Να ανακτήσει το χαμένο έδαφος σε πολιτική εμβέλεια, αξιοπιστία αλλά και κοινοβουλευτική δύναμη θέτει ως στόχους για το 2025 ο ΣΥΡΙΖΑ. Κοινώς να επουλώσει όλα τα τραύματα του 2024 που τον οδήγησαν σε πρωτοφανή πολιτική και δημοσκοπική συρρίκνωση και να αντιστρέψει αυτή την πορεία.
Αν ο Ιούνιος του 2023 «σόκαρε» τον ΣΥΡΙΖΑ με το 17,8%, το 2024 ήταν η χρονιά κατά την οποία η Κουμουνδούρου διαπίστωσε πως υπάρχουν και πολύ χειρότερα και πως οι σπασμωδικές αντιδράσεις – όπως η προώθηση και στήριξη στην αρχηγία του κόμματος ενός «φρέσκου» αλλά άσχετου με την πολιτική και την Αριστερά προσώπου – μπορεί να είναι καταστροφικές.
Με δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ γλίτωσε τη διάλυση και την εξαφάνιση, στην Κουμουνδούρου δείχνουν να θεωρούν ότι πλέον η πορεία είναι μόνο προς τα πάνω και το άμεσο στοίχημα είναι η επιστροφή σε διψήφια ποσοστά. Ο Σωκράτης Φάμελλος σε πρόσφατη συνέντευξή του (Dnews) εξέφρασε την αισιοδοξία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι «η θετική έκπληξη του 2025» και διεμήνυσε πως θα απογοητευτούν όσοι επένδυσαν στη διάλυσή του – δείχνοντας μεταξύ αυτών προφανώς και τον Στέφανο Κασσελάκη, που πλέον έχει προχωρήσει στη συγκρότηση του δικού του κόμματος.
Όμως είναι γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με τις αλλεπάλληλες διασπάσεις έχει αποδυναμωθεί σημαντικά και σε πολιτικό δυναμικό.
Ο στόχος της ανάκαμψης
Καταρχάς τον στοιχειώνει η απώλεια της θέσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συνθήκη η οποία σε συνδυασμό και με τις μονοψήφιες δημοσκοπικές επιδόσεις έχει οδηγήσει στην υποβάθμιση της θέσης του στο πολιτικό σύστημα.
Ο στόχος που έχει τεθεί με το «καλημέρα» από τον Σωκράτη Φάμελλο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να επιστρέψει και στην πράξη στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στοίχημα μάλλον εξαιρετικά δύσκολο, καθότι απαιτεί την επιστροφή των βουλευτών της Νέας Αριστεράς, που πλέον ανήκουν σε άλλο κόμμα, το οποίο μετράει μόλις λίγους μήνες από την ίδρυσή του.
Στην πράξη και αν το δει κανείς ωμά, η επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ στη θέση τη αξιωματικής αντιπολίτευσης προϋποθέτει τη διάλυση ενός νεοσύστατου κόμματος.
Η Κουμουνδούρου πάντως προβάλλει τον «ανώτερο σκοπό» αυτής της προοπτικής – που βεβαίως την εντάσσει μέσα σε ένα πλαίσιο προοδευτικών συνεργασιών –, την ενδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ ως πυλώνα ενός προοδευτικού πόλου που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση της χώρας και που θα τερματίσει την κυριαρχία Μητσοτάκη. Ποντάρει δε στην ισχνή απήχηση της Νέας Αριστεράς, που δεν της εξασφαλίζει μια πορεία επιβίωσης και κοινοβουλευτικής παρουσίας στο μέλλον.
Η μέθοδος
Ο στόχος των συνεργασιών των προοδευτικών δυνάμεων είναι το «όχημα» στο οποίο επενδύει ο ΣΥΡΙΖΑ για την ανάκαμψή του, με το σκεπτικό ότι το προοδευτικό μέτωπο μπορεί να άρει τα αδιέξοδα που προκύπτουν από τον «κατακερματισμό των προοδευτικών δυνάμεων» και να δώσει στην κοινωνία μια προοδευτική διέξοδο.
Ακόμη κι αν αυτή η στρατηγική δεν έχει βέβαιη προοπτική, καθώς προσκρούει στους αυτόνομους σχεδιασμούς των άλλων κομμάτων, κατά βάση ΠΑΣΟΚ και Νέας Αριστεράς, η Κουμουνδούρου θεωρεί ότι το μήνυμα των συνεργασιών είναι ελκτικό σε ένα ακροατήριο που βλέπει με αγωνία να παρατείνεται η δεξιά διακυβέρνηση χωρίς να υπάρχει σοβαρή «απειλή» από κανένα από τα προοδευτικά κόμματα. Άρα όσοι το απευθύνουν κερδίζουν και όσοι το απορρίπτουν εκτίθενται και ευθύνονται για τη συνέχιση της διακυβέρνησης από τη Ν.Δ.
Ως εκ τούτου ο ΣΥΡΙΖΑ σε ό,τι αφορά στη στρατηγική των συνεργασιών κινείται με μια λογική «μαστίγιο και καρότο», υπό τη μορφή των σκληρών διλημμάτων. Από τη μία είναι το ελπιδοφόρο μήνυμα της σύμπραξης των προοδευτικών δυνάμεων και από την άλλη ο εκ των προτέρων καταλογισμός ευθυνών σε όσους δεν ανταποκριθούν στα ενωτικά προσκλητήρια.
Ενδεικτική η αναφορά του Σωκράτη Φάμελλου στην προαναφερθείσα συνέντευξή του ότι «με την ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία οι υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις θα κληθούν να απαντήσουν αν θέλουν ένα κοινό προοδευτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης που εμείς προτείνουμε ή θα αφήσουν τα πράγματα όπως έχουν, διακινδυνεύοντας τρίτη θητεία της Δεξιάς και της Ν.Δ.».
«Ψύχρα» με ΠΑΣΟΚ
Το ενδιαφέρον έως και παράδοξο (φαινομενικά) είναι ότι την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ εντείνει το μήνυμά του για τις συνεργασίες των προοδευτικών κομμάτων, την ίδια στιγμή ανεβάζει τους τόνους της κριτικής προς το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρουλάκη, με τις σχέσεις των δύο χώρων να έχουν επιδεινωθεί μετά την επανεκλογή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
Στη βάση αυτή της εξέλιξης βρίσκεται σαφώς η απώλεια της θέσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε συνδυασμό με την ανάληψή της από το ΠΑΣΟΚ, το οποίο δημοσκοπικά βρίσκεται εκεί που ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2023 – οι όροι έχουν αντιστραφεί.
Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον έχει αξιοποιήσει στο έπακρο το ραντεβού Μητσοτάκη – Ανδρουλάκη στις αρχές Δεκεμβρίου, προβάλλοντας σταθερά το επιχείρημα ότι το ΠΑΣΟΚ το «έστριψε» στη συναίνεση. Επιχείρημα με το οποίο φιλοδοξούν να πιέσουν τη Χαριλάου Τρικούπη από αριστερά, προκειμένου να την εκθέσουν στο κεντροαριστερό κοινό και να αποσπάσουν ψηφοφόρους ή να αποτρέψουν διαρροές δικές τους προς το ΠΑΣΟΚ.
Να σημειωθεί ότι το προηγούμενο διάστημα, όταν η Κουμουνδούρου κατήγγελλε σχέδια της διαπλοκής πίσω από την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ σε τρίτο τη τάξει κοινοβουλευτικό κόμμα, δεν αποφεύχθηκαν τελείως υπόνοιες που ενέτασσαν την αναβάθμιση του ΠΑΣΟΚ στα σχέδια της διαπλοκής.
Κάπως αρμονικότερες ήταν οι σχέσεις με το ΠΑΣΟΚ όταν μετά τις ευρωεκλογές η αμφισβήτηση Ανδρουλάκη έφερε ως φαβορί τον πιο «αριστερόστροφο» και δεκτικό στις συνεργασίες Χάρη Δούκα. Η ρητορική υπέρ των συνεργασιών που πρόβαλλε η τότε μειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και ένα βασικό σημείο τριβής με τον Κασσελάκη.
Δεν είναι τυχαία άλλωστε και η προχθεσινή συνάντηση του Σωκράτη Φάμελλου με τον Χάρη Δούκα, τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί απτό παράδειγμα της συνεργασίας των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου.
Η δημόσια πρόσκληση για κοινή προοδευτική υποψηφιότητα και η πρόταση για πρόσωπο
Στις αρχές της νέας χρόνιας, όπου πρώτος πολιτικός σταθμός είναι το θέμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναγορεύσει το ζήτημα αυτό σε μια πρώτη «πρόβα» προοδευτικής συνεργασίας.
Το βλέμμα του είναι στραμμένο κυρίως στο ΠΑΣΟΚ, καθώς, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, στόχος είναι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να διαμορφώνει συνθήκες πίεσης προς τη Χαριλάου Τρικούπη. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ένα πρόσωπο με χαρακτηριστικά προοδευτικά, ευρύτερης αποδοχής, θεωρούν στην Κουμουνδούρου πως το ΠΑΣΟΚ, εφόσον δεν το στηρίξει και προτιμήσει τυχόν κεντροαριστερή πρόταση Μητσοτάκη, θα πρέπει να εξηγήσει ενώπιον του προοδευτικού κόσμου τη στάση του. Ήδη από τον ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζουν πως αν αυτό συμβεί, θα πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο στο «τανγκό της συναίνεσης».
Βέβαια το ΠΑΣΟΚ έχει ήδη δώσει ένα στίγμα πως δεν το ενδιαφέρουν οι συμβολισμοί – άλλωστε δεν είναι στη δική του ατζέντα η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων –, αλλά η εκλογή ενός προοδευτικού προσώπου στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ο Σωκράτης Φάμελλος, πάντως, έχει απευθύνει δημόσια πρόσκληση για μια κοινή προοδευτική υποψηφιότητα, την οποία θα στηρίξουν τα κόμματα του προοδευτικού και δημοκρατικού χώρου. Προς το παρόν μένει σε αυτή, δίνοντας χρόνο για να ανιχνεύσει τις διαθέσεις των άλλων κομμάτων, κατά βάση του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς. Η Κουμουνδούρου έχει διαμηνύσει ότι μέχρι να συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία δεν θα κάνει κάποια άλλη κίνηση – δεν θα υπάρξουν δηλαδή κατ’ ιδίαν επικοινωνίες με πολιτικούς αρχηγούς. Πάντως από τη συνέντευξη της Κυριακής, οπότε διατυπώθηκε αυτή η πρόσκληση, έως χθες δεν είχε υπάρξει καμία ανταπόκριση στην πρόταση/πρόσκληση Φάμελλου.
Από την άλλη, στελέχη του κόμματος επισημαίνουν ότι τυχόν αδυναμία να βρεθεί κοινός τόπος των προοδευτικών δυνάμεων στο πρόσωπο του Προέδρου δεν αποτελεί κάποιο «ναυάγιο» της στρατηγικής των συγκλίσεων και συνεργασιών, η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχιστεί.
Το θέμα θα συζητηθεί στο όργανο, του οποίου η συνεδρίαση έχει μετατοπιστεί στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας – για να δοθεί περισσότερος χρόνος στη δημόσια πρόταση Φάμελλου και στις εσωκομματικές ζυμώσεις, αλλά και λόγω της κηδείας Σημίτη, που αναμένεται να είναι κυρίαρχο γεγονός σήμερα. Από αύριο δε ο Σωκράτης Φάμελλος αναχωρεί για περιοδείες σε Καρδίτσα και Θεσσαλία.
Μέχρι στιγμής, όνομα δεν έχει συζητηθεί σε επίσημη συνεδρίαση οργάνου – ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του και στην τελευταία συνεδρίαση του Εκτελεστικού ζήτησε και από τα μέλη του οργάνου να τοποθετηθούν μόνο επί της αρχής, χωρίς ονόματα. Οι πληροφορίες, πάντως, αναφέρουν ότι έχει πρόσωπο ή πρόσωπα στο μυαλό του. Από την Κουμουνδούρου ξεκαθαρίζουν πως σενάρια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα προτείνει τον Νίκο Κοτζιά ή τον Γιάννη Δραγασάκη δεν εκπορεύονται από τα ηγετικά κλιμάκια του κόμματος. Στο τραπέζι, πάντως, φαίνεται πως παραμένει το όνομα της Λούκας Κατσέλη, πρόταση που αρχικώς έκανε ο Νικόλας Φαραντούρης, αλλά απέσυρε στη συνέχεια «για να μην καεί», λένε γνωρίζοντες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, αν και θεωρούσε τον Χρήστο Ράμμο μια καλή πρόταση υποψηφιότητας, που όμως κάηκε νωρίς (εξαιτίας των «βιαστικών» χειρισμών που αποδίδουν στον Αλέξη Χαρίτση), φαίνεται να προκρίνει το σκεπτικό ότι η υποψηφιότητα που θα καταθέσει πρέπει να είναι πολιτικό πρόσωπο.
Αν στο μεταξύ δεν αλλάξει κάτι, το πιθανότερο είναι να γνωστοποιήσει την πρότασή του λίγο πριν από τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, σε αντίθεση με το ΠΑΣΟΚ, που έχει δηλώσει ότι θα περιμένει.
Διαβάστε επίσης:
Τουρισμός: Τι φέρνει το νέο νομοσχέδιο για Airbnb, όλα όσα προβλέπει – Κατατέθηκε στη Βουλή
ΠΟΛΙΤΙΚΗ | topontiki.gr