Στο ενδεχόμενο να προκληθεί πυρηνική κόλαση μετά την έλευση Τραμπ στον Λευκό Οίκο για δεύτερη φορά, κυρίως με την πολιτική απομονωτισμού που ακολουθεί, διαχωρίζοντας τη θέση των ΗΠΑ από τους παραδοσιακούς τους συμμάχους, αναφέρεται σε ανάλυσή του, που υπογράφει ο λέκτορας πολιτικών επιστημών, Alexander Hurst, ο Guardian.
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, το 1965, η βρετανική κυβέρνηση εμπόδισε το BBC να μεταδώσει το The War Game, ένα ψευδο-ντοκιμαντέρ που είχε παραγγείλει και απεικονίζει ακριβώς τι θα συνεπαγόταν μια πυρηνική επίθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ταινία, έκρινε η κυβέρνηση, ήταν απλώς πολύ «τρομακτική» για το κοινό. Δύο δεκαετίες μετά από αυτό, το The War Game τελικά προβλήθηκε, πριν από την κυκλοφορία της ταινίας Threads του 1984, η οποία, φανταζόμενη τον απόηχο μιας πυρηνικής επίθεσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν η πρώτη ταινία που ασχολήθηκε με την επιστημονική πραγματικότητα του πυρηνικού χειμώνα.
«Όταν ήμουν 11 ετών, είχα εφιάλτες για μερικές εβδομάδες αφού είδα ένα τρέιλερ για μια ταινία πυρηνικής καταστροφής (Το άθροισμα όλων των φόβων) που προβλήθηκε πριν από μια κινηματογραφική προβολή του The Fellowship of the Ring (μόλις είχα διαβάσει τους τρεις τόμους του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών). Τα Nazgûl ήταν φυσικά ανησυχητικά, αλλά δεν ήταν του πραγματικού κόσμου, σε αντίθεση με τα πυρηνικά. Αυτόν τον Ιανουάριο, ήρθα αντιμέτωπος με το The War Game σε μια έκθεση με θέμα The Atomic Age στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού. Τελείωσα την έκθεση σχεδόν σιωπηλά. Μια εβδομάδα αργότερα, παρακολούθησα το Threads και αυτό κατέστρεψε το υπόλοιπο του απογεύματός μου.
Και οι δύο ταινίες είναι τα πιο ζοφερά πράγματα που έχω δει ποτέ – αρκετά για να προκαλέσουν εφιάλτες σε οποιονδήποτε ενήλικα. Είναι ταιριαστό οι λέξεις να υπολείπονται της δύναμης των εικόνων τους στην αποκάλυψη της άσκοπης θηριωδίας που θα έβαζε τέλος στην υγειονομική περίθαλψη, τη γεωργία και ακόμη και τη γλώσσα για τις ψυχικά κατεστραμμένες, παραμορφωμένες, αναλφάβητες γενιές που θα επιβίωναν μέσα από μια συλλογική μη ζωή» αναφέρει ο Alexander Hurst.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο κόσμος διέφυγε από αυτή τη μοίρα περισσότερες από μία φορές. Μεταξύ των παραλίγο ατυχημάτων, δύο είναι ιδιαίτερα οδυνηρά. Το 1962, κατά τη διάρκεια της κουβανικής πυραυλικής κρίσης, ο 36χρονος Vasili Arkhipov, ανώτερος αξιωματικός ενός σοβιετικού υποβρυχίου, απέτρεψε πυρηνική σύγκρουση αφού οι δύο συνάδελφοί του διοικητές θεώρησαν ότι οι μη θανατηφόρες γομώσεις βάθους που εκρήγνυνται γύρω τους ήταν το ξέσπασμα του πολέμου. Το 1983, ο Σοβιετικός αξιωματικός Stanislov Petrov αρνήθηκε να πιστέψει ότι μια προειδοποίηση εκτόξευσης που αναβοσβήνει σε ένα σύστημα ραντάρ ήταν στην πραγματικότητα ένα αμερικανικό πρώτο χτύπημα και απλώς αποφάσισε να μην αναφέρει το περιστατικό στην αλυσίδα διοίκησης.
Η Ουκρανία, ο Παναμάς και η Γροιλανδία στο στόχαστρο Τραμπ
Μια δεκαετία αργότερα, το 1994, η Ουκρανία, η οποία είχε το τρίτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, εγκατέλειψε τις πυρηνικές της κεφαλές ως μέρος ενός πλήρους πυρηνικού αφοπλισμού. Το έκανε σε αντάλλαγμα για σιδερένιες εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία. Η προδοσία της Ουκρανίας από τον Ντόναλντ Τραμπ (ή, χειρότερα, το ενεργό σαμποτάζ αποκόπτοντάς την από κάποια ανταλλαγή πληροφοριών) και η εν εξελίξει ευθυγράμμιση των ΗΠΑ με τους γεωστρατηγικούς στόχους του Βλαντιμίρ Πούτιν εγγυώνται ότι κανένα κράτος δεν θα κάνει ποτέ κάτι παρόμοιο στο μέλλον.
Για μήνες, οι χάρτες που επιπλέουν γύρω από τη σφαίρα του ΜAGA έδειξαν ξεκάθαρα ποιο είναι το όραμα του καθεστώτος Τραμπ για τον κόσμο και ποια είναι η πρόθεσή του. Είναι ένα όραμα που ο Τραμπ έκανε ελάχιστη προσπάθεια να κρύψει. Σαν να έπαιζαν το επιτραπέζιο παιχνίδι Risk, αποφάσισαν ότι η «στρατηγική νίκης» είναι να πάρουν και να κρατήσουν τη Βόρεια Αμερική. Η πρώτη οικονομική βολή ξεκίνησε για να γίνει ο Καναδάς η «51η πολιτεία» – και κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, ο Τραμπ ήταν εξίσου σαφής ότι η Γροιλανδία («θα το πάρουμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο») και το κανάλι του Παναμά θα είναι το επόμενο.
Το σκοτεινό τους όραμα είναι ότι μια αυτοκρατορική Αμερική θα κάνει ό,τι θέλει στη δική της γωνιά του κόσμου, όπως και η Κίνα και η Ρωσία στη δική τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο, θα είναι ειδικός στόχος της εχθρότητας, της οργής και της ληστείας τους, διότι αντιπροσωπεύει όλα όσα φαίνεται να θέλουν να θάψουν: κράτος δικαίου, περιορισμούς στους ισχυρούς, ίση κυριαρχία για τους μικρούς, κυβέρνηση ως προπύργιο κατά της διαφθοράς και όχι ως δυνάστης της, πολυμερής δράση για την αντιμετώπιση σοβαρών οικολογικών και κλιματικών κρίσεων αντί της κακής γήινης κρίσης.
Με τις ΗΠΑ υπό τον Τραμπ να υποχωρούν γρήγορα στη δημοκρατία, να αντλούν από ένα αυταρχικό βιβλίο και να πλησιάζουν στην ανοιχτή εχθρότητα προς τους πρώην συμμάχους τους, το λογικό συμπέρασμα όσον αφορά τα πυρηνικά όπλα –σχεδόν ως εκ θαύματος περιορισμένο σε λίγες μόνο πολιτείες σήμερα– δεν απαιτεί μεγάλη έκταση της φαντασίας. Η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Αυστραλία και ο Καναδάς έχουν σαφείς λόγους να τους επιδιώξουν και εάν το Ιράν έφτανε στο σημείο εκκίνησης, η Σαουδική Αραβία θα συμμετείχε γρήγορα στον αγώνα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ρόλος της Γαλλίας και το ράλι εξοπλισμών
Οι ηγέτες της Ευρώπης φαίνεται να έχουν κατανοήσει τη σοβαρότητα αυτής της ταχείας συγκινητικής στιγμής. «Θέλω να πιστεύω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παραμείνουν στο πλευρό μας, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για να μην συμβεί αυτό», είπε ο Εμανουέλ Μακρόν σε διάγγελμά του στο γαλλικό έθνος το βράδυ της Τετάρτης. Ο Μακρόν άνοιξε την πόρτα στην «ευρωπαϊκή διάσταση» που η Γαλλία διατηρεί ιστορικά όσον αφορά την πυρηνική αποτρεπτική της δύναμη να γίνει πιο σαφής. Η Γαλλία είναι η μόνη χώρα της ΕΕ με πυρηνικά όπλα.
Ωστόσο, ακόμη και αν βραχυπρόθεσμα ο αποτρεπτικός παράγοντας της Γαλλίας –που τόσο σοφά διατηρείται πλήρως ανεξάρτητη– επεκταθεί και στην υπόλοιπη ΕΕ, θα αρκούσε αυτό για τα ευρωπαϊκά κράτη που βρίσκονται σε πιο άμεση απειλή; Αντιμέτωπη με ένα ιμπεριαλιστικό ρωσικό καθεστώς που έχει επανειλημμένα επικαλεστεί πυρηνικό εκβιασμό στον πόλεμο της κατά της Ουκρανίας, οι πιθανότητες είναι ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει το δικό της αποτρεπτικό σε επίπεδο ΕΕ κάποια στιγμή στο μέλλον.
Ακόμα κι αν η πυρηνική αποτροπή της Γαλλίας επεκταθεί και στην υπόλοιπη ΕΕ, θα ήταν αυτό αρκετό;
Αυτή είναι η τραγωδία που έχει προκαλέσει ο Ντόναλντ Τραμπ: ο κόσμος θα επανεξοπλιστεί, τα αμυντικά αποθέματα θα εκτοξευθούν στα ύψη. Ίσως βρούμε μια νέα ισορροπία. αν όχι, θα γίνει πόλεμος. Πολύτιμοι πόροι που θα έπρεπε να είχαν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία, τη διατροφή, την εκπαίδευση, τη δημιουργία, τη διατήρηση και την εξερεύνηση θα ανακατευθυνθούν σε μια παγκόσμια τάξη που κάποτε οι Ηνωμένες Πολιτείες γνώριζαν αρκετά καλά να καταργήσουν.
Δεν ήταν μόνο εφιάλτες όταν ήμουν παιδί – ονειρευόμουν επίσης να πάω στο διάστημα.
Καθώς όλοι προσπαθούμε να παλέψουμε με την αλλαγή αυτού που πιστεύαμε ότι ήταν και θα γινόταν ο κόσμος μας, βρίσκομαι να σκέφτομαι αυτούς τους απερίσκεπτους, επικίνδυνους, μικρόψυχους άντρες – τον Πούτιν, τον Τραμπ, τον Μασκ – που έχουν εμμονή με τη δύναμη και το μεγαλείο. Θα αντάλλαζα το δικό μου παιδικό όνειρο να περιφέρω τη Γη με αυτούς για να πάνε στο διάστημα, με την ελπίδα ότι και αυτοί θα κοιτούσαν πίσω στη φωτεινή μπλε σφαίρα ενός πλανήτη μας και θα μεταμορφώνονταν με τον τρόπο που έχουν γίνει τόσοι πολλοί πραγματικοί αστροναύτες. Ίσως θα έβγαιναν με ένα μάθημα που μας πρόσφερε η Samantha Harvey στο βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά της για τους αστροναύτες, Orbital: «Κάποιο μέταλλο μας χωρίζει από το κενό. ο θάνατος είναι τόσο κοντά. Η ζωή είναι παντού, παντού» καταλήγει ο αρθρογράφος του Guardian.
Διαβάστε επίσης:
Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Μόνο στα… λόγια η δέσμευση για στήριξη της Ουκρανίας
Νέα Υόρκη: Το πρώι αστυνομικίνα, το βράδυ… pole dancer σε ραπ video clip (Video)