Στην εποχή μας, η χρήση των κοινωνικών δικτύων (TikΤok, FB, Instagram, X, YouTube κλπ) έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας και για πολλούς είναι πλέον εθισμός.
Η ελκυστικότητα των συνεχών ενημερώσεων και εικονικής επικύρωσης, διαμορφώνει τις απόψεις αλλά παράλληλα καταναλώνει τον χρόνο μας, την προσοχή μας, και φυσικά την ψυχική υγεία.
Τα social media μας στερούν τον πολύτιμο χρόνο μας που μπορούμε να τον αξιοποιήσουμε με την οικογένειά μας, τους φίλους μας, να πάμε θέατρο, σε μια ταβέρνα, να έχουμε μια αθλητική ενασχόληση, χορό, περπάτημα, κολύμπι.
- Advertisement -
Η ζωή είναι έξω, ωστόσο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πέσει θύματα εθισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανεξάρτητα από την ηλικία, το επάγγελμα ή το υπόβαθρο.
Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι 5 δισεκατομμύρια άτομα ασχολούνται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σύμφωνα με έρευνα στις Η.Π.Α ο μέσος Αμερικανός ξοδεύει 2 ώρες και 14 λεπτά στα κοινωνικά δίκτυα (social media) καθημερινά.
Κάθε εβδομάδα, οι Αμερικανοί περνούν 6,3 ώρες στο TikTok, 5,7 ώρες στο YouTube, 4 ώρες στο Instagram και στο Twitter και 3,5 ώρες στο Facebook.
Το 30-40% των χρηστών πιστεύει ότι ξοδεύει πολύ χρόνο σε αυτές τις πλατφόρμες ή αισθάνεται κάποιας μορφής εξάρτηση.
Το 52% των χρηστών ηλικίας 22-38 ετών παραδέχονται ότι αισθάνονται εθισμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα παιδιά ηλικίας 8 έως 12 ετών περνούν κατά μέσο όρο 5 ώρες και 33 λεπτά καθημερινά στα μέσα της οθόνης, ενώ οι έφηβοι αφιερώνουν 8 ώρες και 39 λεπτά την ημέρα σε αυτό.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος) παρουσιάζουν περιληπτικά τα στατιστικά στοιχεία για τη χρήση του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα από τις ΗΠΑ, καθώς η απειλή του εθισμού πλέον αποτελεί «πανδημία» και ένα μεγάλο πρόβλημα ψυχικής υγείας, που ήδη αντιμετωπίζουν πολλές χώρες του κόσμου.
Σύμφωνα με δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία στις ΗΠΑ:
Το Facebook παραμένει δημοφιλές στις Ηνωμένες Πολιτείες με το 69% των ενηλίκων των ΗΠΑ να ασχολούνται, και περίπου 3 δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Το Instagram έχει περισσότερους από 1,5 δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως. Όπως το Facebook, έτσι και το Instagram διευκολύνει τις αλληλεπιδράσεις μέσω σχολίων και likes στις αναρτήσεις των χρηστών.
Το X (πρώην Twitter) έχει παγκόσμια βάση περίπου μισού δισ. χρηστών. Περίπου το 23% των ενηλίκων των ΗΠΑ συμμετέχει ενεργά στην πλατφόρμα. Το TikTok έχει αυξηθεί γρήγορα και έχει συγκεντρώσει πάνω από 1 δις χρήστες παγκοσμίως.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο μέσος άνθρωπος διατηρεί 7 λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό τοποθετεί τις ΗΠΑ μεταξύ του υψηλού μέσου όρου 11,5 λογαριασμών της Ινδίας και του πιο μέτριου 3,8 της Ιαπωνίας.
Μεταξύ των γυναικών που απέκτησαν το πρώτο τους smartphone στην ηλικία των 6 ετών, το 74% είχε νιώσει το άγχος από αυτή τη διαδραστικότητα. Αυτό το ποσοστό μειώθηκε στο 61% για όσους έλαβαν το πρώτο τους smartphone στην ηλικία των 10 ετών και περαιτέρω στο 52% για εκείνους που το απέκτησαν στην ηλικία των 15 ετών.
Ακόμη και μεταξύ εκείνων που απέκτησαν το πρώτο τους smartphone σε ηλικία 18 ετών, το 46% μπορεί να είχε αντιμετωπίσει ψυχική δυσφορία. Στα άτομα ηλικίας 45 ετών και άνω, λιγότερο από το 14% βίωσαν παρόμοια αγωνία, έχοντας μεγαλώσει πριν από την ευρεία χρήση του διαδικτύου.
Περίπου το 1/3 των χρηστών, ιδίως μεταξύ της ηλικιακής ομάδας 16-24 ετών, πιστεύουν ότι η χρήση πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενισχύει την αυτοεκτίμησή τους. Ωστόσο, περίπου το 24% διαφωνεί και ένα μεγαλύτερο ποσοστό -γύρω στο 43%- παραμένει ουδέτερο ή αβέβαιο για τον αντίκτυπό του στην αυτοαντίληψη.
Μια σημαντική μείωση κατά 33% στον κίνδυνο κατάθλιψης μεταξύ των ατόμων άνω των 60 ετών σχετίζεται με τη συμμετοχή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρά τις αρνητικές επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα άτομα τρίτης ηλικίας που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να παραμείνουν συνδεδεμένα ή ενημερωμένα, συχνά βιώνουν πιο θετικά αποτελέσματα από τη χρήση τους, μετριάζοντας τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Ειδικά για τη νεολαία, τα βασικά στατιστικά στοιχεία για τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις ΗΠΑ είναι τα εξής:
Το 97% των εφήβων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο καθημερινά, τονίζοντας τη διάχυτη παρουσία του στη ζωή τους. Το 95% των εφήβων έχουν πρόσβαση σε smartphones. Περίπου το 45% είναι συνδεδεμένο σχεδόν συνεχώς.
Το 54% των εφήβων θεωρούν ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψουν τα social media.
Το 67% τοις εκατό των εφήβων αισθάνονται πτώση της αυτοεκτίμησης λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συγκρίνοντας τη ζωή τους με το φιλτραρισμένο περιεχόμενο που βλέπουν. Ωστόσο, το 73% βρίσκει άνεση και υποστήριξη σε αυτές τις πλατφόρμες σε δύσκολες στιγμές, αντανακλώντας τη διπλή επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή των νέων.
Οι έφηβοι περνούν 1 ώρα και 46 λεπτά παρακολουθώντας βίντεο στο διαδίκτυο και 2 ώρες και 10 λεπτά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθημερινά.
Το 62% των εφήβων εκφράζουν έντονη αγάπη για την παρακολούθηση βίντεο στο διαδίκτυο. Αυτό το ποσοστό ξεπερνά σημαντικά άλλες δραστηριότητες (τηλεόραση το 48%).
Μεταξύ των εφήβων, το 32% θα επέλεγε το YouTube ως την πιο σημαντική πλατφόρμα. Ακολουθεί το Snapchat με 20% και το TikTok με 13%, αντικατοπτρίζοντας τις προτιμήσεις των ατόμων ηλικίας 13 έως 18 ετών. Όσον αφορά την ψηφιακή επικοινωνία σε ανηλίκους, το 71% χρησιμοποιεί το Facebook, το 52% το Instagram, το 41% το Snapchat και το 33% το Twitter για ψηφιακή επικοινωνία.
Τα 13χρονα παιδιά ελέγχουν συχνά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με πάνω από το ένα τρίτο να ελέγχουν περισσότερες από 25 φορές την ημέρα τα Σαββατοκύριακα. Η συχνότητα ήταν χαμηλότερη τις σχολικές ημέρες, πιθανότατα λόγω της περιορισμένης πρόσβασης στη συσκευή κατά τις σχολικές ώρες.
Περίπου το 47% των 13χρονων βιώνουν άγχος όταν αποσυνδέονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μόνο το 10% αισθάνεται ανακούφιση μετά την αποκοπή και το 43% δεν επηρεάζεται καθόλου.
Τα έφηβα κορίτσια εμφανίζουν υψηλότερη χρήση σε πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram και το Snapchat, σε σύγκριση με τα αγόρια εφήβων. Αντίθετα, τα αγόρια παρουσιάζουν μεγαλύτερη χρήση σε πλατφόρμες όπως το YouTube, το Twitch και το Reddit σε σύγκριση με τα κορίτσια. Αυτό υπογραμμίζει τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των φύλων στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των εφήβων.
Τα κορίτσια είναι πιο πιθανό από τα αγόρια να εκφράσουν δυσκολία να εγκαταλείψουν τα social media. Επιπλέον, οι μεγαλύτεροι έφηβοι ηλικίας 15 έως 17 ετών είναι πιο επιρρεπείς από τους νεότερους ηλικίας 13 έως 14 ετών να θεωρούν ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Μεταξύ των εφήβων, το 32% πιστεύει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κυρίως αρνητικές επιπτώσεις στα άτομα της ηλικίας τους. Ωστόσο, μόνο το 9% των εφήβων αντιλαμβάνεται ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ως επί το πλείστον αρνητικές επιπτώσεις στον εαυτό τους. Ταυτόχρονα, το 32% των εφήβων πιστεύουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχαν ως επί το πλείστον θετική επίδραση στη ζωή τους. Από την άλλη πλευρά, περίπου το 24% αντιλαμβάνεται θετικό αντίκτυπο σε άλλα άτομα της ηλικίας του. Αντίθετα, η πλειοψηφία των εφήβων δηλώνει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είχαν ούτε θετική ούτε αρνητική επίδραση στον εαυτό τους (59%) ή σε άλλους εφήβους (45%).
Διαβάστε επίσης:
Γρίπη των πτηνών: Νέα πανδημία προ των πυλών; Πώς θωρακίζεται η Ελλάδα
ΥΓΕΙΑ | topontiki.gr
