Θα μπορούσαν τα βακτήρια, που συνήθως φοβόμαστε γιατί προκαλούν ασθένειες, να μετατραπούν σε ισχυρά όπλα κατά του καρκίνου; Φυσικά και θα μπορούσαν λένε τώρα οι επιστήμονες, που χρησιμοποιούν γενετικά τροποποιημένα βακτήρια με στόχο να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα.
Η χρήση βακτηρίων για την καταπολέμηση του καρκίνου χρονολογείται από τη δεκαετία του 1860 όταν ο William B. Coley, ο πατέρας της ανοσοθεραπείας, έκανε ένεση με βακτήρια στρεπτόκοκκου σε έναν νεαρό ασθενή με ανεγχείρητο καρκίνο των οστών. Παραδόξως, αυτή η αντισυμβατική προσέγγιση οδήγησε στη συρρίκνωση του όγκου, σηματοδοτώντας ένα από τα πρώτα παραδείγματα ανοσοθεραπείας.
Τις επόμενες δεκαετίες, ως επικεφαλής της Υπηρεσίας Όγκων Οστών στο Νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης, ο Coley έκανε ένεση σε πάνω από 1.000 καρκινοπαθείς με βακτήρια ή βακτηριακά προϊόντα. Μάλιστα αυτά τα προϊόντα έγιναν γνωστά ως τοξίνες του Coley.
- Advertisement -
Ωστόσο η πρόοδος στις θεραπείες καρκίνου που βασίζονται σε βακτήρια ήταν αργή. Η ανάπτυξη της ακτινοθεραπείας και της χημειοθεραπείας επισκίασε το έργο του Coley και η προσέγγισή του αντιμετώπισε σκεπτικισμό από την ιατρική κοινότητα.
Αυτά μέχρι χθες καθώς σήμερα η σύγχρονη ανοσολογία έχει δικαιώσει πολλές από τις αρχές του Coley, δείχνοντας ότι ορισμένοι καρκίνοι είναι πράγματι πολύ ευαίσθητοι σε ένα ενισχυμένο ανοσοποιητικό σύστημα , μια προσέγγιση που μπορούμε συχνά να συλλάβουμε για τη θεραπεία ασθενών .
Πώς λειτουργούν οι θεραπείες καρκίνου που βασίζονται σε βακτήρια
Αυτές οι θεραπείες εκμεταλλεύονται τη μοναδική ικανότητα ορισμένων βακτηρίων να πολλαπλασιάζονται μέσα στους όγκους . Το χαμηλό οξυγόνο, ο όξινος και νεκρός ιστός στην περιοχή γύρω από τον καρκίνο, δημιουργούν μια ιδανική θέση για την ανάπτυξη ορισμένων βακτηρίων. Σε αυτό το μικρο-περιβάλλον του καρκίνου τα βακτήρια μπορούν, θεωρητικά, να σκοτώσουν άμεσα τα καρκινικά κύτταρα ή να ενεργοποιήσουν τις ανοσολογικές αποκρίσεις του σώματος κατά του καρκίνου. Ωστόσο, αρκετές δυσκολίες έχουν εμποδίσει την ευρεία υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης.
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας επειδή η εισαγωγή ζωντανών βακτηρίων στο σώμα ενός ασθενούς μπορεί να προκαλέσει βλάβη. Οι ερευνητές έπρεπε να εξασθενήσουν προσεκτικά τα βακτηριακά στελέχη για να διασφαλίσουν ότι δεν βλάπτουν τον υγιή ιστό. Επιπλέον, ο έλεγχος της συμπεριφοράς των βακτηρίων μέσα στον όγκο και η πρόληψη της εξάπλωσής τους σε άλλα μέρη του σώματος ήταν δύσκολος.
Μέσα μας ζουν βακτήρια, γνωστά ως μικροβίωμα , και οι θεραπείες, οι ασθένειες και, φυσικά, τα νέα βακτήρια που εισάγονται μπορούν να επηρεάσουν αυτό το φυσικό περιβάλλον. Ένα άλλο σημαντικό εμπόδιο ήταν η ελλιπής κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα βακτήρια αλληλεπιδρούν με το πολύπλοκο μικροπεριβάλλον του όγκου και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η πρόοδος
Παρά αυτές τις προκλήσεις, οι πρόσφατες εξελίξεις σε επιστημονικά πεδία, όπως η συνθετική βιολογία και η γενετική μηχανική, έχουν δώσει νέα πνοή στο πεδίο. Οι επιστήμονες μπορούν τώρα να προγραμματίσουν βακτήρια με εξελιγμένες λειτουργίες , όπως η παραγωγή και η παροχή ειδικών αντικαρκινικών παραγόντων απευθείας μέσα στους όγκους .
Αυτή η στοχευμένη προσέγγιση θα μπορούσε να ξεπεράσει ορισμένους περιορισμούς των παραδοσιακών θεραπειών για τον καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων των παρενεργειών και της αδυναμίας πρόσβασης σε βαθύτερους ιστούς όγκου.
Η αναδυόμενη έρευνα δείχνει ότι οι θεραπείες που βασίζονται σε βακτήρια θα μπορούσαν να είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρες για ορισμένους τύπους καρκίνου. Οι συμπαγείς όγκοι, ειδικά εκείνοι που έχουν κακή παροχή αίματος και είναι ανθεκτικοί στις συμβατικές θεραπείες, μπορεί να ωφεληθούν περισσότερο από αυτή την προσέγγιση.
Ποιους καρκίνους αφορά
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο καρκίνος των ωοθηκών και ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι μεταξύ των καρκίνων υψηλής θνησιμότητας που στοχεύουν οι ερευνητές με αυτές τις καινοτόμες θεραπείες. Ένας τομέας για τον οποίο οι ερευνητές έχουν τις καλύτερες ενδείξεις ότι τα «φάρμακα για σφάλματα» μπορεί να βοηθήσουν τον οργανισμό να καταπολεμήσει τον καρκίνο αλληλεπιδρώντας με φάρμακα ανοσοθεραπείας που χρησιμοποιούνται συνήθως.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, οι ερευνητές κατασκεύασαν στελέχη βακτηρίων E coli για να μεταφέρουν μικρά θραύσματα πρωτεΐνης όγκου στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, εκπαιδεύοντάς τα αποτελεσματικά να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα . Σε πειραματόζωα, αυτή η προσέγγιση οδήγησε σε συρρίκνωση του όγκου και, μερικές φορές, πλήρη εξάλειψη.
Εκμεταλλευόμενοι αυτούς τους μηχανισμούς, οι βακτηριακές θεραπείες μπορούν να αποικίσουν επιλεκτικά τους όγκους, ενώ παράλληλα εξοικονομούν σε μεγάλο βαθμό τους υγιείς ιστούς, δυνητικά ξεπερνώντας τους περιορισμούς των συμβατικών θεραπειών για τον καρκίνο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς θα χρειαστεί να γινούν πολλές έρευνες ακόμα ωστόσο το πρώτο και βασικότερο βήμα για τη μετατροπή των βακτηρίων σε «όπλα» κατά του καρκίνου έχει γίνει.
Διαβάστε επίσης: