Ανησυχητική άνοδο των περιστατικών ιλαράς αναδεικνύουν τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) σε σύγκριση με το 2023.
Οι ειδικοί προειδοποιούν για αύξηση των κρουσμάτων κατά τη διάρκεια της άνοιξης και συστήνουν τον εμβολιασμό με δύο δόσεις του εμβολίου κατά της ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR), καθώς η ανοσοποίηση του πληθυσμού, είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος προστασίας από αυτή την επικίνδυνη ασθένεια.
Σημειώνεται ότι, 8 στους 10 ασθενείς που διαγνώστηκαν με ιλαρά τον τελευταίο χρόνο στην ΕΕ/ΕΟΧ δεν είχαν εμβολιαστεί. Για το λόγο αυτό οι ενήλικες και οι γονείς καλούνται να ελέγξουν το ιστορικό εμβολιασμού τους και να συμβουλευτούν επαγγελματίες υγείας σε περίπτωση αμφιβολίας.
Τα στοιχεία από τη μηνιαία αναφορά του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) δείχνουν συνεχιζόμενη μετάδοση της ιλαράς σε ορισμένες χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, με τα κρούσματα να αυξάνονται ραγδαία το 2024. Η πανδημία COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα χαμηλή δραστηριότητα της ιλαράς τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο το 2023 παρατηρήθηκε αναζωπύρωση με 2.361 καταγεγραμμένα κρούσματα στην ΕΕ/ΕΟΧ.
Με τη γλώσσα των αριθμών
Από την 1η Φεβρουαρίου 2024 έως την 31η Ιανουαρίου 2025, 32.265 άνθρωποι διαγνώστηκαν με ιλαρά εκ των οποίων οι παρακάτω πέντε χώρες να καταγράφουν τα περισσότερα περιστατικά:
- Ρουμανία 27.568,
- Ιταλία 1.097,
- Γερμανία 637,
- Βέλγιο 551
- Αυστρία 542.
Η Ρουμανία ανέφερε 18 θανάτους που σχετίζονται με την ιλαρά, ενώ η Ιρλανδία κατέγραψε έναν. Αυτή η συνεχής εξάπλωση αποδεικνύει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στην εμβολιαστική κάλυψη, τόσο σε παιδιά και εφήβους όσο και σε ενήλικες.
Η εύκολη μετάδοση και τα κενά στην εμβολιαστική κάλυψη της Ε.Ε
Η ιλαρά μεταδίδεται με εξαιρετική ευκολία μέσω αερομεταφερόμενων σωματιδίων, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται. Για το λόγο αυτό, ο ιός εξαπλώνεται ταχύτατα σε κοινότητες με ανεπαρκή εμβολιαστική κάλυψη, απειλώντας ιδιαίτερα ευάλωτους πληθυσμούς.
Το 2024, η κορύφωση των κρουσμάτων σημειώθηκε κατά τους πρώτους έξι μήνες του έτους, και δεδομένου του εποχιακού μοτίβου της νόσου, αναμένεται νέα έξαρση την άνοιξη του 2025.
Για την προστασία του πληθυσμού από την ιλαρά, απαιτείται εμβολιαστική κάλυψη τουλάχιστον 95% με δύο δόσεις του εμβολίου MMR. Ωστόσο, στην ΕΕ/ΕΟΧ, η επίτευξη αυτού του στόχου δεν έχει επιτευχθεί. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2023, μόνο τέσσερις χώρες (Ουγγαρία, Μάλτα, Πορτογαλία και Σλοβακία) έχουν φτάσει το απαιτούμενο ποσοστό και για τις δύο δόσεις.
Η ανεπαρκής εμβολιαστική κάλυψη αφήνει ευάλωτους πολλούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών -που είναι πολύ μικρά για να εμβολιαστούν -και ατόμων που δεν μπορούν να λάβουν το εμβόλιο για ιατρικούς λόγους. Οπότε, η προστασία αυτών των πληθυσμών εξαρτάται από την υψηλή ανοσία του γενικού πληθυσμού.
Τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι τα περισσότερα μη εμβολιασμένα άτομα που προσβλήθηκαν από ιλαρά ανήκαν σε δύο ηλικιακές ομάδες:
- παιδιά ενός έως τεσσάρων ετών
- ενήλικες άνω των 30 ετών.
Ενδεικτικό είναι ότι το 86% των ατόμων που μολύνθηκαν από ιλαρά μεταξύ 2024 και 2025 δεν είχαν εμβολιαστεί, επιβεβαιώνοντας το κενό στην ανοσοποίηση.
Το εμβόλιο το μοναδικό μας «όπλο»
Το εμβόλιο MMR είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για την πρόληψη της ιλαράς. Όλες οι χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ το περιλαμβάνουν στα εθνικά τους προγράμματα εμβολιασμού, με την πρώτη δόση να χορηγείται συνήθως μεταξύ 12-15 μηνών και τη δεύτερη μεταξύ 3 και 7 ετών. Η πλήρης προστασία επιτυγχάνεται μόνο μετά τη χορήγηση και των δύο δόσεων.
Η εξάπλωση της ιλαράς μπορεί να ανακοπεί μόνο όταν ένα επαρκώς μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αποκτήσει ανοσία, παρέχοντας ταυτόχρονα προστασία σε όσους δεν μπορούν να εμβολιαστούν, όπως τα βρέφη κάτω του ενός έτους.
Σε περιόδους έξαρσης ή πριν από ταξίδια σε χώρες όπου η ιλαρά είναι ενδημική, μπορεί να συνιστάται πρόωρη δόση του εμβολίου, σύμφωνα με τις εθνικές οδηγίες. Ωστόσο, τα παιδιά που λαμβάνουν την πρώιμη δόση πρέπει να συνεχίσουν με τις δύο προβλεπόμενες δόσεις για πλήρη ανοσία.
Συστάσεις για ενήλικες και γονείς-φροντιστές
Ελέγξτε την κατάσταση εμβολιασμού: βεβαιωθείτε ότι εσείς και τα παιδιά σας είστε ενημερωμένοι με το πρόγραμμα εμβολιασμού MMR, είτε μένετε στο σπίτι είτε σχεδιάζετε να ταξιδέψετε.
Εάν δεν είστε σίγουροι για το ιστορικό εμβολιασμού σας ή εάν χρειάζεστε καθοδήγηση σχετικά με τον εμβολιασμό των παιδιών, συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας.
Έχετε υπόψη σας τα τυπικά συμπτώματα ιλαράς (τόσο ως επαγγελματίας υγείας όσο και ως δυνητικός ασθενής):
- υψηλός πυρετός
- βήχας
- καταρροή
- κόκκινα, υγρά μάτια
- ένα χαρακτηριστικό κόκκινο εξάνθημα που συνήθως ξεκινά από τη γραμμή των μαλλιών και εξαπλώνεται στο υπόλοιπο σώμα
Η μόλυνση από ιλαρά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, ακόμη και θάνατο.
Διαβάστε επίσης:
Περιφέρεια Αττικής: Πρόγραμμα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Πόρτα-Πόρτα