Η συζήτηση για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου αντιαεροπορικού «θόλου» με πυραυλικά συστήματα αεράμυνας για τον ελληνικό εναέριο χώρο βρίσκεται σε κομβικό σημείο, με τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να περιμένουν την πολιτική απόφαση που θα βάλει το εξοπλιστικό πρόγραμμα στην τελική ευθεία.
Μάλιστα, οι Ένοπλες Δυνάμεις παραμένουν σταθερές στις εισηγήσεις τους, κρίνοντας ότι τα πλέον κατάλληλα πυραυλικά συστήματα για τις ανάγκες της χώρας είναι τα ισραηλινά.
- Advertisement -
Παρά τις ευρωπαϊκές προτάσεις που κατατίθενται κατά καιρούς, καμία δεν δείχνει ώριμη, ούτε υπάρχει βούληση σε επίπεδο Ε.Ε. για άμεση υλοποίηση ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος αεράμυνας. Σε αυτή τη φάση, το μόνο που απομένει είναι η πολιτική απόφαση.
Η αναγκαιότητα ενός αντιαεροπορικού θόλου
Η γεωγραφία και η απειλή που αντιμετωπίζει η Ελλάδα καθιστούν ζωτικής σημασίας την ύπαρξη ενός πολυεπίπεδου συστήματος αεράμυνας, ο λεγόμενος «αντιαεροπορικός θόλος».
- Εκτεταμένος εναέριος χώρος: Από το Ιόνιο έως το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η χώρα έχει τεράστιες εκτάσεις που πρέπει να προστατευθούν.
- Απειλή από UAV: Ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλά και οι επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή έδειξαν ότι τα UAV και τα loitering munitions μπορούν να αποδειχθούν εξίσου επικίνδυνα με τα μαχητικά αεροσκάφη.
- Αναβάθμιση τουρκικών δυνατοτήτων: Η Τουρκία διαθέτει ισχυρό στόλο UAV, σύγχρονα μαχητικά F-16 με ενδεχόμενη απόκτηση Typhoon Eurofighter ή ακόμα και επαναφορά στο πρόγραμμα των F-35, βαλλιστικούς πυραύλους εγχώριας κατασκευής, αντιαεροπορικά συστήματα και προοπτική εισαγωγής νέων τεχνολογιών.
Η Ελλάδα, παρά τα ισχυρά συστήματα Patriot, S-300 και TOR-M1 που διαθέτει, χρειάζεται μια νέα ομπρέλα που θα συνδέει όλα τα μέσα σε ένα δικτυοκεντρικό περιβάλλον και θα προσφέρει αντι-UAV και αντιαεροπορική προστασία μικρού και μεσαίου βεληνεκούς.
Οι ευρωπαϊκές προτάσεις και το «κενό βούλησης»
Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη προωθεί την ιδέα μιας κοινής «ασπίδας» αεράμυνας. Υπάρχει η πρωτοβουλία European Sky Shield υπό γερμανική αιγίδα, με στόχο την απόκτηση ευρωπαϊκών ή αμερικανικών συστημάτων σε κοινό σχήμα. Ωστόσο:
– Το πρόγραμμα παραμένει σε πολιτικό επίπεδο χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
– Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα: η Γερμανία δείχνει να προτιμά το Arrow-3 από το Ισραήλ, η Γαλλία προωθεί το δικό της Mamba, ενώ άλλες χώρες θέλουν Patriot.
– Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής συμφωνία χρηματοδότησης, ούτε κοινό σχέδιο ανάπτυξης.
– Αυτό σημαίνει ότι για την Ελλάδα, η οποία αντιμετωπίζει άμεση απειλή, οι ευρωπαϊκές προτάσεις δεν προσφέρουν χειροπιαστή λύση στο ορατό μέλλον.
Γιατί «γέρνει» η πλάστιγγα υπέρ του Ισραήλ
Το ισραηλινό μοντέλο αντιαεροπορικού θόλου έχει αποδείξει την αξία του στην πράξη. Στη Γάζα, στη Συρία, στον Λίβανο, ακόμη και στην πρόσφατη μαζική επίθεση του Ιράν, το Ισραήλ κατόρθωσε να προστατεύσει κρίσιμες υποδομές και πόλεις από μαζικά κύματα drones, ρουκετών και βαλλιστικών πυραύλων.
Η «συνταγή» βασίζεται σε μια πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική:
- Iron Dome: Αντιμετωπίζει απειλές μικρού βεληνεκούς (ρουκέτες, UAV, πυρομαχικά περιπλάνησης).
- David’s Sling: Αναλαμβάνει στόχους μεσαίου βεληνεκούς, όπως πυραύλους cruise.
- Arrow: Αντιμετωπίζουν βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται όλο το φάσμα, αλλά μπορεί να επιλέξει μια προσαρμοσμένη διαμόρφωση, έτσι ώστε ο «θόλος» να καλύπτει τις δικές της ανάγκες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Κρίσιμο στοιχείο είναι η σχέση κόστους–αποτελεσματικότητας. Το ισραηλινό σύστημα, που θα «χτιστεί» πάνω στις ελληνικές ανάγκες, περιλαμβάνει τρία κύρια επίπεδα:
- το David’s Sling για μεγάλη εμβέλεια (έως 300 χιλιόμετρα, ταχύτητα 7,5 Mach),
- το Barak MX για μεσαία (35-150 χιλιόμετρα, ύψος 30 χιλιομέτρων) και
- το Spyder All-in-One για μικρή (20-50 χιλιόμετρα, ταχύτητα 4 Mach).
Το David’s Sling, συμπαραγωγή Rafael και Raytheon, είναι ιδανικό για αντιβαλλιστική άμυνα, καλύπτοντας απειλές όπως οι τουρκικοί Bora. Το Barak MX, που υιοθετήθηκε πρόσφατα από την Κύπρο, προσφέρει ευελιξία σε ναυτικές και χερσαίες πλατφόρμες. Το Spyder, με πυραύλους Python-5 και Derby, εστιάζει σε drones και χαμηλού ύψους στόχους.
Πέρα από τα «σκληρά» όπλα, ο «θόλος» θα είναι δικτυοκεντρικός, με αισθητήρες, ραντάρ και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου να καλύπτουν το FIR Αθηνών και πέρα. Θα ενσωματώσει μαχητικά όπως τα Rafale και F-35, φρεγάτες FDI και υποβρύχια, δημιουργώντας ένα ενιαίο δίκτυο δεδομένων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξερεύνηση laser συστημάτων όπως το Iron Beam, που θα γίνει επιχειρησιακό το 2025 και προσφέρει χαμηλό κόστος ανά βολή (λιγότερο από 2.000 δολάρια). Η Ελλάδα εξετάζει συν-παραγωγή για να μειώσει το κόστος, ενώ ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν παρουσιάσει χαμηλότερης ισχύος laser για προστασία συνόρων και ναυτικών μονάδων.
Η ελληνική εισήγηση
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του OnAlert.gr, το στρατιωτικό επιτελείο έχει καταλήξει ότι το ισραηλινό σύστημα προσφέρει την καλύτερη λύση για τη χώρα. Η εισήγηση βασίζεται σε:
- Αξιοπιστία – δοκιμασμένο στο πεδίο επιχειρήσεων.
- Διαλειτουργικότητα – δυνατότητα σύνδεσης με τα υπάρχοντα ελληνικά ραντάρ, τα Patriot και το σύστημα C4I.
- Κόστος – χαμηλότερο σε σχέση με τις ευρωπαϊκές προτάσεις.
- Χρονοδιάγραμμα – δυνατότητα ταχύτερης παράδοσης και επιχειρησιακής αξιοποίησης.
Το πολιτικό δίλημμα
Η κυβέρνηση καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα σε τρεις παραμέτρους:
- Τις επιχειρησιακές ανάγκες, που πιέζουν για άμεση ενίσχυση.
- Τις ευρωπαϊκές ισορροπίες, αφού μια απευθείας συμφωνία με το Ισραήλ θα δυσαρεστήσει χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία.
- Το οικονομικό πλαίσιο, με δεδομένη την πίεση στον προϋπολογισμό από άλλα μεγάλα εξοπλιστικά (φρεγάτες, μαχητικά, εκσυγχρονισμοί).
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι η χώρα δεν μπορεί να περιμένει επ’ αόριστον την Ευρώπη να συμφωνήσει. Το επιχειρησιακό κενό είναι υπαρκτό και η απειλή από τουρκικά UAV και πυραυλικά συστήματα είναι εδώ και τώρα.
Η πιθανή απόκτηση του ισραηλινού αντιαεροπορικού συστήματος δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα κλείσει την πόρτα στις ευρωπαϊκές συνεργασίες. Αντιθέτως, θα μπορούσε να αποτελέσει γέφυρα:
- κάλυψη των άμεσων αναγκών με το ισραηλινό μοντέλο,
- συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα για το μέλλον,
- ενίσχυση της διαλειτουργικότητας με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ.
Ένα τέτοιο βήμα θα πρόσφερε στο Πολεμικό Ναυτικό, στην Πολεμική Αεροπορία και στον Στρατό Ξηράς τη δυνατότητα να επιχειρούν κάτω από έναν πιο ασφαλή «θόλο», περιορίζοντας την αποτελεσματικότητα της τουρκικής αεροπορικής υπεροπλίας σε UAV και σε πυραυλικά συστήματα.
Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς
To άρθρο Ένοπλες Δυνάμεις: Η εισήγηση για ισραηλινά πυραυλικά συστήματα στον αντιαεροπορικό θόλο και η πολιτική απόφαση που εκκρεμεί δημοσιεύτηκε στο NewsIT .