Αύξηση παρουσιάζει ο αριθμός των επεμβάσεων για την αντικατάσταση του ισχίου τα τελευταία 10 χρόνια, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της επιθυμίας των ανθρώπων να παραμένουν ενεργοί για πολλές δεκαετίες.
Παρότι είναι σωτήριες και χαρίζουν στους ασθενείς την ανεξαρτησία τους, τη δυνατότητα να κινούνται και να αθλούνται, όλοι εύχονται να μην παραστεί η ανάγκη να υποβληθούν σε αυτή την εγχείρηση, που έχει καταστεί πλέον ρουτίνα για τους ορθοπαιδικούς.
Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις που η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι αναπόφευκτη – όπως όταν υπάρχουν για παράδειγμα συγγενείς δυσπλασίες, ρευματοειδής αρθρίτιδα, κάταγμα ή οστεοαρθρίτιδα ισχίου σε προχωρημένο στάδιο.
Δηλαδή, ένα εκ γενετής πρόβλημα ή ένας τραυματισμός δεν μπορούν να προληφθούν, αλλά οι πιο συνηθισμένοι λόγοι που οδηγούν στο χειρουργικό τραπέζι μπορούν να αποτραπούν.
«Όλοι θέλουμε να απολαμβάνουμε μια δραστήρια ζωή μέχρι τα βαθιά γεράματά μας, χωρίς να μας εμποδίζουν πόνοι και δυσλειτουργίες από μυοσκελετικές παθήσεις. Όμως, ο πόνος στο ισχίο είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα, που περιορίζει τις δραστηριότητες πολλών ανθρώπων. Η έγκαιρη λήψη μέτρων θα μπορούσε να προστατεύσει την υγεία της άρθρωσης και να αποφευχθεί η αντικατάστασή της σε μεγαλύτερες ηλικίες» επισημαίνει ο Xειρουργός Oρθοπαιδικός, επικεφαλής του Τμήματος Επανορθωτικής & Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ισχίου – Γόνατος της Osteon Orthopedic & Spine Clinic δρ Βασίλειος Σακελλαρίου.
Ο πιο συνηθισμένος λόγος για την αντικατάσταση του ισχίου είναι η οστεοαρθρίτιδα, η οποία προκαλείται από την επαναλαμβανόμενη πίεση που ασκείται στην άρθρωση. Τότε, ο χόνδρος που μεσολαβεί μεταξύ κοτύλης και μηριαίας κεφαλής -που φυσιολογικά προστατεύει τα οστά από τη φθορά και παρέχει σταθερότητα στην άρθρωση- φθείρεται, γίνεται τραχύς, τα οστά αρχίζουν να τρίβονται μεταξύ τους και οποιαδήποτε κίνηση προκαλεί πόνο και δυσκαμψία.
Αντιμετώπιση
Αρχικά, τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με αναλγητικά και ενέσιμες θεραπείες, οι οποίες μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή ή να λιπάνουν την άρθρωση, ώστε να λειτουργεί καλύτερα. Η αρθροσκόπηση αποτελεί μια θεραπευτική επιλογή που προηγείται της αρθροπλαστικής ισχίου, διότι επιτρέπει την εξέταση του εσωτερικού της άρθρωσης και την αντιμετώπιση ορισμένων αιτιών που προκαλούν πόνο στο ισχίο. Στα πλεονεκτήματά της περιλαμβάνεται η αναστολή της προόδου της οστεοαρθρίτιδας και η καθυστέρηση της ανάγκης για αντικατάσταση της άρθρωσης.
Επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη μόνο όταν η άρθρωση του ισχίου είναι τόσο κατεστραμμένη ή φθαρμένη που η κινητικότητα έχει μειωθεί σημαντικά ή όταν ο ασθενής πονάει ακόμα και σε κατάσταση ανάπαυσης.
Σήμερα, η επέμβαση γίνεται με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπως η Micro Hip, η Star, η Super Path- path, η AMIS- ASI- DAA, που διατηρούν την ανατομία του ισχίου. Γίνονται μέσω μικρών τομών, που περιορίζουν την απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, τον μετεγχειρητικό πόνο, τον χρόνο νοσηλείας και τον κίνδυνο εξαρθρήματος.
Για να αποφευχθεί η ανάγκη για αρθροπλαστική ισχίου υπάρχουν ορισμένα μέτρα που όταν λαμβάνονται από νωρίς και με συνέπεια μπορούν να διασφαλίσουν τη διατήρηση της υγείας της άρθρωσης. Σύμφωνα με τον δρ Σακελλαρίου αυτά είναι:
Η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους
Το υπερβολικό βάρος προσθέτει πίεση στα ισχία, επιταχύνοντας τον εκφυλισμό τους και συμβάλλοντας στην εμφάνιση πόνου και δυσκαμψίας. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε επιπλέον κιλό, εξαπλασιάζει την πίεση που δέχονται οι συγκεκριμένες αρθρώσεις. Η απώλεια έστω και λίγων κιλών έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας και προσφέρει σημαντική ανακούφιση από τον πόνο.
Δεν υπάρχει ανάγκη για αυστηρή δίαιτα για την επαναφορά του βάρους στο φυσιολογικό. Αρκεί η ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών συνηθειών που ακολουθούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να αρκεί απλώς η μείωση των λιπαρών, του νατρίου και της ζάχαρης, η επιλογή προϊόντων ολικής άλεσης και η κατανάλωση άφθονου νερού.
Η ενδυνάμωση των μυών
Η τακτική άσκηση συμβάλει στην απώλεια βάρους, διατηρεί την ευελιξία της άρθρωσης του ισχίου και δυναμώνει τους μυς γύρω από αυτήν (κορμός και πόδια), υποστηρίζοντάς την.
Δραστηριότητες χαμηλού αντίκτυπου (π.χ. κολύμπι, aqua aerobic, ποδήλατο, περπάτημα, γιόγκα, Pilates) βοηθούν στη διατήρηση της κινητικότητάς της, χωρίς να ασκείται σε αυτήν υπερβολική πίεση. Η εναλλαγή τους βοηθά στην ενίσχυση διαφορετικών μυϊκών ομάδων και στην αποφυγή επαναλαμβανόμενων τραυματισμών.
Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης και ισορροπίας συντελούν στην αποφυγή των πτώσεων, που αποτελούν συχνό λόγο αρθροπλαστικής ισχίου. Απαραίτητη είναι η προθέρμανση και οι διατάσεις μετά την άσκηση, προκειμένου να αποφευχθούν τραυματισμοί.
Τα αθλήματα και οι δραστηριότητες υψηλού αντικτύπου μπορούν να επιταχύνουν τον εκφυλισμό των αρθρώσεων και γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται.
Επισημαίνεται ότι οι ασκήσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται στην ηλικία και τη φυσική κατάσταση του ασκούμενου.
Η διόρθωση της στάσης του σώματος
Η κακή στάση του σώματος σε όρθια ή καθιστή θέση και η χρήση λανθασμένων τεχνικών κατά τις καθημερινές δραστηριότητες προσθέτουν περισσότερη πίεση στις αρθρώσεις απ’ όσο πρέπει. Οποιαδήποτε στάση, κίνηση, εργασία που προκαλεί τον παραμικρό πόνο πρέπει να διακόπτεται αμέσως.
Η επιλογή υποστηρικτικών υποδημάτων
Τα ακατάλληλα παπούτσια για το είδος της άσκησης που εκτελείται μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο ισχίο. Το ίδιο ισχύει και για τα καθημερινά παπούτσια που έχουν λεπτές, σκληρές, άκαμπτες σόλες, διότι μπορούν να φθείρουν γρηγορότερα τον χόνδρο.
Τα σωστά σχεδιασμένα παπούτσια που υποστηρίζουν το πέλμα συμβάλλουν στη σωστή ευθυγράμμιση των ποδιών, των γονάτων και των ισχίων, ενώ τα φθαρμένα και ακατάλληλα αναγκάζουν σε υπερπροσπάθεια για τη διατήρηση της ισορροπίας, αυξάνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού.
Όσα έχουν αντικραδασμική τεχνολογία και υποστηρίζουν καλά την καμάρα του ποδιού προστατεύουν τις αρθρώσεις των κάτω άκρων, μειώνοντας την πίεση που δέχονται.
«Τα μέτρα αυτά μπορούν, αν όχι να εξαλείψουν, να καθυστερήσουν σημαντικά τον κίνδυνο φθοράς του ισχίου και ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες υποβολής του ασθενή σε αναθεώρηση αρθροπλαστικής μετά από 15-20 χρόνια, όταν θα είναι μεγαλύτερος σε ηλικία, πιο αδύναμος και με περισσότερα προβλήματα υγείας» καταλήγει ο δρ Σακελλαρίου.
Διαβάστε επίσης:
Π.Ο.ΕΡΓ.Ι: «Οικονομική ασφυξία για 2.500 εργαστήρια και 50.000 εργαζομένους»
Ηράκλειο: Ομαδική παραίτηση Παθολόγων του Βενιζέλειου Νοσοκομείου
«Καμπανάκι» από τους ειδικούς – Μηδενική έκθεση σε οθόνες για παιδιά κάτω των έξι ετών