Το νομοσχέδιο για την πώληση και διάθεση αλκοόλ και καπνικών προϊόντων σε ανήλικους, η ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» για τους αγρότες και η δημιουργία Κέντρων Τραύματος μέσα στα δημόσια νοσοκομεία απασχόλησαν, μεταξύ άλλων, τον πρωθυπουργό στον καθιερωμένο απολογισμό του.
Στην κυριακάτικη ανάρτησή του στο Facebook, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε σειρά νομοσχεδίων αλλά και στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του Δημοσίου.
Ολόκληρη η ανάρτηση του πρωθυπουργού:
«Καλημέρα και καλό μήνα. Η εβδομάδα που μας πέρασε ήταν δύσκολη, όμως δουλειά μας είναι να μην σταματήσουμε στιγμή να εργαζόμαστε και να υλοποιούμε τις δεσμεύσεις μας. Ξεκινώ τη σημερινή ανασκόπηση με τις νέες πιο αυστηρές ρυθμίσεις που αφορούν την πώληση και διάθεση αλκοολούχων ποτών και καπνικών προϊόντων σε ανηλίκους. Το σχετικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας παρουσιάστηκε στο προχθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο και έρχεται να αντιμετωπίσει ένα υπαρκτό και σοβαρό πρόβλημα, το οποίο δεν περιορίζεται μόνο στα περιστατικά που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Γι’ αυτό και παίρνουμε μέτρα: γίνεται ξανά πλημμέλημα, όχι απλώς διοικητική παράβαση, η πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους. Παντού, από τη διασκέδαση και την εστίαση μέχρι και τα σούπερ μάρκετ) ο πωλητής είναι υποχρεωμένος στο εξής να αναζητά στοιχεία ταυτότητας. Αν ο αγοραστής δεν επιδεικνύει ταυτότητα, η συναλλαγή απαγορεύεται.
Η παράβαση του νόμου θα έχει αυστηρές συνέπειες: στην πρώτη παράβαση, το κατάστημα θα σφραγίζεται, ενώ στη δεύτερη υποτροπή θα κλείνει οριστικά. Ταυτότητα θα απαιτείται και για την αγορά καπνικών προϊόντων. Συγκεκριμένα και για πρώτη φορά, απαγορεύεται η πώληση προϊόντων καπνού κάθε φύσης, αλλά και των ηλεκτρικών θερμαινόμενων προϊόντα με ή χωρίς νικοτίνη, όπως και γενικά κάθε νικοτινούχος ουσία, αν ο αγοραστής είναι ανήλικος. Και κάτι ακόμα: απαγορεύεται η είσοδος ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ. Η Ελληνική Αστυνομία αναλαμβάνει κύριο ελεγκτικό ρόλο, που δεν τον είχε μέχρι στιγμής και συνεπικουρείται από τη Δημοτική Αστυνομία, Λιμενικό και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Εδώ και χρόνια, τα ανεξόφλητα δάνεια αποτελούν βαρίδι για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα, επιβαρύνοντας χιλιάδες αγρότες και συνεταιρισμούς.
Με το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε αυτό το διαχρονικό πρόβλημα, προχωρώντας σε ρυθμίσεις για «κόκκινα» δάνεια 700 συνεταιρισμών και 21.000 αγροτών, συνολικού ύψους 3,8 δισ. ευρώ. Δεν πρόκειται για διαγραφή χρεών, αλλά για μια δίκαιη και ρεαλιστική λύση, με γενναίες ρυθμίσεις, «κουρέματα», αλλά και ταυτόχρονη δυνατότητα αναχρηματοδότησης δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων αξίας πάνω από 1,5 δισ. ευρώ που, αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορούν να συμβάλουν στην ουσιαστική επίλυση του προβλήματος. Μιλώντας για δάνεια, θα αναφερθώ τώρα σε ένα άλλο εργαλείο που δίνουμε, διαφορετικής βέβαια χρησιμότητας.
Μιλάω για το Ταμείο Μικροπιστώσεων, το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που δημιουργήσαμε για τη χορήγηση χαμηλότοκων δανείων, ύψους 80 εκ. ευρώ, προς πολύ μικρές επιχειρήσεις και σχήματα γυναικείας επιχειρηματικότητας. Οι πόροι προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» 2021-2027, ενώ τη διαχείριση του Ταμείου την έχει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα-HDB.
Το Ταμείο εκτιμάται ότι θα στηρίξει 3.300 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 1.000 επιχειρήσεις θα είναι στο πλαίσιο της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Τα δάνεια, ύψους 3.000-25.000 ευρώ, μπορούν να καλύψουν είτε κεφάλαια κίνησης, είτε την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και προσφέρονται με περίοδο αποπληρωμής 12-96 μηνών και δυνατότητα περιόδου χάριτος 6 μηνών, χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Επιπλέον, προσφέρουμε μια σημαντική οικονομική ελάφρυνση: το 60% του δανείου θα είναι άτοκο για τις γενικές επιχειρήσεις, ενώ για τις γυναικείες επιχειρήσεις το άτοκο ποσοστό αυξάνεται στο 75%. Τα υπόλοιπα ποσά θα παρέχονται από τα Ιδρύματα Μικροχρηματοδοτήσεων.
Στον τομέα της Υγείας, κάνουμε ένα μεγάλο και απαραίτητο βήμα, ικανοποιώντας ένα διαχρονικό αίτημα των γιατρών και των υγειονομικών. Με το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας, που ψηφίστηκε την Τρίτη, δημιουργούμε για πρώτη φορά στη χώρα μας 17 Κέντρα Τραύματος και 2 Κέντρα Παιδικού Τραύματος μέσα στα δημόσια νοσοκομεία. Στόχος μας είναι ένας: να σώζουμε ζωές και να αποτρέπουμε βαριές αναπηρίες μετά από σοβαρούς τραυματισμούς.
Όσοι έχουν υποστεί τροχαία ατυχήματα ή άλλου είδους τραύματα ξέρουν πόσο κρίσιμα είναι τα πρώτα λεπτά. Με τα νέα Κέντρα, εξειδικευμένο προσωπικό θα παρέχει την απαραίτητη φροντίδα, με σύγχρονα πρωτόκολλα που εφαρμόζονται ήδη σε πολλές χώρες. Η Εθνική Επιτροπή Τραύματος θα παρακολουθεί τη λειτουργία τους, ενώ ο απώτερος στόχος μας είναι να μειώσουμε κατά 20% τους θανάτους και τις βαριές αναπηρίες από τραυματισμούς, προστατεύοντας κυρίως τους νέους, που είναι τα συχνότερα θύματα τροχαίων.
Έρχομαι τώρα στο πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους Αστέγους». Το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας διπλασίασε στα 20 εκ. ευρώ την παρεχόμενη στήριξη για μια αξιοπρεπή κοινωνική κατοικία συνανθρώπων μας που αδυνατούν να καλύψουν αυτήν την απόλυτα βασική ανάγκη. Όμως πάμε ένα βήμα παρακάτω και, εκτός από τους αστέγους, εντάσσουμε και δύο νέες κατηγορίες δικαιούχων: οικογένειες που ζουν σε παραχωρημένα από το δημόσιο σπίτια και νοικοκυριά που διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης.
Η δαπάνη ενοικίου για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες αυξάνεται από 350 σε 400 ευρώ, στα νοικοκυριά με δύο μέλη από 300 στα 350 και για τα μονοπρόσωπα από τα 250 στα 300. Αυξάνονται επίσης οι δαπάνες οικοσκευής κατά 200 ευρώ (από 1200-1500 ευρώ πλέον) και προστίθεται μια νέα κατηγορία ενίσχυσης για επισκευές και έκδοση ενεργειακών πιστοποιητικών, από 900-1.200 ευρώ, ανάλογα με τα μέλη των νοικοκυριών.
Το πρόγραμμα προσφέρει επίσης τη δυνατότητα επαγγελματικής κατάρτισης και πλήρους επιδοτούμενης εργασίας για 12 μήνες, ενώ δίνει και οικονομική στήριξη σε όσους θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση. Παράλληλα, επεκτείνεται από 42 σε 89 Δήμους, με τους φορείς υλοποίησης να ανέρχονται πλέον σε 94, διευρύνοντας έτσι τον αριθμό των δικαιούχων. Η Ελλάδα γυρίζει σελίδα στον ενεργειακό τομέα: για πρώτη φορά μετά από 2,5 δεκαετίες, παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από όση καταναλώνει και εξάγει το πλεόνασμα.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Λιγότερη εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας, μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια και οικονομικό όφελος για τη χώρα. Το 2019, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κάλυπταν το 18% της ζήτησης, επιβαρύνοντας το εμπορικό μας ισοζύγιο κατά 400 εκ. ευρώ, ενώ το 2023 το κόστος αυτό εκτοξεύτηκε στα 575 εκ. ευρώ λόγω αυξημένων εισαγωγών. Όμως, το 2024 η εικόνα άλλαξε ριζικά. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, η Ελλάδα έγινε καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, με το εμπορικό ισοζύγιο να εμφανίζει πλεόνασμα +61 εκ. ευρώ έως τον Νοέμβριο. Με τις έρευνες αμερικανικών κολοσσών για πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου στα εθνικά μας ύδατα και την περαιτέρω αύξηση συμμετοχής των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό μίγμα, η πατρίδα μας μπορεί να γίνει καθαρός εξαγωγέας ενέργειας τα επόμενα χρόνια και να μειώσουμε σημαντικά το εμπορικό μας έλλειμα. «Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας εντός της Ελλάδας, αφού πλέον εξάγουμε και δεν εισάγουμε»;
Ένα εύλογο ερώτημα που ίσως να έχουν πολλοί. Το γεγονός ότι η χώρα μας εξάγει ηλεκτρική ενέργεια δεν σημαίνει αυτόματα και χαμηλότερες τιμές, και αυτό γιατί το ευρωπαϊκό σύστημα, όπως έχω πει πολλές φορές, έχει δυσλειτουργίες που επηρεάζουν ιδιαίτερα την αγορά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι κάτι που έχω επισημάνει και στις δυο επιστολές μου προς την Πρόεδρο της Κομισιόν και αγωνιζόμαστε να αλλάξει. Να προσθέσω, ωστόσο, ότι αν εξακολουθούσαμε να είμαστε «εισαγωγικοί», οι τιμές μας θα ήταν αρκετά ψηλότερες. Αν, για παράδειγμα, οι εισαγωγές μας είχαν μείνει στις 10 τεραβατώρες (όπως το 2019) με τις τιμές του 2024, αυτό θα μας στοίχιζε 1 δισ. ευρώ. Το γεγονός ότι πλέον εξάγουμε αποδεικνύει πως η Ελλάδα έχει αποκτήσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην ενέργεια.
Και πάνω σε αυτά θα συνεχίσουμε να χτίζουμε το ενεργειακό μας μέλλον. Παραμένω στο ενεργειακό πεδίο για ένα πρωτοπόρο έργο-ορόσημο: το Υπεράκτιο Αιολικό Πάρκο ισχύος 400 MW που ανέλαβαν να δημιουργήσουν η Motor Oil και ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ στη θαλάσσια περιοχή νότια της Αλεξανδρούπολης και βόρεια της Σαμοθράκης. Θα είναι το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, και θα συμβάλλει στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής καθαρής ενέργειας αλλά και στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των δύο εταιριών που προωθούν έμπρακτα τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας. Συνεχίζω με μία σημαντική προσθήκη για την πολιτική προστασία: την προμήθεια 30 υπερσύγχρονων μετεωρολογικών σταθμών, στο πλαίσιο του προγράμματος ΑΙΓΙΣ. Η σχετική σύμβαση υπογράφηκε προ ημερών από τον Υπουργό Πολιτικής Προστασίας.
Εκσυγχρονίζουμε το κράτος με νέα εργαλεία και τεχνολογία αιχμής, για να προστατεύουμε ανθρώπινες ζωές, ενισχύοντας την πρόληψη. Οι 30 σταθμοί θα είναι σε λειτουργία σε 16 μήνες και θα συνεργάζονται με τα ραντάρ που θα ακολουθήσουν, δημιουργώντας ένα ακόμα πιο ισχυρό δίκτυο έγκαιρης προειδοποίησης. Έρχομαι στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του δημοσίου, με ένα ακόμα σημαντικό βήμα: η ΑΑΔΕ έθεσε σε λειτουργία την εφαρμογή myDATAapp και για κινητές συσκευές, διευκολύνοντας έτσι σημαντικά τις επιχειρήσεις σε μια σειρά καθημερινών αναγκών: από τη δημιουργία και έκδοση παραστατικών και ψηφιακών δελτίων αποστολής, μέχρι τη διαχείριση του πελατολόγιου και την παροχή όλου του οικονομικού προφίλ της επιχείρησης. Όλα μέσα από το κινητό τους! Η νέα εφαρμογή εξοικονομεί χρόνο και χρήμα, διασφαλίζοντας απόλυτη προστασία των δεδομένων των επιχειρήσεων, ενώ παράλληλα, ενισχύει και τη συλλογική προσπάθεια κατά της φοροδιαφυγής.
Ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός του Δημοσίου δεν σταματά εδώ. Οι υπηρεσίες του gov.gr έχουν φτάσει πλέον τις 2.073, με πιο πρόσφατη την χορήγηση και την παράταση αδειών οδήγησης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών. Η αίτηση στο εξής υποβάλλεται εύκολα και γρήγορα ηλεκτρονικά στην ειδική πλατφόρμα και αφορά όλες τις κατηγορίες αδειών οδήγησης. Έτσι, μειώνεται η γραφειοκρατία και οι πολίτες γλιτώνουν πολύτιμό χρόνο και ταλαιπωρία. Πάλι μέσω του gov.gr, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης διαθέτει δωρεάν 100.000 εγκεκριμένα πιστοποιητικά ψηφιακών υπογραφών τόσο σε πολίτες, όσο και σε επαγγελματίες (μηχανικοί, δικηγόροι κ.α), οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι σε επαγγελματικά μητρώα ή φορείς, στο πλαίσιο του έργου «Παροχή Υπηρεσιών Εμπιστοσύνης».
Η χρήση ψηφιακών υπογραφών μειώνει την ανάγκη φυσικής παρουσίας για τη διεκπεραίωση εγγράφων τόσο στο Δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, διευκολύνοντας ιδιαίτερα άτομα με αναπηρία και κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών. Η σύμβαση για την ίδρυση των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων κυρώθηκε από τη Βουλή, μαζί με νέες παραμέτρους που προστέθηκαν στον θεσμό και διευρύνουν την πρόσβαση των μαθητών, διασφαλίζοντας παράλληλα τη σταθερότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού. Έτσι λοιπόν, πρώτον, εισάγεται κριτήριο εντοπιότητας, ώστε στην τελική κατάταξη των μαθητών στα ΔΗΜ.Ω.Σ. να προηγούνται με ποσοστό 40% έως 60% τα παιδιά των περιοχών γύρω από τα σχολεία. Δεύτερον, διευκολύνεται η εισαγωγή μικρότερων αδελφών μαθητών που φοιτούν ήδη σε αυτές τις εκπαιδευτικές μονάδες. Η σχετική ρύθμιση ισχύει και στα Πειραματικά σχολεία, προβλέποντας συγκεκριμένα τη δυνατότητα εισαγωγής νεότερων αδερφιών, ακόμα και αν δεν έχουν επιτύχει την απαιτούμενη βαθμολογία μέχρι συμπλήρωσης του ανώτατου αριθμού μαθητών.
Τρίτον, οι εκπαιδευτικοί και οι υποδιευθυντές των σχολείων που θα μετεξελιχθουν σε ΔΗ.ΜΩ.Σ. θα μπορούν να παραμείνουν στις θέσεις τους για δύο χρόνια, με τη διασφάλιση της οργανικότητας των θέσεων. Μετά τη διετία θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν, εφόσον παρακολουθήσουν επιτυχώς προγράμματα επιμόρφωσης. Μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου θα αποφασιστεί η χρονική σειρά με την οποία θα λειτουργήσει το σύνολο των νέων Ωνάσειων Δημόσιων Σχολείων. Θα το ξαναπώ: πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία που εμπλουτίζει και στηρίζει τη δημόσια εκπαίδευση, διευρύνει και αυξάνει τις ευκαιρίες για όλους.
Από τον χώρο της εκπαίδευσης και το επόμενο θέμα που αφορά μία από τις μεγάλες προκλήσεις του καιρού μας, την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Harvard προσφέρει μία ερευνητική υποτροφία 12 μηνών σε μεταδιδακτορικό ερευνητή ή ερευνήτρια από οποιοδήποτε επιστημονικό πεδίο για τη διεξαγωγή πρωτότυπης έρευνας σε θέματα που αφορούν την Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης. Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, τέτοιες πρωτοβουλίες είναι πιο σημαντικές από ποτέ.
Με τη μεσολάβηση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής που έχουμε συστήσει από τον Απρίλιο του 2021, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Harvard προσφέρει υποτροφίες και σε διδακτορικούς φοιτητές για να ερευνήσουν τις ηθικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και το πώς αυτή επηρεάζει όλο και περισσότερες πτυχές της ζωής μας. Αυτή η πρωτοβουλία είναι σημαντική, γιατί αναδεικνύει τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα σε έναν τομέα που διαμορφώνει το μέλλον.
Η έρευνα γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη δεν αφορά μόνο την τεχνολογία, αλλά και τις αρχές και τις αξίες που τη συνοδεύουν. Και είναι κρίσιμο να έχουμε λόγο σε αυτή τη συζήτηση. Πάντως, έμψυχο δυναμικό υπάρχει και το αποδεικνύουν μια σειρά από επιτυχίες των μαθητών και των φοιτητών μας σε υψηλών απαιτήσεων διεθνείς διαγωνισμούς. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η Εθνική Ομάδα Ρομποτικής, που κατέκτησε συνολικά 8 μετάλλια -ένα χρυσό μετάλλιο και επτά Technical Awards- στην 26η Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής στη Νότια Κορέα.
Στον διαγωνισμό -έναν από τους πιο καταξιωμένους διεθνώς- συμμετείχαν συνολικά 60 ομάδες από όλο τον κόσμο. Αυτή η εξαιρετική επίδοση χάρισε στην ελληνική αποστολή την κορυφαία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Μπράβο στο Νικόλα Λεϊμονή, τον Αλέξανδρο Γουάιντερ, τον Φίλιππο Κατή, τη Βασιλική Κελάνδρια, τη Μαρία Ισαβέλλα Βογιατζή και την Καλλιρόη Αναστασίου. Βάζω τελεία εδώ και ανανεώνω το ραντεβού μας για την επόμενη Κυριακή. Καλή σας ημέρα!».
Διαβάστε επίσης: