Η Διεθνής Ημέρα Αρχείων καθιερώθηκε το Νοέμβριο του 2007 από το Διεθνές Συμβούλιο των Αρχείων. Η επιλογή της ημερομηνίας δεν ήταν τυχαία: στις 9 Ιουνίου 1948 ιδρύθηκε το Διεθνές Συμβούλιο των Αρχείων υπό την αιγίδα της UNESCO. Ο επίσημος εορτασμός της Διεθνούς Ημέρας Αρχείων στοχεύει στην αύξηση της ευαισθητοποίησης ιδιωτών και φορέων για τη σημασία των αρχείων και στην προβολή των μοναδικών και εξαιρετικά σπάνιων τεκμηρίων που φυλάσσονται στους αρχειακούς φορείς.
Τα τελευταία χρόνια, οι υπηρεσίες των Γενικών Αρχείων του Κράτους αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα που οφείλονται στην αδυναμία εκτέλεσης προμηθειών από τον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό. Εκτός από την οικονομική ασφυξία, σε τοπικό επίπεδο έχουμε να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη αποθηκευτικών χώρων για τη διάσωση αρχειακού υλικού. Ένα θέμα για το οποίο έχουμε απευθυνθεί επανειλημμένως στην τοπική αυτοδιοίκηση χωρίς ωστόσο να έχει βρεθεί πρόσφορη λύση έως σήμερα.
Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες μας, τα ΓΑΚ Φθιώτιδας συνεχίζουν να επιτελούν το έργο τους: να διασώζουν και να προβάλουν την τοπική μας ιστορία.
- Advertisement -
Αξιόλογα αρχεία που χρήζουν εκκαθάρισης και παραλαβής είναι αδύνατο να παραληφθούν άμεσα λόγω της έλλειψης αποθηκευτικών χώρων. Ωστόσο, υπάρχει συνεχόμενη εποπτεία επί αυτών των αρχείων προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε καταστροφή.
Ανάμεσα στις νέες προσκτήσεις, συγκαταλέγονται πολύ σημαντικά αρχεία! Τον τελευταίο χρόνο παραλάβαμε τα συμβολαιογραφικά αρχεία Δομοκού από το 1881 έως το 1977, το αρχείο της οικογένειας Παπαλουκά από τον 19ο αιώνα έως τον 21ο αιώνα που αντικατοπτρίζει πολλές πτυχές όχι μόνο της οικογενειακής δραστηριότητας αλλά και της λαμιώτικης κοινωνίας, μέρος του αρχείου του δικηγόρου Ευάγγελου Παπαντωνίου και το αρχείο του Γεωργίου Σαγιά, εκπαιδευτικού και πρώην αντιδημάρχου Πολιτισμού του Δ. Λαμιέων.
Στη διάθεση του κοινού, μετά την ολοκλήρωση της ταξινόμησής τους, είναι πλέον τα συμβολαιογραφικά αρχεία Δομοκού και το αρχείο του συμβολαιογράφου Λαμίας Δημητρίου Ασπρουλάκη. Υπό ταξινόμηση είναι τα αρχεία της οικογένειας Παπαλουκά, του Ευάγγελου Παπαντωνίου και του Γεωργίου Σαγιά ενώ αναταξινομείται το αρχείο της Νομαρχίας Βοιωτίας (1940-1944).
Τα ΓΑΚ Φθιώτιδας, στο πλαίσιο της εξωστρέφειας, διοργανώνουν ποικίλες εκδηλώσεις όπως παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις αρχειακού υλικού, ιστορικούς περιπάτους, ομιλίες, κ.α. και συμμετέχουν σε συνέδρια, ημερίδες και άλλες δράσεις τοπικού ιστορικού ενδιαφέροντος.
Ένας από τους βασικούς στόχους της υπηρεσία μας είναι να φέρει σε επαφή τη μαθητική κοινότητα με την τοπική ιστορία, τη μεθοδολογία της έρευνας και την αξιοποίηση των αρχειακών πηγών, καθώς και την καλλιέργεια αρχειακής συνείδησης. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται μέσα από συνεχόμενες εκπαιδευτικές δράσεις, όπως ξεναγήσεις στο αρχείο, εκπαιδευτικά προγράμματα με συγκεκριμένη θεματολογία – Αθανάσιος Διάκος: ένας ήρωας του 1821 στην πόλη μου, η Λαμιώτικη αποκριά, ο μικρός αρχειονόμος, κ.α. – και άλλα προγράμματα μετά από συνεργασία με εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο κάποιας σχολικής δράσης.
Μεγάλη ανταπόκριση στο κοινό έχει ο Ιστορικός Περίπατος Λαμίας, μία «βόλτα» στο κέντρο της πόλης, μιλώντας για την ιστορία κτηρίων, δρόμων, μνημείων. Μέσα από φωτογραφικό υλικό, βλέπουμε το πριν και το μετά και μιλάμε για την εξέλιξη της πόλης από την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό έως σήμερα. Ο περίπατος είναι βασισμένος σε αρχειακές και βιβλιογραφικές πηγές, καθώς και σε προφορικές μαρτυρίες. Απευθύνεται όχι μόνο σε σχολεία αλλά και σε συλλόγους και φορείς και έχει πραγματοποιηθεί αρκετές φορές στην αγγλική γλώσσα για ξένους μαθητές, φοιτητές και καθηγητές που επισκέπτονται την πόλη μας στο πλαίσιο προγραμμάτων Erasmus, συνεδρίων, κ.α.
Σε συνεργασία με το 16ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Λαμίας υλοποιήθηκε, κατά το σχολικό έτος 2024-2025, το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Η Χάρτα της Φθιώτιδας: Μέρος Α’» με στόχο οι μαθητές και οι μαθήτριες να πάρουν τον ρόλο του μικρού ερευνητή και της μικρής ερευνήτριας και να αναζητήσουν ιστορικές πληροφορίες για σημαντικά τοπόσημα της πόλης της Λαμίας.
Τα αρχεία αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών, αλλά είναι ταυτόχρονα και χώροι διατήρησης της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η αρχειακή κληρονομιά είναι μια πολύτιμη μαρτυρία για την οικονομική, πολιτική και κοινωνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας.
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Αρχείων, σας προσκαλούμε στα ΓΑΚ Φθιώτιδας ώστε να σας ξεναγήσουμε στις συλλογές και τα αρχεία μας!
Σας περιμένουμε την Τρίτη 10 Ιουνίου 2025 από 18.00 έως 20.00 και
την Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025 από 10.00 έως 13.00
στα ΓΑΚ Φθιώτιδας, Αινιάνων 6 (τηλ. 2231027087)
Η Προϊσταμένη των ΓΑΚ Φθιώτιδας
Σοφία Βακιρτζηδέλη, Βιβλιοθηκονόμος ΜΑ
