Οι βιομηχανικές ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε βουνά καταστρέφουν τη φύση, είναι ολέθριες για το τοπίο, είναι ψευδώς «ανακλητές» μετά τη χρήση τους, υποβαθμίζουν το περιβάλλον και τη φυσική ποικιλότητα, ανοίγοντας νέες χαράξεις στην επιφάνεια και επιβάλλοντας «πλατφόρμες» με περίσσεια τσιμέντου και οικοδομικών υλικών.
Ο υποφαινόμενος καθώς και ο αείμνηστος Γιώργος Ντούρος και ο παρ’ Αρείω Πάγω δικηγόρος Τρύφων Κόλιας έχουν επισημάνει: Η προτίμηση των κορυφαίων σημείων του χώρου οφείλεται, εκτός από τη μικρή αντίσταση που προβάλλουν οι ορεινοί πληθυσμοί και οι ορειβάτες ή φυσιολάτρες, στο περιορισμένο κόστος που έχουν αυτοί οι χώροι!
Τώρα βέβαια είναι γνωστό ότι οι άνεμοι που πνέουν στο ανοιχτό πέλαγος έχουν γενικώς μεγαλύτερη ένταση – σύμφωνα και με την άποψη του Άρνε Έικ, εκπρόσωπου του νορβηγικού ενεργειακού τιτάνα Equinor. Την ίδια στιγμή που διαδραματίζονται αυτά στην Ελλάδα, στη γειτονική Ιταλία οι πεδιάδες τα τελευταία χρόνια βρίθουν κυριολεκτικά από χιλιάδες ανεμογεννήτριες!
- Advertisement -
Τουλάχιστον από το 2008 είχαμε τονίσει την αντιπαλότητα μεταξύ των γιγαντιαίων ανεμογεννητριών με τις ευπροσάρμοστες – παραλιακές αιολικές εφαρμογές, είτε αυτές παρήγαν αφαλάτωση είτε παρήγαν ρεύμα. Μάλιστα δε τονίζαμε ότι χώρες με υψηλή περιβαλλοντική προστασία (Ολλανδία, Γερμανία, Δανία) είχαν την τάση να εκτοπίζουν τις συστοιχίες ανεμογεννητριών μέχρι και 25 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές τους.
Παρά το επιχείρημα της «στοχαστικότητας», δηλαδή της εναλλαγής στην παραγωγή ρεύματος με βάση τους κυριαρχούντες ανέμους, οι ανεμογεννήτριες είχαν δυνατότητα της αναπλήρωσης σε συνδυασμό με την παράλληλη χρήση συμβατικών εγκαταστάσεων με λιγνίτη.
Αυτή την περίοδο, στην Ευρώπη λειτουργούν ή είναι υπό κατασκευή περίπου 16 GW offshore πάρκα: Από αυτά μόνο τα 233 MW είναι πλωτά (δένονται με άγκυρα στον βυθό) και τα υπόλοιπα είναι σταθερής θεμελίωσης.
Οι χώρες που παρουσιάζουν αυξημένη παρουσία στα πλωτά αιολικά λόγω γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία. Σε αυτές τις χώρες, εκτός από τα 233 MW, βρίσκονται σε στάδια ανάπτυξης επιπλέον 10,6 GW που αναμένονται να κατασκευαστούν μέχρι το 2030.
Ενώ η απορριπτική στάση απέναντι στις χερσαίες ανεμογεννήτριες οξύνεται στη Γερμανία, ο Νορβηγός πρέσβης στην Αθήνα Φρούντε Όβερλαντ Άντερσεν είναι ένθερμος υποστηρικτής των πλωτών ανεμογεννητριών:
«Η χώρα σας με τόσο αέρα και θάλασσα είναι πραγματικά ιδανική για τέτοια έργα. (…) Έχοντας τεράστια εμπειρία στη ναυπήγηση μπορείτε να συμμετάσχετε στην κατασκευή τους και βέβαια υπάρχει η δυνατότητα, εάν προχωρήσει το έργο, να γίνετε από τους κορυφαίους ενεργειακούς παίκτες στην περιοχή» λέει σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή».
Η κρατική νορβηγική ενεργειακή εταιρεία Equinor ασχολείται με τη δημιουργία πλωτών αιολικών πάρκων, τα οποία παρουσιάζουν δεκάδες πλεονεκτήματα τόσο σε ενεργειακή απόδοση όσο και σε ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού και αισθητικού αντίκτυπου.
Σε χώρες όπως η Ελλάδα, σημειώνει ο Άρνε Έικ, «οι συνθήκες του ανέμου είναι ακόμα καλύτερες στα ανοικτά, και τα πλωτά πάρκα μάς προσφέρουν αρκετά μεγαλύτερη ευελιξία σχετικά με το πού να τις τοποθετήσουμε ώστε να αποφύγουμε συγκρούσεις με το τοπίο, την αισθητική, τον τουρισμό και τα οικοσυστήματα πανίδας της περιοχής». (https://oikologein.blogspot.com/2020/01/blog-post_35.html?fbclid=IwAR1D3RE_F6akbAzUdSaOfozrZiRZaKrwH6z66hMI0OJgPcuC7KA4QzVc3w0 Ψήφισμα της Γενικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης).
Εν τω μεταξύ ξεκινά στην Πορτογαλία η διαχείριση της ανοικτής θάλασσας για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Η εταιρεία WindEurope αναμένει την εγκατάσταση αιολικών πάρκων 350 ΜW και επί πλέον 4-5 GW έως το 2030. Η συγκεκριμένη ανεμογεννήτρια θα παράγει 25 MW ηλεκτρικής ενέργειας, καλύπτοντας τις ανάγκες 60.000 νοικοκυριών.
(https://oikologein.blogspot.com/2019/10/blog-post_45.html?fbclid=IwAR3VLeRxJ-7-sM5j_v82N8bHjU9CqlHbp78bS041ZTDq2deTSFMYGvziba4 Πορτογαλία, 22.10.19).
Στη Σκωτία το έργο Hywind, που αποτελείται από 5 ανεμογεννήτριες, έχει ισχύ 30 MW και βρίσκεται στα ανοικτά των ακτών της. Το έργο χρησιμοποιεί την τεχνολογία WindFloat, η οποία επιτρέπει την εγκατάσταση πλατφορμών σε βαθιά νερά.
Μια ελληνική δημιουργία
Η τελευταία διεθνής καινοτομία στο πεδίο των ανεμογεννητριών, και μάλιστα από ελληνική εταιρεία, ήλθε από το Floatmast, έναν πλωτό μετεωρολογικό ιστό για μετρήσεις αιολικού δυναμικού στη θαλάσσια περιοχή. Μεταξύ των δεδομένων που καταγράφει το Floatmast είναι η ταχύτητα ανέμου (από 20 έως 210 μ. ύψος), η διεύθυνση ανέμου, η θερμοκρασία αέρα, η σχετική υγρασία, η ατμοσφαιρική πίεση, όπως επίσης το ύψος και η περίοδος κύματος, η αλατότητα και η θερμοκρασία του νερού κ.λπ. Λέει ο ιδρυτής της εταιρείας Αντώνης Πέπας:
«Το Floatmast έχει τοποθετηθεί και δοκιμάζεται εδώ και περίπου πέντε μήνες στη θαλάσσια περιοχή του Κάβο Ντόρο, μεταξύ Μακρονήσου και Άνδρου, σε μια περιοχή με υψηλό αιολικό πεδίο και κυματισμό, και έχει επιδείξει άριστη συμπεριφορά, ακόμα και σε πολύ ισχυρούς ανέμους και σε μεγάλη θαλασσοταραχή. Ακόμα και με ριπές ανέμου μέχρι 11 μποφόρ αποδείχθηκε ό,τι πιο σταθερό, αφού η κλίση του ήταν μικρότερη από μία μοίρα»… (https://oikologein.blogspot.com/2019/12/blog-post_23.html?fbclid=IwAR3uGnLgdNRZ4ag3luidg1BHajWSB3a4W1aHt9J2CKMD4pO51Y6EreQBi2s#more – Πηγή: «Καθημερινή», 18.12.19).
Δεν μπορούμε βέβαια να αγνοήσουμε τις επινοήσεις που γίνονται με στόχο την αξιοποίηση του ανέμου για τα πλοία. Οι επινοήσεις αυτές είναι αρκετά παλιές: Αρχής γενομένης από το άρθρο «Αιολική ενέργεια για υπερπόντιες μεταφορές», που ενδημούσε το 1983 στο περιοδικό «Οικολογία και Περιβάλλον», όπως και του Κ. Δεληγιάννη το 2008, στο περιοδικό «Κ» της «Καθημερινής».
Το «Pyxis Ocean» είναι το πρώτο μηχανοκίνητο σκάφος που εξοπλίστηκε εκ των υστέρων με δύο μεγάλα ιστία ή πτερύγια ύψους έως και 37,5 μέτρων. Τα WindWings, όπως τα ονομάζει η κατασκευάστρια εταιρεία Yara Marine Technologies, μπορούν να τοποθετηθούν στο κατάστρωμα φορτηγών πλοίων για να αξιοποιήσουν τη δύναμη του ανέμου, αποφέροντας μέση εξοικονόμηση καυσίμου έως και 30%.
Συμπέρασμα
Η θάλασσα είναι πολλά πράγματα μαζί, για μας τους Έλληνες είναι υπόθεση μεταφορών – διεθνών και εσωτερικών –, είναι υπόθεση τουρισμού, καλοζωίας στους παραλιακούς χώρους, συνάντησης παραδοσιακών τρόπων, ανάπτυξης ιδεών για την αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού.
Όμως, στην κρίσιμη φάση που διανύουμε, είναι πρωτίστως το κυρίαρχο πεδίο ανάπτυξης αμυντικού σχεδιασμού απέναντι στον οθωμανικό επεκτατισμό. Η ευελιξία μιας τουρκικής προσβολής σε νησιά που είναι εξ ορισμού ακίνητα (!) μπορεί να υποκατασταθεί με την πιο προχωρημένη ευελιξία του δικού μας Πολεμικού Ναυτικού.
Η εγγύτητα του ελληνικού νησιωτικού χώρου με τις πόλεις της Μικράς Ασίας μπορεί να γίνει το κύριο προσόν μιας αμυντικής στρατηγικής: με τη δυνατότητα προσβολής των εγκαταστάσεων του εχθρού από τη θάλασσα, επικουρούμενου από τα «τεχνητά νησιά» – που αποτελούν τα πολεμικά πλοία. Από αποστάσεις κοντινές, όταν μάλιστα η δράση του αντιπάλου δεν είναι ταχεία και αποτελεσματική.
Η θάλασσα προτείνεται ως οικόπεδο για πολλές και διάφορες χρήσεις, προτείνεται για εργασίες αφαλάτωσης, για ειδικά ιστιοφόρα που θα μεταφέρουν φορτία με μικρές ταχύτητες, για οικιστική επέκταση περιοχών που αντιμετωπίζουν στενότητα χώρου. Επιπλέον πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι και οι φωτοβολταϊκές διατάξεις, οι συνδεδεμένες με το κεντρικό ηλεκτρικό δίκτυο, με διάφορες τεχνικές μπορούν να αντιμετωπίσουν το περίσσευμα ή υστέρημά τους με τις τρέχουσες ανάγκες και να εναρμονιστούν με τη ζήτηση ενέργειας…
Στο μεταξύ όμως πρέπει να αναθεωρήσουμε την πολιτική περί ανεμογεννητριών, σε μια χώρα όπου οι ακτές κατέχουν ένα μήκος 16.000 χιλιομέτρων και τα χωρικά ύδατα είναι 6-12 μίλια.
(https://dasarxeio.com/2019/10/26/72215/?fbclid=IwAR1PmmSroP6cBqqW0A3_oMe0ggC1uzu3C02Y69G1xfpYeybOvHw8h7sWXlk «Οι ανεμογεννήτριες και το τοπίο», 26.10.2019).
Και τελευταίο, ελαφρώς σημαντικό: Σε συνεδρίαση που έγινε στο Ευρωκοινοβούλιο το 2022 τάχθηκαν υπέρ της επιτάχυνσης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας 518 ευρωβουλευτές, έναντι 88 κατά και 85 αποχών… Η απόφαση δεν είναι ιδιαίτερα θετική, όμως είναι κι αυτή κάτι…
ΠΗΓΕΣ
– «Αιολική ενέργεια», «Ρήξη» και Ecocrete, 22.8.2008
– Παντελής Κάκαρης, «Έθνος», 1.5.22
– «Υπεράκτια αιολική ενέργεια», «Αυγή». 26.2.22
– «Οι ανεμογεννήτριες και το τοπίο», «Δρόμος της Αριστεράς», 7.10.18
– Μαριάννα Τζάννε 7.3.2021, «Οι ανεμογεννήτριες πάνε θάλασσα – έρχονται μεγάλοι “παίχτες” και νέες επενδύσεις»
– Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος» στο International Committee for the Scientific Exploration of the Mediterranean (CIESM), 2013]
– Στις περιοχές αυτές έχουν υποβληθεί αιτήσεις που είναι ενεργές από τους ομίλους ΤΕΡΝΑ και Κοπελούζου, οι οποίοι διεκδικούν και ρόλο πιλοτικών έργων, που είναι ένα σχέδιο που υποτίθεται ότι μελετά το ΥΠΕΝ
– Περιοδικό «Οικολογία και Περιβάλλον», Απρίλιος 1983
– Κ. Δεληγιάννη, «Το πανί σέρνει καράβι», περιοδικό «Κ» της «Καθημερινής», 27.7.2008
* Ο Γιάννης Σχίζας είναι συγγραφέας
Διαβάστε επίσης:
Η Ελλάδα και η θάλασσαhttps://www.topontiki.gr/2024/11/17/i-ellada-ke-i-thalassa/
ΕΛΛΑΔΑ | topontiki.gr