Ο αγώνας για την απελευθέρωση από τους Τούρκους και για την γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας, πέρασε από πολλές στενωπούς και αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες. Τα ισχυρά βασίλεια της Ευρώπης, Αυστρία, Πρωσία, Ρωσία θορυβημένα από τη Γαλλική Επανάσταση είχαν περιχαρακωθεί σε έναν μαύρο κύκλο αντίδρασης, και είχαν θεσπίσει την «Ιερά Συμμαχία», μια συμμαχία που έβλεπε εχθρικά κάθε επαναστατικό κίνημα στη Γηραιά Ήπειρο.
Έτσι, όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, οι επαναστατημένοι Έλληνες βρήκαν συμπαραστάτες στους εύπορους συμπατριώτες μας του απόδημου ελληνισμού και στους Ευρωπαίους και Αμερικανούς φιλέλληνες που έκαναν ότι μπορούσαν για να στηρίξουν την Επανάσταση.
Σε όλη αυτή τη φάση τεράστιο ρόλο έπαιζαν τα φιλελληνικά δημοσιεύματα των ξένων εφημερίδων που πρόβαλαν τον ηρωικό αγώνα των Ελλήνων και ξιφουλκούσαν ενάντια στα αντιδραστικά επιχειρήματα των πληρωμένων κονδυλοφόρων της Ιεράς Συμμαχίας.
- Advertisement -
Την εποχή εκείνη η Φιλελληνική Επιτροπή του Λονδίνου, και συγκεκριμένα ο απεσταλμένος της Άγγλος συνταγματάρχης Λέστερ Στάνχοπ, έφερε και δώρισε στην Ελλάδα μια σειρά πολύτιμα τυπογραφικά στοιχεία προκειμένου να διευκολυνθεί η ελεύθερη τυπογραφία. Έτσι, στο Μεσολόγγι δημιουργήθηκε η πρώτη ελληνική εφημερίδα με τίτλο «Ελληνικά Χρονικά», την οποία μάλιστα χρηματοδότησε ο Λόρδος Βύρωνας ο οποίος το 1823, στο δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα είχε έλθει ως εκπρόσωπος της Φιλελληνικής Επιτροπής του Λονδίνου.
Τα «Ελληνικά Χρονικά» τυπώνονταν από την 1η Ιανουαρίου 1824 έως την 20ή Φεβρουαρίου 1826 στα ελληνικά, με τη συνδρομή του Ελβετού φιλέλληνα Γιόχαν Γιάκομπ Μάγιερ και του Έλληνα τυπογράφου Δημήτριου Μεσθενέα, και μάλιστα τα τεύχη τους στέλνονταν και σε μεγάλες εφημερίδες του εξωτερικού, οι οποίες με τη σειρά τους αναδημοσίευαν πολλά από τα επίκαιρα αυτά άρθρα. Λέγεται ότι οι συντάκτες των Times του Λονδίνου, όταν έλαβαν το πρώτο τεύχος ένιωσαν βαθιά συγκίνηση και τιμή που λάμβαναν για πρώτη φορά μια εφημερίδα γραμμένη στη γλώσσα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη.
Η εφημερίδα συνέχισε την έκδοσή της, και κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Μεσολογγίου, και μάλιστα έδωσε σημαντικά στοιχεία για την τελευταία φάση της πολιορκίας.
Ο Λόρδος Βύρων λογοκρίνει
Παρόλα αυτά, όπως στα περισσότερα έντυπα, υπήρξαν και προβλήματα περιεχομένου. Ο συνταγματάρχης Στάνχοπ και ο Ελβετός Μάγιερ διαπνέονταν από ριζοσπαστικές φιλελεύθερες ιδέες και ήθελαν να δώσουν έναν τέτοιο χαρακτήρα στο έντυπο. Σ’ αυτό εναντιώθηκε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος αλλά και ο ίδιος ο Λόρδος Βύρων τελικά. Ο Μαυροκορδάτος ήταν ένας συντηρητικός πολιτικός και ήθελε να βρίσκεται σε παράλληλη πορεία συνεννόησης με τη συντηρητική άρχουσα τάξη και το πολιτικό σύστημα της Αγγλίας. Ο Λόρδος Βύρωνας, από την άλλη, μπορεί να ήταν ένας «sui generis» ελευθεριακός, αλλά διέκρινε έναν άλλο θανάσιμο κίνδυνο και συντάχτηκε μαζί με τον Α. Μαυροκορδάτο, φτάνοντας στο σημείο να λογοκρίνει κάποια άρθρα της εφημερίδας.
Ο Λόρδος Βύρωνας, έβαζε σαν πρώτο στόχο την ελευθερία της Ελλάδας και όχι τη διάδοση φιλελεύθερων ιδεών. Ταυτόχρονα έβλεπε τον κίνδυνο που απειλούσε την Ελληνική Επανάσταση εάν η εφημερίδα καταφερόταν ενάντια στα βασίλεια και τις συντηρητικές κυβερνήσεις της Ευρώπης. Ήδη η Αυλή της Βιέννης κρατούσε αρνητική στάση απέναντι στην Επανάσταση του 1821.
Ο Βύρων, που είχε ζήσει στην Ιταλία την εξέγερση των Καρμπονάρων και είχε βιώσει από πρώτο χέρι το εχθρικό κλίμα που είχε αντιμετωπίσει αυτή η εξέγερση διεθνώς, είδε τον θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχε η Ελληνική Επανάσταση και αναγκάστηκε να επέμβει και να λογοκρίνει ο ίδιος το 20ό τεύχος των «Ελληνικών Χρονικών», με αφορμή ένα πύρινο άρθρο που απευθυνόταν στους Ούγγρους καλώντας τους να επαναστατήσουν για απαλλαγούν από την κυριαρχία της Αυστρίας.
Ο Βύρων απέσυρε από την κυκλοφορία αυτό το τεύχος, και κυκλοφόρησε λίγο αργότερα ένα διπλό τεύχος (τεύχος 20 – 21) που ενσωμάτωσε τα περισσότερα άρθρα -εκτός από το άρθρο για τους Ούγγρους. Μάλιστα ήλθε σε σύγκρουση με τον συνταγματάρχη Στάνχοπ, ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει από το Μεσολόγγι και να έλθει στην Αθήνα.
Ταυτόχρονα, ο Βύρων μαζί με τον φίλο του κόμη Πιέτρο Γκάμπα με τον οποίο είχαν φύγει από την Ιταλία για να έλθουν στην Ελλάδα, προχώρησε στην έκδοση μιας εφημερίδας με τίτλο «Telegrafo Greco» η οποία γραφόταν στα ιταλικά και απευθυνόταν αποκλειστικά στο αναγνωστικό κοινό (λατινικών γλωσσών) του εξωτερικού.
Φαίνεται πως ο Βύρων έδινε μεγάλη σημασία στον τρόπο που έπρεπε να παρουσιαστεί το ζήτημα της Ελληνικής Επανάστασης στο εξωτερικό, και γι’ αυτό φρόντισε οι απόψεις του «Telegrafo Greco» να είναι μετριοπαθείς.
Τα «Ελληνικά Χρονικά» κυκλοφόρησαν το 29ο τεύχος τους σε μαύρο πλαίσιο ανακοινώνοντας τον θάνατο και θρηνώντας για την απώλεια του Λόρδου Βύρωνα.
Τελικά οι ιστορικοί διαπιστώνουν ότι αρχικά είχε υποτιμηθεί ο ρόλος των ελληνικών εντύπων κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, αφού πίστευαν ότι δεν τα διάβαζε κανείς. Εκ των υστέρων, όμως, φαίνεται πως όχι μόνο έφταναν στο εξωτερικό, αλλά διαβάζονταν και πολλά από αυτά αναδημοσιεύονταν καθώς ενέπνεαν ηρωικά και φιλελληνικά συναισθήματα.
Έτσι, μπορεί ο Λόρδος Βύρων να μην πέθανε στη μάχη -όπως επιθυμούσε- αλλά φαίνεται πως έδωσε μια άλλου είδους μάχη εξίσου σημαντική για την επιβίωση της Ελληνικής Επανάστασης. Τη μάχη του Τύπου.
Διαβάστε επίσης:
Πολωνία: Ο Τουσκ έσπασε το πόδι του κάνοντας σκι με τα εγγόνια του (Video)