Σε… ημέρα κρίσης για την κυβέρνηση μετατράπηκε η 28η Φεβρουαρίου, ημέρα που συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από το αδιανόητο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών και διοργανώθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα – και όχι μόνο – τεράστια σε μέγεθος συλλαλητήρια με κεντρικό αίτημα την απόδοση δικαιοσύνης για τα θύματα της τραγωδίας.
Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα για την κυβέρνηση, καθώς αναγνωρίζεται ότι – εκτός από την πολύ πραγματική αιτία της μεγάλης καθυστέρησης αλλά και της διάχυτης στην κοινωνία εντύπωσης ότι επιχειρείται συγκάλυψη πτυχών της τραγωδίας στα Τέμπη – για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια η κοινωνία συμπαρατάσσεται πίσω από έναν κοινό σκοπό, αλλά, ταυτόχρονα, εκδηλώνει και μια γενικότερη δυσθυμία και δυσαρέσκεια για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης σε πολλούς τομείς της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής της χώρας.
Ταυτόχρονα το γεγονός ότι κοινωνικές ομάδες, που μέχρι στιγμής έδειχναν μεγάλη ανοχή έναντι της κυβέρνησης, δηλώνουν την αμέριστη συμπαράστασή τους στον αγώνα των συγγενών των θυμάτων των Τεμπών και κατεβαίνουν κι αυτές στις διαδηλώσεις, «χτυπάει καμπανάκι» για ευρύτερα προβλήματα που η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει, τα οποία ξαφνικά «φούντωσαν» με αφορμή τα δίκαια αιτήματα των ανθρώπων που ζητούν απαντήσεις για τον αδόκητο χαμό των συγγενών τους σε ένα κυριολεκτικά αδιανόητο δυστύχημα.
Αυτό, άλλωστε, είναι και το μεγάλο πρόβλημα για την κυβέρνηση: ότι αντιλαμβάνεται πλέον πως υπάρχει μια συσσωρευμένη δυσαρέσκεια και οργή σε κοινωνικό επίπεδο, η οποία βρίσκει διέξοδο έκφρασης μέσα από τις κινητοποιήσεις για την τραγωδία των Τεμπών.
Ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται πως δεν «τραβάει» το αφήγημά της ότι πίσω από τις αντιδράσεις κρύβεται η αντιπολίτευση, καθώς οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες αποτυπώνουν τα τεράστια ποσοστά των πολιτών που θεωρούν ότι υπάρχει συγκάλυψη και καταγράφουν μείωση των ποσοστών της Ν.Δ., δείχνουν ότι σχεδόν κανένα κόμμα δεν φαίνεται να εισπράττει αυτή τη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση.
Η κοινωνική… κατσαρόλα
Στην ουσία – και αυτός είναι ο μεγάλος προβληματισμός στο Μαξίμου και την Πειραιώς – αυτό που φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις, αλλά και από μια απλή βόλτα στους δρόμους, είναι ότι η… κατσαρόλα φθάνει σιγά-σιγά σε σημείο βρασμού, ότι υπάρχει σαφής κίνδυνος να «τιναχτεί το καπάκι» και ότι η αντίδραση αυτή μπορεί κάλλιστα ή να κινηθεί προς διάφορα «αντισυστημικά» σχήματα ή να είναι «τυφλή».
Το χειρότερο είναι πως τη βασική ευθύνη για το γεγονός ότι τα Τέμπη λειτουργούν ως θρυαλλίδα εξελίξεων σε πολλά επίπεδα τη φέρουν η ίδια η κυβέρνηση και οι χειρισμοί της για μια τραγωδία που αγγίζει οριζοντίως, καθέτως και… διαγωνίως το σύνολο της κοινωνίας, καθώς ο οιοσδήποτε θα μπορούσε να βρίσκεται στη μοιραία αμαξοστοιχία Intercity το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου πριν από δύο χρόνια.
Για παράδειγμα, μόλις πριν από μερικές ημέρες η εισαγγελία της Λάρισας ξεκαθάρισε ότι δεν έδωσε ποτέ εντολή για το διαβόητο «ξεμπάζωμα – μπάζωμα» του σημείου του δυστυχήματος, προκαλώντας νέα ερωτήματα σχετικά με το ποιος και με ποια λογική επενέβη, και μάλιστα με τόσο δραστικό τρόπο, σε τόπο όπου έχει συμβεί ένα τόσο σημαντικό περιστατικό.
Δύο χρόνια μετά, αντί το σημείο αυτό να έχει ξεκαθαριστεί, παραμένει θολό, όπως θολές παραμένουν κι άλλες πτυχές της υπόθεσης (η έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση, η ευθύνη για την τοποθέτηση του σταθμάρχη Λάρισας στη θέση του κ.λπ.), ενώ η κυβερνητική στάση στην Εξεταστική Επιτροπή έχει κυριολεκτικά εξαγριώσει μεγάλο μέρος των πολιτών – ακόμα και ανθρώπων που το 2023 είχαν στηρίξει στην κάλπη τη Ν.Δ.
Και, βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι τα ουκ ολίγα – μικρής έκτασης, ευτυχώς – ατυχήματα στους ελληνικούς σιδηροδρόμους, που συμβαίνουν πολύ πιο συχνά απ’ όσο θα ήθελε η κοινωνία, «ροκανίζουν» το αφήγημα της κυβέρνησης ότι από τα Τέμπη και μετά η σελίδα άλλαξε και ότι η ασφάλεια των μετακινήσεων με τα τρένα έχει βελτιωθεί σημαντικά.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι οι πληροφορίες αναφέρουν πως – στο πλαίσιο του επερχόμενου ανασχηματισμού της κυβέρνησης – δεν έχει εγκαταλειφθεί πλήρως το σενάριο για αυτοτελές υπουργείο Μεταφορών ή (στη χειρότερη περίπτωση) για αναπληρωτή υπουργό Υποδομών και Μεταφορών με αποκλειστική αρμοδιότητα τις μεταφορές.
Συνδυασμένη… δυσφορία
Αν στα παραπάνω προστεθούν και εκδηλώσεις αλαζονείας (όπως η ατάκα ότι η υπόθεση των Τεμπών κρίθηκε από το 41% των εκλογών του 2023 ή τα παρατεταμένα χειροκροτήματα προς τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, όταν συζητήθηκαν στην Ολομέλεια τα πορίσματα της Εξεταστικής), αλλά και μια αίσθηση απουσίας ενσυναίσθησης από την κυβέρνηση (π.χ. προσωπικές επιθέσεις από υπουργούς σε συγγενείς των θυμάτων της τραγωδίας) και προσπάθειας συγκάλυψης σοβαρών πτυχών της υπόθεσης (αποτελούν… μνημείο ορισμένες δηλώσεις στελεχών της κυβέρνησης για το πόρισμα της Ευρωπαίας εισαγγελέως σχετικά με την «αμαρτωλή» σύμβαση 717), δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κάποιος γιατί οι πολίτες ετοιμάζονται να βγουν μαζικά στους δρόμους.
Ωστόσο δεν είναι μόνο τα Τέμπη που οδηγούν την κοινωνική χύτρα σε σημείο βρασμού: οι ίδιες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες συνεχίζουν να είναι δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει μείζονα προβλήματα της καθημερινότητάς τους, όπως η ακρίβεια, η δυσκολία εξεύρεσης στέγης που να μπορούν να την πληρώσουν, οι δυσλειτουργίες στο σύστημα υγείας, η ταλαιπωρία στις συγκοινωνίες, οι ελλείψεις στη δημόσια εκπαίδευση και πάει λέγοντας και… κλαίγοντας.
Για όλα αυτά τα ζητήματα, που παραμένουν εδώ και χρόνια άλυτα, οι πολίτες βρίσκουν διέξοδο διαμαρτυρίας μέσω των διαδηλώσεων για τα Τέμπη και η δυσφορία τους πλέον εκδηλώνεται στον δρόμο.
Από την άλλη, κάποιοι από τους χειρισμούς της κυβέρνησης για την υπόθεση των Τεμπών επαναφέρουν στο προσκήνιο με πιεστικό τρόπο ζητήματα θεσμικής φύσεως, όπως για παράδειγμα την υπόθεση των υποκλοπών και τη διαχείρισή της από την κυβέρνηση, αλλά και από τη Δικαιοσύνη.
Και μπορεί η υπόθεση αυτή να μην φαίνεται να απασχολεί σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία, ωστόσο προβληματίζει σοβαρά ένα κρίσιμο κομμάτι του εκλογικού σώματος (τους αυτοπροσδιοριζόμενους ως «φιλελεύθερους»), το οποίο μπορεί να μην είναι μεγάλο, αλλά θεωρείται κρίσιμο για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και των κοινωνικών πλειοψηφιών.
Οι άνθρωποι αυτοί, με αφορμή και τους χειρισμούς για τα Τέμπη, μιλούν για θεσμική κατάπτωση της χώρας και επίσης βρίσκουν μέσω των κινητοποιήσεων χώρο έκφρασης της κριτικής τους.
Οι εκδοχές της επόμενης μέρας
Το ενδιαφέρον της κατάστασης, έτσι όπως διαμορφώνεται, επικεντρώνεται στη λεγόμενη «επόμενη μέρα» των συλλαλητηρίων: στο αμιγώς πολιτικό μέτωπο, για την ώρα, η κυβέρνηση αναμένει την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για την τραγωδία των Τεμπών και την εκκίνηση της διαδικασίας σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής, η οποία θα εξετάσει πιθανές ποινικές ευθύνες του υφυπουργού Κλιματικής Κρίσης Χρήστου Τριαντόπουλου για το διαβόητο «μπάζωμα» του σημείου του δυστυχήματος.
Οι δύο αυτοί «σκόπελοι» αποτελούν μια πρώτη δοκιμασία για το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο εκτιμά, ωστόσο, ότι θα μπορέσει να τους ξεπεράσει χωρίς σημαντικές απώλειες, στηριζόμενο και στις υπερβολές που αναμένεται να ακουστούν από ορισμένα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Από εκεί και πέρα, η κυβέρνηση προετοιμάζεται και για πρόταση δυσπιστίας μόλις ολοκληρωθεί η δικαστική έρευνα για τα Τέμπη, άλλο ένα εμπόδιο το οποίο, επίσης, θεωρεί ότι θα ξεπεράσει χωρίς δυσκολίες. Αντιθέτως, εκτιμά ότι μια πρόταση δυσπιστίας θα μπορούσε να λειτουργήσει συσπειρωτικά για την Κ.Ο. της Ν.Δ., η οποία παρουσιάζει συμπτώματα δυσλειτουργίας το τελευταίο διάστημα.
Και, βέβαια, περιμένει με ενδιαφέρον την ολοκλήρωση της έρευνας και την κατάθεση των πορισμάτων του ΕΜΠ και του ΕΟΔΑΣΑΑΜ σχετικά με την έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση των δύο τρένων, καθώς περιέπλεξαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση και αύξησαν την καχυποψία των πολιτών.
Προς το παρόν, δεν διαφαίνεται μια σοβαρή διέξοδος από τη συγκεκριμένη κρίση και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση επενδύει πολλά στην κατά το δυνατόν σύντομη έναρξη της δίκης για την τραγωδία των Τεμπών, ώστε το ενδιαφέρον να στραφεί στα φυσικά πρόσωπα που αντιμετωπίζουν κατηγορίες.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, υπάρχουν προετοιμασίες και για πιθανή νέα Προανακριτική για πολιτικά πρόσωπα, τα οποία αναμένεται να κατονομάζονται στο πόρισμα του εφέτη ανακριτή που διεξάγει τη δικαστική έρευνα για την τραγωδία. Με απλά λόγια, σύμφωνα με κυβερνητικές και κομματικές πηγές, αν κάποιοι ελπίζουν / εκτιμούν ότι το ζήτημα των Τεμπών θα φύγει σύντομα από την επικαιρότητα, μάλλον θα απογοητευθούν.
Διαβάστε επίσης:
