Η κινητοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών για τα Τέμπη την προηγούμενη Κυριακή, σε δεκάδες πόλεις εντός και εκτός Ελλάδας, έπεσε σαν βράχος στον βάλτο του μισοκοιμισμένου πολιτικού σκηνικού της χώρας υπενθυμίζοντας ότι, τουλάχιστον σε αυτήν την υπόθεση, η ελληνική κοινωνία παραμένει ξάγρυπνη απαιτώντας την απόδοση δικαιοσύνης για τα 57 θύματα του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου 2023.
Το μέγεθος της κινητοποίησης φαίνεται πως όντως αιφνιδίασε την κυβέρνηση και σημαντική μερίδα των ΜΜΕ – πιθανότατα κι ένα μέρος της αντιπολίτευσης – καθώς αφορά μια υπόθεση με αργή εξέλιξη, η οποία κατά καιρούς έρχεται και φεύγει από την άμεση επικαιρότητα ανάλογα με τα δεδομένα που προκύπτουν.
Η κυριακάτικη κινητοποίηση λοιπόν έδειξε πως, ακόμη και αν ξαναφύγει πρόσκαιρα από το προσκήνιο, θα επανέλθει, επειδή είναι μια υπόθεση από τις λίγες με τις οποίες έχει ταυτιστεί κάθε οικογένεια της χώρας – όπως άλλωστε για χρόνια είχε συμβεί με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι. Και είναι βέβαιο ότι στο μέλλον οι αφορμές θα είναι πολλές – λόγω των εξελίξεων που αναμένονται – και θα πυκνώνουν όσο θα πλησιάζουμε στη δίκη.
- Advertisement -
Το ερώτημα ωστόσο που δημιουργείται είναι εάν τα Τέμπη μπορεί να δημιουργήσουν νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό. Η απάντηση ούτε εύκολη είναι ούτε απλή.
Ερώτημα οι αντοχές
Στην κυβέρνηση η αναστάτωση είναι δεδομένη, αφού ακόμη μια φορά επανέρχονται όλοι οι κατά καιρούς λάθος χειρισμοί (αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες 4-5 και 6), στους οποίους προστίθενται και νέοι.
Η κύρια ανησυχία αφορά το ενδεχόμενο μια κλιμάκωση αυτής της υπόθεσης να γκρεμίσει όσα με κόπο χτίστηκαν το τελευταίο διάστημα για να επιτευχθεί η δημοσκοπική ανάκαμψη που φέρνει τη Ν.Δ. στο 30% (Pulse RC, 23.1.2025) και της επιτρέπει να ονειρεύεται κάτι καλύτερο – παρότι ο στόχος της αυτοδυναμίας είναι ακόμα πολύ μακρινός.
Ένα κρίσιμο στοιχείο είναι τι θα λένε τα πορίσματα των ερευνών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του νέου φορέα έρευνας σιδηροδρομικών κι αεροπορικών ατυχημάτων και των ξένων εμπειρογνωμόνων που έχει διορίσει η κυβέρνηση για τα αίτια της πυρκαγιάς, η οποία επέφερε τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων που είχαν επιζήσει από τη σύγκρουση των δύο τρένων.
Από αυτά τα στοιχεία θα κριθεί, σε έναν βαθμό, το πόσο θα κυριαρχήσει η αίσθηση ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να συγκαλύψει αίτια και ευθύνες, αλλά και το αν το επικοινωνιακό επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου θα βρει κάποιο αποκούμπι επιχειρημάτων για να αρνείται τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης.
Μια ακόμη παράμετρος σε αυτό το παιχνίδι καταλογισμού ευθυνών είναι ο χρόνος κατά τον οποίο θα γίνει η δίκη. Όσο πιο κοντά στις εκλογές τόσο χειρότερα – και, αν δεν τελειώσει με καταλογισμό ποινών πριν από τις κάλπες, σχεδόν καταστροφή. Έτσι ή αλλιώς ωστόσο η κυβέρνηση θα βρίσκεται στο αντιπολιτευτικό στόχαστρο με κατηγορίες περί συγκάλυψης είτε επιταχυνθεί η δίκη («δεν αφήσατε την έρευνα να ολοκληρωθεί») είτε επιβραδυνθεί («θέλετε να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια πριν από τις εκλογές»).
Οι αντοχές, επομένως, που θα επιδείξει η κυβέρνηση είναι ένα ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί σήμερα.
Ο καθένας μόνος του
Οι δημοσκοπήσεις του Φεβρουαρίου – που λογικά θα διεξαχθούν μετά την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για τα Τέμπη – θα είναι κρίσιμες όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για την αντιπολίτευση. Τα στοιχεία του Ιανουαρίου έδειχναν ότι η κυβέρνηση δεν απειλείται, μεταξύ άλλων, και λόγω της αντιπολιτευτικής πολυδιάσπασης – ειδικά στον χώρο της Κεντροαριστεράς / Αριστεράς.
Η υπόθεση των Τεμπών μάλιστα, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, επιτείνει αυτό το φαινόμενο, καθώς φαίνεται ότι τροφοδοτεί και συντηρεί κάμποσα μικρά κόμματα, τα οποία την τελευταία διετία επενδύουν σχεδόν αποκλειστικά στη ρητορική περί κυβερνητικής συγκάλυψης, με αποτέλεσμα – όχι πάντως μόνο εξ αυτού του λόγου – η ψήφος διαμαρτυρίας να διαχέεται άναρχα και να μην μπορεί να συγκροτηθεί ένας ισχυρός αντιπολιτευτικός πόλος.
Ένα ερώτημα είναι αν τα Τέμπη μπορούν να δημιουργήσουν ένα νέο πεδίο συνεννόησης μεταξύ δυνάμεων της Κεντροαριστεράς / Αριστεράς, η οποία είναι εξαιρετικά δημοφιλής σε διάφορους προξενητές, αλλά όχι στα ίδια τα κόμματα, μερικά εκ των οποίων τη χρησιμοποιούν μάλλον εργαλειακά για να στριμώξουν τους ανταγωνιστές τους. Η απάντηση είναι, προς το παρόν, αρνητική, μια και όλοι αισθάνονται είτε αυτάρκεις – το ΠΑΣΟΚ ως δεύτερο κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ ως… διασωθείς από τη λαίλαπα Κασσελάκη – είτε διχασμένοι, όπως η Νέα Αριστερά, η οποία πάντως θα κληθεί σύντομα να αποφασίσει για το μέλλον της.
Άλλωστε ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά κατέθεσαν τρία διαφορετικά αιτήματα για την προ ημερησίας, την οποία το ΠΑΣΟΚ αποδέχθηκε καθιστώντας σαφές ότι «θα συγχρονίσουμε τις κοινοβουλευτικές μας πρωτοβουλίες με τα στοιχεία που θα προκύψουν» διατηρώντας την αυτονομία του έναντι πρωτοβουλιών άλλων κομμάτων.
Επομένως, για την ώρα, ούτε τα Τέμπη μπορούν να δώσουν ώθηση σε συνεργασίες. Αν μάλιστα αυτή η υπόθεση φθείρει περαιτέρω την κυβέρνηση, ο καθένας θα προσπαθήσει να καρπωθεί ό,τι πιστεύει πως του αναλογεί και όχι να μοιραστεί τα προσδοκώμενα κέρδη.
Το αν εν τέλει θα προκύψει συνεργασία – και δη εκλογική – είναι κάτι που θα δούμε στο μέλλον, αλλά, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αυτή η προοπτική δεν θα κριθεί από τις εξελίξεις στο θέμα των Τεμπών…