Ελπίδες για μια νέα προσέγγιση στη θεραπεία της Πνευμονικής Αρτηριακής Υπέρτασης, δίνουν οι στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις σε κρίσιμους κλινικούς δείκτες της νόσου, με τη χορήγηση της αγωγής με sotatercept, όπως προέκυψαν από τη μελέτη ZENITH.
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (ACC.25) και δημοσιεύθηκαν ταυτόχρονα στο κορυφαίο ιατρικό περιοδικό «The New England Journal of Medicine (NEJM)», το sotatercept, μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία, μεταμόσχευσης πνεύμονα και νοσηλείας λόγω της Πνευμονικής Αρτηριακής Υπέρτασης (ΠΑΥ) κατά 76% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.
Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη και μόνη θεραπεία με αναστολέα σηματοδότησης ακτιβίνης που έχει εγκριθεί από τον FDA και τον EMA.
Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση είναι μια σπάνια, μακροχρόνια, εξουθενωτική και απειλητική για τη ζωή κατάσταση κατά την οποία οι ασθενείς έχουν ασυνήθιστα υψηλή αρτηριακή πίεση στις αρτηρίες στους πνεύμονες. Μάλιστα πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αναπνοή που περιορίζει τη σωματική τους δραστηριότητα.
Τι είναι η μελέτη ZENITH
Πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη διεθνής πολυκεντρική μελέτη Φάσης 3 (NCT04896008), διπλά τυφλή και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο. Η μελέτη αυτή αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του sotatercept όταν προστέθηκε στη μέγιστη ανεκτή θεραπεία για την ΠΑΥ, σε 172 ασθενείς με λειτουργική τάξη III ή IV κατά ΠΟΥ, υψηλού κινδύνου, ηλικίας 18 έως 75 ετών.
Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:1 για να λάβουν είτε sotatercept (αρχική δόση 0,3 mg/kg με σταδιακή αύξηση στα 0,7 mg/kg) υποδόρια κάθε τρεις εβδομάδες, είτε εικονικό φάρμακο.
Συνολικά, 124 από τους ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν (72,1%) λάμβαναν τριπλή θεραπεία και 48 ασθενείς (27,9%) λάμβαναν διπλή θεραπεία. Επιπλέον, το 25,6% των ασθενών στην ομάδα του sotatercept και το 30,2% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου είχαν ΠΑΥ σχετιζόμενη με νόσο του συνδετικού ιστού.
Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν ο χρόνος έως το πρώτο συμβάν σοβαρής νοσηρότητας ή θνησιμότητας (συμπεριλαμβανομένου του θανάτου από κάθε αιτία, μεταμόσχευσης πνεύμονα ή νοσηλείας λόγω ΠΑΥ διάρκειας ≥24 ωρών). Τα βασικά δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τη συνολική επιβίωση και αλλαγές στον Δείκτη Καρδιακής Ανεπάρκειας REVEAL Lite 2, την απόσταση στη Δοκιμασία Βάδισης 6 Λεπτών (6MWD) και τη λειτουργική τάξη κατά ΠΟΥ.
Τα ευρήματα
Σε διάμεση παρακολούθηση 10,6 μηνών, το sotatercept μείωσε τον σχετικό κίνδυνο σοβαρών συμβαμάτων νοσηρότητας και θνησιμότητας (συνδυασμός θανάτου από κάθε αιτία, μεταμόσχευσης πνεύμονα και νοσηλείας διάρκειας ≥24 ωρών λόγω επιδείνωσης της ΠΑΥ) κατά 76% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Στους ασθενείς που έλαβαν sotatercept, το 17,4% παρουσίασε ένα ή περισσότερα από τα προαναφερθέντα συμβάματα, έναντι 54,7% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Το προφίλ ασφάλειας του sotatercept στη μελέτη ZENITH ήταν γενικά συνεπές με προηγούμενες μελέτες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Νοέμβριο του 2024, βάσει σύστασης ανεξάρτητης επιτροπής παρακολούθησης δεδομένων, η μελέτη ZENITH διακόπηκε πρόωρα λόγω της συντριπτικής αποτελεσματικότητας του sotatercept, και όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη έλαβαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τη θεραπεία τους με sotatercept μέσω της ανοικτής μακροχρόνιας μελέτης SOTERIA.
Το sotatercept
Πρόκειται για την πρώτη θεραπεία με αναστολέα σηματοδότησης ακτιβίνης που εγκρίθηκε για τη θεραπεία της ΠΑΥ, παγκοσμίως. Στο σώμα, οι πρωτεΐνες που ονομάζονται ακτιβίνες συνδέονται με έναν υποδοχέα που ονομάζεται ActRIIA για να διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων που αποτελούν τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτοί οι υποδοχείς είναι υπερβολικά ενεργοί σε ασθενείς με ΠΑΥ. Το sotatercept είναι αντίγραφο του ActRIIA και επειδή συνδέεται επίσης με ακτιβίνες, τις εμποδίζει να ενεργοποιήσουν τον υποδοχέα. Με αυτόν τον τρόπο, το sotatercept ρυθμίζει την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων στους πνεύμονες. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη στένωση και πάχυνση των αιμοφόρων αγγείων, βελτιώνοντας έτσι τα συμπτώματα της νόσου.
Το sotatercept χορηγείται υποδόρια μία φορά κάθε τρεις εβδομάδες και μπορεί να χορηγηθεί από τους ίδιους τους ασθενείς ή τους φροντιστές τους με καθοδήγηση, εκπαίδευση και παρακολούθηση από επαγγελματία υγείας.
Σημειώνεται ότι το σκεύασμα μέσω προγράμματος πρώιμης πρόσβασης είχε χορηγηθεί σε ασθενείς με ΠΑΥ που πληρούν τις προϋποθέσεις στην Ελλάδα, ενώ πλέον έχει ολοκληρωθεί η ένταξή του στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης στο πλαίσιο των τοπικών διαδικασιών έγκρισης και τιμολόγησης του και συνταγογραφείται κανονικά.
Διαβάστε επίσης:
Λιάγκας σε Καλύβα: «Είσαι σε άλλη εκπομπή; Μήπως σε πήρε ο ύπνος;» – Ένταση στον αέρα (Video)