Κάτι πρωτοφανές συμβαίνει στην ιστορία των ΗΠΑ, ίσως και των δυτικών δημοκρατιών: ο Μασκ, με στήριξη του Τραμπ, αποσταθεροποιεί τη λειτουργία του αμερικανικού ομοσπονδιακού κράτους, χωρίς να έχει εκλεγεί, χωρίς υπουργικό χαρτοφυλάκιο και χωρίς καμία επί της ουσίας εποπτεία άλλη εκτός από εκείνη του Αμερικανού προέδρου.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε απόψε ότι ο δισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ, στον οποίο ο ίδιος έχει αναθέσει να συρρικνώσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, κάνει μόνο πράγματα για τα οποία λαμβάνει έγκριση. Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου «δεν μπορεί και δεν θα μπορεί» να κάνει οτιδήποτε «χωρίς τη σύμφωνη γνώμη μας», διαβεβαίωσε ο Τραμπ μιλώντας στους δημοσιογράφους.
«Κάνει καλή δουλειά», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, ερωτηθείς χθες το βράδυ για τον ρόλο του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, αφεντικού των Tesla, SpaceX και X, και πλέον της νεοσύστατης υπηρεσίας (ή υπουργείο) Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE). Μόνος στόχος αυτής, η περικοπή των δαπανών του ομοσπονδιακού κράτους ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό.
Η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID) και οι τρελοί ριζοσπάστες αριστεροί
Από τις πρώτες κινήσεις του Μάσκ είναι το κλείσιμο της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID). Μια «έξυπνη απόφαση του Ίλον Μασκ», που χαιρέτισε ο Ρώσος πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, νυν αντιπρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας της Ρωσίας.
Αναφερόμενος στην Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), για την οποία ο Μασκ δήλωσε χθες ότι «εργάζεται για να την κλείσει» επειδή «δεν διορθώνεται», ο Τραμπ σχολίασε ότι η USAID είναι μια «καλή ιδέα» αλλά έχει στους κόλπους της «τρελούς ριζοσπάστες αριστερούς».
Χθες Κυριακή ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο κατηγόρησε τη USAID μέσω ανάρτησής του στο Χ, στην οποία ανέφερε ότι η Υπηρεσία αυτή «είναι εγκληματική οργάνωση», με ετήσιο προϋπολογισμό 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων. «Την κλείνουμε», είπε. «Το έχω συζητήσει λεπτομερώς με τον Ντόναλντ Τραμπ και συμφωνεί να την κλείσουμε».
Trump’s decision to shut down USAID has frozen critical work to deliver vital assistance around the globe, and put China in the driver’s seat.
We’re at USAID HQ fighting back against Trump’s outrageous assault on dedicated USAID workers. Tune in now: https://t.co/EXyxjqiZXL
— Senator Chris Van Hollen (@ChrisVanHollen) February 3, 2025
Στο μεταξύ -σήμερα- μαζικές διαδηλώσεις ξέσπασαν μπροστά από το κτίριο της USAID μετά τις παράνομες προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ και του Έλον Μασκ να την κλείσουν.
BREAKING: Massive protests have erupted in front of the USAID building following Donald Trump’s and Elon Musk’s unlawful attempts to shut USAID down. The resistance to Trump and Musk’s incompetence is growing. pic.twitter.com/EvRNmKaX9I
— Democratic Wins Media (@DemocraticWins) February 3, 2025
Ο Τραμπ είπε ότι δεν έχει δει μέχρι στιγμής να υπάρχει κάποια σύγκρουση συμφερόντων και, αν υπήρχε, δεν θα άφηνε τον Μασκ να εμπλακεί στον τομέα που θα παρουσιαζόταν αυτή η σύγκρουση.
Αναμενόμενες αντιδράσεις
Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου χαρακτήρισε τον Μασκ «ειδικό κυβερνητικό υπάλληλο» που όμως δεν λαμβάνει μισθό και τηρεί τον νόμο ως επικεφαλής της υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας που ίδρυσε ο Τραμπ. «Κανείς δεν εξέλεξε τον Ίλον Μασκ», είπε αντιδρώντας αγανακτισμένη η Δημοκρατική γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν.
It helps poor countries fight poverty, improve health care access and combat terrorism. But that didn’t stop Elon Musk & Donald Trump from targeting USAID. pic.twitter.com/3x2xx7Q4P5
— HuffPost (@HuffPost) February 3, 2025
«Ο Μασκ και οι υπάλληλοί του από τον ιδιωτικό τομέα προσπαθούν να κλείσουν μια υπηρεσία που δημιουργήθηκε και χρηματοδοτείται από το Κογκρέσο. (…) Αυτό είναι μια δοκιμασία. Το Κογκρέσο πρέπει να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες του, αλλιώς θα τις χάσει», προειδοποίησε ένας άλλος Δημοκρατικός βουλευτής, ο Τζέισον Κρόου.
Ο ρόλος του δισεκατομμυριούχου, ο ίδιος δικαιούχος μεγάλων συμβάσεων με το ομοσπονδιακό κράτος, ξεφεύγει από οποιαδήποτε συνηθισμένη θεσμική λειτουργία. «Οι πρόεδροι είχαν συχνά άτυπους συμβούλους από τον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά ο σχεδόν επίσημος ρόλος του Μασκ και οι ισχυρισμοί του ότι ενεργεί για λογαριασμό (του Ντόναλντ Τραμπ) για τη λήψη αποφάσεων (…) είναι, από όσο θυμάμαι κάτι χωρίς προηγούμενο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζέφρι Λούμπερς, καθηγητής Νομικής στο American University.
Τι είναι το DOGE;
Παρά τον τίτλο «υπουργείο», που ορίζει ομοσπονδιακά υπουργεία, το DOGE είναι στην πραγματικότητα ένα εξωτερικό συμβουλευτικό όργανο υπό την άμεση εξουσία του Ντόναλντ Τραμπ και περιορισμένης διάρκειας – λήξη της λειτουργίας της είναι η 4η Ιουλίου 2026, μια συμβολική ημερομηνία που σηματοδοτεί τα 250 χρόνια από τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Μασκ είχε πει ότι μπορεί να μειώσει τις ομοσπονδιακές δημόσιες δαπάνες κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Έκτοτε αναθεώρησε τις προθέσεις του προς τα κάτω και κάνει λόγο για περιστολές ύψους 1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που παραμένει κολοσσιαίο.
Ο Έλον Μασκ, ο οποίος δεν έχει αιρετό αξίωμα, θα πρέπει να λογοδοτεί στο Κογκρέσο, το οποίο κατέχει εξουσίες επί του δημόσιου προϋπολογισμού; Θα υπόκειται ο ίδιος σε κανόνες δεοντολογίας, όπως κάθε υπουργός και άλλοι υψηλόβαθμοι δημόσιοι υπάλληλοι;
Αυτή η αδιαφάνεια έχει πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, καθώς ο Μασκ θα μπορούσε να κάνει συστάσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στις εταιρείες του.
Πριν από αυτή την ανακοίνωση για την USAID, ο αμερικανικός Τύπος έγραφε όλο το Σαββατοκύριακο από πληροφορίες για πραξικόπημα στρατολογημένων του Μασκ στο υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με πολλά Μέσα ενημέρωσης, οι υπάλληλοι του DOGE ζήτησαν πρόσβαση στο σύστημα πληρωμών του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο διαχειρίζεται τρισεκατομμύρια δολάρια σε πληρωμές, και αντιμετώπισαν την αντίρρηση ανώτερου υπαλλήλου, υπεύθυνου για τον τομέα αυτό. Ο τελευταίος απομακρύνθηκε από τα καθήκοντά του, σύμφωνα με δημοσιεύματα.
Ο Μασκ έχει πλέον στα χέρια του ένα μητρώο προσωπικών και οικονομικών δεδομένων εκατοντάδων εκατομμυρίων Αμερικανών. «Ο μοναδικός τρόπος να σταματήσει η απάτη και η κατασπατάληση χρημάτων φορολογουμένων είναι η παρακολούθηση των συστημάτων πληρωμών και η καταστολή ύποπτων συναλλαγών. Είναι αυτονόητο», έγραψε στο X.
Ομοσπονδιακοί δημόσιοι υπάλληλοι έχουν γίνει στόχος μέτρων που παίρνονται το ένα μετά το άλλο από τις 20 Ιανουαρίου, με το κάθε ένα μέτρο να φέρει την υπογραφή του 53χρονου δισεκατομμυριούχου: τέλος στην τηλεργασία με ποινή απόλυσης, σχέδιο οικειοθελούς αποχώρησης, τέλος στις πολιτικές διαφορετικότητας.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 20 Νοεμβρίου από την Wall Street Journal, ο Μασκ είπε ότι «θα έκανε τα πράγματα διαφορετικά», «ως επιχειρηματίας», όχι σαν «ένας πολιτικός».
Το αφεντικό της Tesla έχει πει συχνά ότι κοιμάται στο εργοστάσιο σε περιόδους φόρτου εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία. Σύμφωνα με το Wired, έχει πει σε φίλους του ότι τώρα κάνει το ίδιο πράγμα στα κεντρικά γραφεία του DOGE, σε ένα τεράστιο κυβερνητικό κτίριο δίπλα στον Λευκό Οίκο.
Διαβάστε επίσης: