Πολλοί άνθρωποι που μετρούν την αρτηριακή τους πίεση δεν το κάνουν σωστά. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μελέτης του 2023, η οποία διαπίστωσε ότι οι τιμές που συλλέχθηκαν από επαγγελματίες διέφεραν πολύ από τις τιμές που ανέφεραν οι συμμετέχοντες που μέτρησαν μόνοι τους την πίεσή τους.
Η πιο κοινή αιτία λάθος μέτρησης είναι η λανθασμένη τοποθέτηση της μανσέτας, ανέφεραν οι ερευνητές. Υπάρχουν ωστόσο, πολλοί ακόμη παράγοντες που μπορούν να αλλοιώσουν τις τιμές της αρτηριακής πίεσης, όπως ο λάθος χρόνος μέτρησης.
Η καρδιολόγος Judith Jütte εξηγεί πώς θα μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση και ποια λάθη πρέπει να αποφύγετε.
Οι συσκευές παρακολούθησης της αρτηριακής πίεσης για τον καρπό, θεωρούνται λιγότερο ακριβείς σε σύγκριση με τις συσκευές του άνω βραχίονα. Η Judith Jütte εξηγεί: «Οι μετρήσεις είναι πιο επιρρεπείς σε παρεμβολές, επειδή τα μικρά αγγεία στον καρπό υπόκεινται σε περισσότερες διακυμάνσεις».
Η αγγειακή συστολή λόγω εναποθέσεων (αθηροσκλήρωση), οι οποίες συμβαίνουν συχνά σε μεγάλη ηλικία, μπορεί να οδηγήσει σε σφάλματα μέτρησης. Οι συσκευές παρακολούθησης της αρτηριακής πίεσης για τον άνω βραχίονα είναι επομένως πιο κατάλληλες, ειδικά για ηλικιωμένους ασθενείς με υψηλή αρτηριακή πίεση, λέει η Jütte.
Αλλά ακόμη και με αυτές τις συσκευές μέτρησης, πρέπει να δίνεται προσοχή στην ποιότητα των συσκευών: «Συνιστάται να πάρετε ένα πιστοποιημένο πιεσόμετρο. Σας συμβουλεύουμε να έχετε τη συσκευή μαζί σας όταν επισκέπτεστε τον γιατρό ή να την ελέγχετε στο φαρμακείο. Θα πρέπει επίσης να έχει μια σταθερή ποιότητα μνήμης για να τεκμηριώσει την εξέλιξη των μετρήσεων της αρτηριακής πίεσης. Προκειμένου να αποφευχθούν λανθασμένες μετρήσεις, είναι επίσης σημαντικό να επιλέξετε το σωστό μέγεθος μανσέτας», λέει η Jütte.
Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης: Oδηγίες σε 9 βήματα
Εάν θέλετε να μετρήσετε με ακρίβεια την αρτηριακή σας πίεση, δεν παίζει ρόλο μόνο η ποιότητα και η σωστή χρήση του πιεσόμετρου. Η συμπεριφορά πριν και κατά τη διάρκεια της μέτρησης επηρεάζει επίσης το αποτέλεσμα.
«Πριν από τη μέτρηση, θα πρέπει να μείνετε για πέντε λεπτά καθιστοί, χωρίς σταυρωμένα πόδια. Η μέτρηση γίνεται στο επίπεδο της καρδιάς, με τη μανσέτα σωστά τοποθετημένη στο άνω μέρος του βραχίονα».
Λεπτομερείς οδηγίες για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης από τους ειδικούς της Γερμανικής Ένωσης Υπέρτασης (DHL)
- Αποφύγετε οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα τουλάχιστον πέντε λεπτά πριν από τη μέτρηση.
- Απενεργοποιήστε οποιαδήποτε πηγή παρεμβολών στο δωμάτιο (τηλεόραση, μουσική).
- Καθίστε χαλαρά, με την πλάτη σας ακουμπισμένη σε μια καρέκλα και ξεκουραστείτε. Τα πόδια να είναι τοποθετημένα χαλαρά το ένα δίπλα στο άλλο.
- Ελευθερώστε τον βραχίονα. Είναι καλύτερο να αφαιρέσετε τα εξωτερικά ρούχα και να μην σπρώξετε το μανίκι προς τα πάνω, καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε στάση του αίματος.
- Τοποθετήστε τη μανσέτα της συσκευής μέτρησης και βεβαιωθείτε ότι δεν είναι ούτε πολύ χαλαρή ούτε πολύ σφιχτή. Στη μέτρηση του άνω βραχίονα, το φουσκωτό τμήμα της μανσέτας βρίσκεται στο εσωτερικό του βραχίονα. Ο εύκαμπτος σωλήνας δείχνει προς τα κάτω προς το χέρι.
- Τοποθετήστε το χέρι σας σε επίπεδη θέση στο τραπέζι.
- Ξεκινήστε τη μέτρηση.
- Επαναλάβετε τη μέτρηση μετά από ένα λεπτό.
- Αποθηκεύστε το δεύτερο αποτέλεσμα (είτε στην ίδια τη συσκευή είτε σε κάποια εφαρμογή). Εάν η οθόνη αρτηριακής πίεσης δεν έχει λειτουργία μνήμης, σημειώστε το αποτέλεσμα και την ημερομηνία.
Τι να κάνετε εάν οι τιμές είναι διαφορετικές
Κατά τη διάρκεια κάθε διαδικασίας μέτρησης, η αρτηριακή πίεση πρέπει να μετριέται δύο φορές σε διάστημα ενός λεπτού.
Είναι απίθανο να έχετε το ίδιο αποτέλεσμα με κάθε μέτρηση. Κατά κανόνα, οι τιμές διαφέρουν ελαφρώς μεταξύ τους. Η Γερμανική Ένωση Υπέρτασης συμβουλεύει να σημειώνετε τη δεύτερη, συνήθως χαμηλότερη τιμή.
Εάν έχετε διαγνωστεί με καρδιακές αρρυθμίες, θα πρέπει να μετρήσετε την πίεση τρεις φορές και να αφήσετε ένα διάστημα ενός λεπτού μεταξύ των μετρήσεων. Από αυτό, μπορεί να υπολογιστεί μια μέση τιμή.
Μπορούμε να μετρήσουμε την αρτηριακή πίεση ενώ είμαστε ξαπλωμένοι;
Η αρτηριακή πίεση πρέπει να μετριέται ενώ κάθεστε, επειδή οι τιμές είναι συνήθως ελαφρώς υψηλότερες όταν ξαπλώνετε. Μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ στη Βοστώνη (ΗΠΑ), ωστόσο, δείχνει ότι πρόσθετες μετρήσεις ενώ ξαπλώνετε μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων.
Σε ποιο χέρι πρέπει να μετράτε την αρτηριακή πίεση;
Η αρτηριακή πίεση πρέπει πάντα να μετριέται στον ίδιο βραχίονα – αυτόν στον οποίο καθορίστηκαν οι υψηλότερες τιμές αρτηριακής πίεσης στην αρχή. Η πρώτη μέτρηση πρέπει να γίνει από γιατρό:
Τα επαγγελματικά πιεσόμετρα με χειροκίνητες αντλίες μετρούν την αρτηριακή πίεση με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Πόσο συχνά πρέπει να μετράω την αρτηριακή πίεση;
Στην αρχή, οι ειδικοί συνιστούν τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης δύο φορές την ημέρα πριν από τη λήψη του φαρμάκου. Εάν η αρτηριακή πίεση ελέγχεται καλά, ο αριθμός των μετρήσεων μπορεί να μειωθεί. Εάν το φάρμακο είναι αποτελεσματικό, αρκεί η μέτρηση μία ή δύο φορές την εβδομάδα.
Σύμφωνα με τη Jütte, η αρτηριακή πίεση δεν πρέπει να μετριέται μόνο σε πλήρη ηρεμία, αλλά και «εάν αισθάνεστε σοβαρή αδιαθεσία». Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να δείτε αν και πόσο αυξάνεται η αρτηριακή σας πίεση σε συνθήκες που προκαλούν άγχος.
Πότε πρέπει να μετράω την αρτηριακή μου πίεση, το πρωί ή το βράδυ;
Αρχικά, η αρτηριακή πίεση πρέπει πάντα να μετριέται την ίδια ώρα της ημέρας. Γενικά οι τιμές της πίεσης είναι κυμαινόμενες: Το πρωί είναι συνήθως ελαφρώς υψηλότερες από ό,τι τo βράδυ, όταν το σώμα μπαίνει σε κατάσταση ηρεμίας.
Επομένως, οι καλές ώρες για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης είναι «το πρωί μετά το ξύπνημα και το βράδυ πριν πάτε για ύπνο», συνιστά η Jütte.
Είναι σημαντικό η μέτρηση να γίνει αφού πάτε στην τουαλέτα, επειδή η γεμάτη κύστη μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση.
Είναι καλύτερα να μετράτε την αρτηριακή πίεση πριν ή μετά το φαγητό;
Η αρτηριακή πίεση μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου ενός γεύματος. Μετά το φαγητό, το αίμα ανακατανέμεται στο σώμα και αυξάνεται η ροή του στο πεπτικό σύστημα. Άλλα όργανα και περιοχές του σώματος τροφοδοτούνται λιγότερο με αίμα. Ως αποτέλεσμα, η αρτηριακή πίεση πέφτει μετά το φαγητό. Εάν μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση λίγο μετά το γεύμα, δεν θα λάβετε αξιόπιστες τιμές. Είναι προτιμότερο να μετράτε την αρτηριακή σας πίεση με άδειο στομάχι ή το βράδυ, περίπου μία ώρα μετά το τελευταίο γεύμα.
Παράγοντες που μπορούν επίσης να παραποιήσουν τις τιμές της αρτηριακής πίεσης:
- Πολύ νερό
- Καφές
- Διεγερτικά αφεψήματα, όπως κουρκουμάς ή τζίντζερ, καθώς και τσάι με καφεΐνη όπως πράσινο ή μαύρο τσάι
- Τρόφιμα που αυξάνουν ή μειώνουν την αρτηριακή πίεση, όπως τσίλι, λεμόνι, σκόρδο
- Καπνός
Ποιες τιμές αρτηριακής πίεσης είναι φυσιολογικές στο σπίτι;
Διαφορετικές οριακές τιμές ισχύουν για τις μετρήσεις στο γραφείο του γιατρού και στο σπίτι. Η νευρικότητα που συχνά συνοδεύει την επίσκεψη στον γιατρό, μπορεί να αυξήσει τις τιμές της αρτηριακής πίεσης. Αυτό το φαινόμενο είναι επίσης γνωστό ως «σύνδρομο λευκής μπλούζας».
Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Υπέρτασης, η υπέρταση είναι παρούσα όταν ο γιατρός μετρήσει τιμές 140/90 mmHg ή υψηλότερες σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η οριακή τιμή για την οικιακή μέτρηση, από την άλλη πλευρά, είναι 135/85 mmHg.
Αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης: Πότε πρέπει να δω γιατρό;
Εάν η αρτηριακή πίεση αυξηθεί στα 180/120 mmHg ή παραπάνω και εμφανιστούν συμπτώματα όπως πίεση στο κεφάλι, ρινορραγίες, ζάλη ή ναυτία, πρόκειται για υπερτασική κρίση έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Υπέρτασης, οι υψηλές τιμές αρτηριακής πίεσης μπορεί να αποτελέσουν παράγοντα κινδύνου για έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Εάν η υψηλή αρτηριακή πίεση συνοδεύεται από έντονο πόνο, σφίξιμο στο στήθος, δύσπνοια, υπνηλία και/ή μούδιασμα ή παράλυση, θα πρέπει το άτομο να μεταφέρεται στα επείγοντα.
Εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα, αλλά η αρτηριακή πίεση δεν πέφτει μετά από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις, απαιτείται επίσης άμεση ιατρική παρέμβαση. Το ίδιο ισχύει εάν η συσκευή εμφανίζει ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς κατά τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης – αυτό είναι μερικές φορές ένα σημάδι κολπικής μαρμαρυγής. Η καρδιακή αρρυθμία μπορεί να είναι προσωρινή ή χρόνια. Δεν απειλεί όμως άμεσα τη ζωή.
Διαβάστε επίσης:
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων: «Προσοχή στις θαυματουργές θεραπείες που πουλάει το διαδίκτυο»
Νέα μελέτη: Ποια είναι τα οφέλη του μητρικού γάλακτος στην καρδιά των παιδιών και των ενηλίκων