Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφορικά με την ιλαρά μετά την αποκάλυψη νέων στοιχείων που αποκαλύπτουν ότι η Ευρώπη έχει τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων της νόσου από το 1997!
Συγκεκριμένα υπήρχαν 127.350 περιπτώσεις το 2024, περίπου διπλάσιος αριθμός από το 2023, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
«Η ιλαρά επέστρεψε και πρέπει να αφυπνιστούμε», λέει ο Δρ Hans Henri P. Kluge, περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη. «Χωρίς υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, δεν υπάρχει ασφάλεια υγείας». Πέρυσι σημειώθηκαν 38 θάνατοι από ιλαρά.
Σε αυτή τη δραματική κατάσταση συμβάλλoυν η παραπληροφόρηση που κυριαρχεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι ψευδείς ειδήσεις που διασπείρει ακόμα και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλτ Τραμπ αλλά και ο Robert F. Kennedy Γραμματέα Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, που εκφράζει διαρκώς αντιεμβολιαστές απόψεις, σύμφωνα με άρθρο στο The conversation.
Ταχύτατη η μετάδοση της ιλαράς
Η μετάδοση είναι παρόμοια με τον COVID, με τα αναπνευστικά σταγονίδια να διασπείρουν τον ιό μεταξύ των ανθρώπων.
Η μόλυνση προκαλεί:
- εξάνθημα και πυρετό σε ήπιες περιπτώσεις
- εγκεφαλίτιδα (οίδημα εγκεφάλου),
- πνευμονία
- τύφλωση σε σοβαρές περιπτώσεις
Η νοσηλεία και οι θάνατοι είναι συντριπτικά σε μη εμβολιασμένους ανθρώπους, με τα ποσοστά θνησιμότητας στις ανεπτυγμένες χώρες να κυμαίνονται από μία στις 1.000 έως μία στις 5.000 περιπτώσεις ιλαράς.
Κάθε ασθενής μεταδίδει τον ιό της ιλαράς σε 12 έως 18 άτομα
Κάθε άτομο που έχει μολυνθεί από ιλαρά θα μεταδώσει, κατά μέσο όρο, τον ιό σε 12 έως 18 άλλα άτομα. Αυτό είναι πιο μολυσματικό από τον COVID. Για παράδειγμα, κάποιος με την παραλλαγή όμικρον θα μεταδώσει τον ιό σε περίπου οκτώ άλλους.
Το 2022 ο ΠΟΥ είχε περιγράψει την ιλαρά ως «άμεση απειλή σε κάθε περιοχή του κόσμου». Ο εκτεταμένος αντίκτυπος του COVID κατέστησε πιο δύσκολη την πρόσβαση των ανθρώπων στην υγειονομική περίθαλψη, μειώνοντας την ικανότητα των τακτικών υπηρεσιών υγείας, όπως οι εμβολιασμοί, να λειτουργούν σωστά.
Αυτά τα νέα αυστηρά στοιχεία από τον ΠΟΥ στην Ευρώπη είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια των χαμηλότερων ποσοστών εμβολιασμού. Η ιλαρά μπορεί να προληφθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου με εμβόλια, με δύο δόσεις να παρέχουν μεγαλύτερη από 99% προστασία έναντι της μόλυνσης.
Το ποσοστό του πληθυσμού που χρειάζεται να εμβολιαστεί για να διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα η τοπική μετάδοση και να αποφευχθούν τα κρούσματα (η λεγόμενη «ανοσία της αγέλης») είναι περίπου 95% .
Ο ΠΟΥ Ευρώπης τόνισε ορισμένα παραδείγματα όπου υπάρχουν σαφή κενά στην κάλυψη εμβολίων:
- Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Ρουμανία, λιγότερο από το 80% των επιλέξιμων παιδιών εμβολιάστηκαν το 2023, με ποσοστά κάτω του 50% τα τελευταία πέντε ή περισσότερα χρόνια.
- Η Ρουμανία είχε τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων ιλαράς στην Ευρώπη το 2024 – περίπου 30.692 κρούσματα.
Η παραπληροφόρηση και ο ρόλος του Τραμπ στις ΗΠΑ
Η παραπληροφόρηση είναι ένας σημαντικός παράγοντας που μειώνει την πρόσληψη του εμβολίου. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο πρώην γιατρός Andrew Wakefield παρουσίασε παραποιημένα δεδομένα το 2002 υποστηρίζοντας ότι το εμβόλιο MMR (ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς) προκάλεσε αυτισμό. Κατά κάποιο τρόπο δημοσίευσε αυτούς τους ισχυρισμούς στο The Lancet – αν και η εφημερίδα ανακλήθηκε αργότερα.
Ωστόσο η ζημιά έγινε με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση στην εμβολιαστική κάλυψη των μικρών παιδιών που ουσιαστικά ήταν και η αιτία για μεγάλη επιδημίας ιλαράς μεταξύ των εφήβων στην Αγγλία το 2012.
Αυτοί οι ψευδείς ισχυρισμοί έχουν εξαπλωθεί διεθνώς. Το 2020, μια έρευνα πληθυσμού των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι «το 18% των ερωτηθέντων μας δηλώνουν λανθασμένα ότι είναι πολύ ή κάπως ακριβές να πούμε ότι τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό».
Ο Τραμπ και τα fake news
Δυστυχώς, παραπληροφόρηση για την υγεία μπορεί να βρεθεί ακόμη και στα υψηλότερα επίπεδα της κυβέρνησης. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέσπειρε επανειλημμένα ψευδείς ισχυρισμούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID, συμπεριλαμβανομένης της πρότασης ότι η ένεση απολυμαντικού (χλωρίνη) μπορεί να θεραπεύσει τον COVID.
Το 2025 διόρισε τον Robert F. Kennedy ως Γραμματέα Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, που εκφράζει διαρκώς αντιεμβολιαστικές απόψεις.
Σε μια πρόσφατη συνέντευξη στο Fox,ο Kennedy είπε για το εμβόλιο MMR: “Πραγματικά προκαλεί θανάτους κάθε χρόνο. Προκαλεί όλες τις ασθένειες που προκαλεί η ίδια η ιλαρά, εγκεφαλίτιδα και τύφλωση, κ.λπ.”.
Αυτό είναι αναληθές. Η Εταιρεία Λοιμωδών Νοσημάτων της Αμερικής επισημαίνει ότι: «δεν υπήρξαν θάνατοι που να σχετίζονται με το εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς σε υγιή άτομα». Αυτό συμβαίνει εν μέσω δύο θανάτων από ιλαρά σε μη εμβολιασμένους στις ΗΠΑ, οι πρώτοι τέτοιοι θάνατοι από το 2003. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι το εμβόλιο κατά της ιλαράς απέτρεψε 94 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως μεταξύ 1974 και 2024.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες στον κόσμο της έρευνας στον τομέα της υγείας, ανακοίνωσε στις 10 Μαρτίου 2025 ότι απέσυρε την έρευνα που στόχευε στην κατανόηση και την αντιμετώπιση του δισταγμού όσον αφορά τα εμβόλια.
Αυτό συμβαίνει παράλληλα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) που προφανώς σχεδιάζει μια μεγάλη μελέτη για πιθανές συσχετίσεις μεταξύ εμβολίων και αυτισμού, παρά τις δεκάδες μελέτες που δείχνουν ότι δεν υπάρχει τέτοια σχέση.
Αυτή η αστάθεια που προέρχεται από τις ΗΠΑ και αλλού έχει σημασία για την Ευρώπη. Ο Τραμπ και οι ΗΠΑ έχουν πολιτικούς υποστηρικτές στην Ευρώπη, επομένως τα μηνύματά τους έχουν βάρος και θα μπορούσαν να κάνουν κακό.
Το facebook
Το αντιεμβολιαστικό αίσθημα που προωθείται στο Facebook από τις ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα σχόλια για τις αναρτήσεις από πολλές χώρες. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει παρατηρηθεί για τη διάδοση παραπληροφόρησης διεθνώς, για παράδειγμα, εντός της Ευρώπης. Τα ρωσικά τρολ εμπλέκονται επίσης στη δημιουργία επιχειρημάτων για τα εμβόλια.
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να τεθούν ξανά υπό έλεγχο τα κρούσματα και η ακριβής ενημέρωση για τα εμβόλια να είναι το βασικό μήνυμα στις δημόσιες συζητήσεις. Όπως τονίζει ο Δρ Kluge: «Ο ιός της ιλαράς δεν ξεκουράζεται ποτέ – και ούτε εμείς μπορούμε».
Διαβάστε επίσης:
NiMe: Η «ξεχασμένη» δίαιτα από το παρελθόν – Νικά χρόνιες νόσους και χαρίζει υγεία σε 3 εβδομάδες
Φάρμακα για αδυνάτισμα: Πότε προκαλούν διπλάσια απώλεια βάρους
