κατάργηση της τουλάχιστον 10ήμερης θερινής άδειας.
Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη «ο εργαζόμενος δύναται, κατ’ εξαίρεση, να λαμβάνει μέρος της αδείας του, σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες, κατόπιν έγγραφου αιτήματός του και αποδοχής από τον εργοδότη. Υποχρεωτικά ένα τουλάχιστον μέρος της αδείας περιλαμβάνει περισσότερες των έξι (6) εργασίμων ημερών επί εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργασίμων ημερών επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ή προκειμένου περί ανηλίκων των δώδεκα (12) εργασίμων ημερών».
Επιπλέον διευθετείται ο εργάσιμος χρόνος με 10ωρη απασχόληση χωρίς προσαύξηση στην αμοιβή όλο τον χρόνο, αντί για 6 μήνες όπως σήμερα.
Μέσα από την «ψηφιακή κάρτα» νομιμοποιείται η «ευέλικτη προσέλευση» μέχρι και 2 ώρες με συνδικάτα να εκφράζουν φόβους για επέκταση της απλήρωτης δουλειάς
Με το νομοσχέδιο προωθείται επίσης η περαιτέρω απαλλαγή των επιχειρήσεων από τις προσαυξήσεις σε ασφαλιστικές εισφορές για υπερεργασία, υπερωρία, νυχτερινά και αργίες.
Απολύσεις με συνοπτικές διαδικασίες
Με το νομοσχέδιο θεσμοθετούνται και συνοπτικές διαδικασίες για απολύσεις εργαζομένων, τις οποίες βαφτίζει οικειοθελείς αποχωρήσεις.
Το νομοσχέδιο αναφέρει ότι «εξορθολογίζεται η διάρκεια της απουσίας του εργαζομένου μετά την οποία μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει αποχωρήσει οικειοθελώς» και «κρίνεται ορθότερο έπειτα από τρεις (3) συναπτές εργάσιμες (για τον εργαζόμενο) ημέρες, αδικαιολόγητης απουσίας, ο εργοδότης να δύναται να προβεί σε όχληση του εργαζομένου. Κατόπιν της όχλησης, εάν παρέλθουν ακόμη δύο (2) συναπτές εργάσιμες (για τον εργαζόμενο) ημέρες, αδικαιολόγητης απουσίας του εργαζόμενου, ο εργοδότης μπορεί να αναγγείλει την οικειοθελή αποχώρηση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, χωρίς να απαιτείται η υπογραφή του εργαζόμενου.
Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η όχληση του εργοδότη δεν αναρτάται στο νέο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, αλλά δηλώνεται υπευθύνως από αυτόν, χωρίς την υποχρέωση επισύναψης της όχλησης. Προς απόλυτη διασφάλιση ότι ο εργαζόμενος θα λάβει γνώση της όχλησης, προβλέπεται ότι με την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης περί όχλησης, από τον εργοδότη, θα αποστέλλεται
αυτόματα ειδοποίηση και στο κινητό του εργαζομένου, μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «MyErgani», για τη δήλωση αυτή, εφόσον ο εργαζόμενος το έχει εγκαταστήσει στο κινητό του,
χωρίς να απαιτείται κάποια περαιτέρω ενέργεια από τον εργοδότη.
Παράλληλα ο εργοδότης υποχρεούται να αναγγέλλει, με ηλεκτρονική υποβολή των σχετικών εντύπων στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου ή αυτοδίκαιης λύσης της δοκιμαστικής περιόδου ή συναινετικής λύσης της σύμβασης εργασίας, όπως εθελουσία έξοδος, ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου το αργότερο τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες από την ημέρα αποχώρησης του εργαζομένου ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου ή κάθε άλλης περίπτωσης λύσης ή λήξης της σύμβασης εργασίας.
Εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες
Σημειώνεται ότι ο Σύλλογος Επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία και Υπαλλήλων Επιθεώρησης Εργασίας έχει εκφράσει έντονη ανησυχία για το νομοσχέδιο, επισημαίνοντας ότι η εφαρμογή διατάξεών του «θα οδηγήσει τους εργαζόμενους σε πλήρη εξουθένωση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια και την υγεία τους, έχοντας σαν συνέπεια την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών».
Όπως τονίζει: «Η διάρκεια της ημερήσιας εργασίας, σε συνδυασμό με τις περιόδους ανάπαυσης, αποτελεί έναν από τους πιο κρίσιμους παράγοντες που επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία του εργαζόμενου. Σύμφωνα με διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η ημερήσια εργασία διάρκειας 6 έως 8 ωρών θεωρείται ιδανική για τη διατήρηση της καλής υγείας και της ασφάλειας του εργαζομένου. Η εφαρμογή επαρκών διαλειμμάτων κατά τη διάρκεια της εργασίας συμβάλλει επιπλέον στη μείωση του σωματικού και ψυχολογικού φόρτου. Η συστηματική εργασία 13 ωρών ημερησίως θεωρείται επικίνδυνη και ανθυγιεινή».
Προειδοποιεί δε ότι η υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των 8 ωρών εργασίας, μεταξύ άλλων, συνδέεται άμεσα με την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, σοβαρών και θανατηφόρων, με αύξηση καρδιαγγειακών νοσημάτων (υπέρταση, στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά) και με αύξηση ψυχικών διαταραχών, όπως άγχος, κατάθλιψη και επαγγελματική εξουθένωση.
Σφοδρές αντιδράσεις
Το νομοθέτημα πριν ακόμη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις και το αίτημα για απόσυρσή του νέου αναμένεται να είναι στα βασικά αιτήματα των διαδηλωτών που θα συμμετάσχουν στις κινητοποιήσεις στη ΔΕΘ.
Η ΓΣΕΕ όταν το νομοσχέδιο παρουσιάστηκε στις αρχές του καλοκαιριού έκανε λόγο για «κυνική παρέμβαση υπέρ πολύ συγκεκριμένων εργοδοτικών συμφερόντων» και ζήτησε «να αποσυρθεί άμεσα το σχέδιο νόμου και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την αποκατάσταση του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων».
«Η περαιτέρω απορρύθμιση του πλαισίου της εργασίας και η εναπόθεση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας και αναψυχής στην ατομική διαπραγμάτευση όπου η σχέση εργοδότη-εργαζόμενου είναι ετεροβαρής, οδηγεί επί της ουσίας σε ναρκοθέτηση κάθε προσπάθειας αποκατάστασης του πλαισίου των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων. Η διάρκεια του χρόνου εργασίας, του χρόνου ανάπαυσης και της άδειας για την αναψυχή των εργαζομένων δεν μπορεί να ρυθμίζονται με κρατική παρέμβαση, αλλά μόνο με κοινωνικό διάλογο, μόνο με συλλογική διαπραγμάτευση», σημείωνε μεταξύ άλλων η Συνομοσπονδία.
Αρνητικά τοποθετούνται και κόμματα της αντιπολίτευσης.
ΚΚΕ: Να αποσυρθεί το έκτρωμα
«Να αποσυρθεί το έκτρωμα» ζητά το ΚΚΕ, σημειώνοντας ότι «οι κυβερνητικές αθλιότητες περί “δίκαιης εργασίας για όλους”, “στήριξης στον εργαζόμενο” και “προστασίας στην πράξη”, με τις οποίες “ντύνεται” και αυτό το αντεργατικό νομοσχέδιο, δεν μπορούν να κρύψουν ότι οι δήθεν “εκσυγχρονιστές” φέρνουν τους εργαζόμενους ένα βήμα πιο κοντά στον Μεσαίωνα, νομιμοποιώντας τις 13 ώρες δουλειάς την ημέρα στον ίδιο εργοδότη!».
Τονίζει μεταξύ άλλων ότι «η κυβέρνηση έρχεται σήμερα επί της ουσίας να νομιμοποιήσει και τις αυθαιρεσίες της εργοδοσίας που γενικεύτηκαν μέσα στην τουριστική περίοδο, μετά την προαναγγελία του νομοσχεδίου από την Υπουργό Εργασίας στις αρχές του καλοκαιριού. Επιδιώκει να διαμορφώσει μια κατάσταση όπου κανείς εργαζόμενος δεν θα ξέρει πόσες ώρες θα δουλεύει την επόμενη ημέρα, τι ώρα θα πιάνει δουλειά και τι ώρα θα σχολάει, ποιο θα είναι τελικά το ημερομίσθιό του, αφού η διευθέτηση του χρόνου εργασίας και οι νόμιμες απλήρωτες υπερωρίες θα γίνουν καθεστώς, ειδικά για την περίοδο με τον πιο υψηλό φόρτο δουλειάς και με την κατάργηση της καλοκαιρινής αδείας».
Επισημαίνει ότι «“εγχειρίδιο” και αυτού του νομοσχεδίου είναι οι αντεργατικές οδηγίες της ΕΕ για τον εργάσιμο χρόνο, που προβλέπουν μονάχα τη μεσολάβηση 11 ωρών ανάμεσα στις δύο βάρδιες, δηλαδή τη δουλειά για 13 ώρες την ημέρα! Αυτή είναι η περιβόητη “ευρωπαϊκή κανονικότητα” και το “κράτος δικαίου” για το οποίο μιλούν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, τα κόμματα δηλαδή που έχουν ψηφίσει και εφαρμόσει όλους τους αντεργατικούς νόμους των τελευταίων 15 ετών» . Και καλεί τους εργαζόμενους «να αγωνιστούν για την ανατροπή αυτής της πολιτικής και την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων τους. Τώρα είναι αναγκαίο να δυναμώσει η πάλη για μείωση του εργάσιμου χρόνου, για σταθερή δουλειά με δικαιώματα, για 7ώρο – 5νθήμερο – 35ωρο με μεγάλες αυξήσεις στους μισθούς και συλλογικές συμβάσεις εργασίας».
Νέα Αριστερά: Επιβάλλουν έναν εργασιακό κανιβαλισμό που υπονομεύει την κοινωνία
Η Νέα Αριστερά, σημειώνει πως «η κυβέρνηση επιλέγει να νομιμοποιήσει την επιστροφή στον εργασιακό Μεσαίωνα». Όπως αναφέρει «το νομοσχέδιο επιτείνει την ανασφάλεια, καταπατά το δικαίωμα στην ξεκούραση και την προσωπική ζωή και επιβάλλει έναν εργασιακό κανιβαλισμό που υπονομεύει την ίδια την κοινωνία.
Η κυβέρνηση παρουσιάζει ως «ελευθερία επιλογής» το δικαίωμα του εργαζομένου να αρνηθεί υπερωριακή εργασία ή «διευθέτηση» του ωραρίου. Πρόκειται για υποκρισία. Σε μια σχέση όπου η μία πλευρά κατέχει την οικονομική και θεσμική ισχύ, πώς μπορεί πράγματι ο εργαζόμενος να αντιταχθεί στον εργοδότη χωρίς να κινδυνεύσει με απόλυση; Η ατομική διαπραγμάτευση δεν είναι ισότιμη∙ είναι μηχανισμός επιβολής αφού μετατρέπει τον εργαζόμενο σε «εθελοντή» της ίδιας του της εκμετάλλευσης, ενώ η άρνηση παραμένει ένα θεωρητικό δικαίωμα. Η “ευελιξία” που προωθεί η κυβέρνηση δεν είναι επιλογή του εργαζομένου· είναι εργοδοτική αυθαιρεσία με νομική κάλυψη».
Η Νέα Αριστερά «αντιλαμβάνεται τον όρο “δίκαιη εργασία” τελείως διαφορετικά από την κυβέρνηση Μητσοτάκη». Όπως σημειώνει «η “δίκαιη εργασία” δεν μπορεί να είναι κούφιο σύνθημα. Για τη Νέα Αριστερά, σημαίνει λιγότερη δουλειά, περισσότερη ζωή, δικαιώματα για όλους, όχι κέρδη για λίγους».