Με όσα εξελίσσονται στην περιοχή μας, στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη, επιβεβαιώνεται ότι ο πιο ψύχραιμος και έμπειρος αναλυτής της πραγματικότητας θα επιτύχει να διατηρήσει τη θέση που του αρμόζει στη διεθνή διαπραγμάτευση και να προωθήσει τα συμφέροντά του. Απαραίτητη προϋπόθεση λοιπόν ευόδωσης των προσπαθειών, εθνικών και ευρωατλαντικών, η ψυχραιμία και ο ορθολογισμός.
Το πολιτικό προσωπικό της χώρας, με εντολή των Ελλήνων ψηφοφόρων, επωμίζεται την ευθύνη των στρατηγικών, αλλά και των επιλογών των κατάλληλων στελεχών της δημόσιας διοίκησης που διαθέτουν την εμπειρία και την επαγγελματική ικανότητα να εκτελέσουν τις εντολές που λαμβάνουν αλλά και να εισηγηθούν τακτικές ώστε να επιτευχθούν οι εθνικοί κυρίως στόχοι.
Με καθυστέρηση η Ε.Ε. δημοσιοποίησε χάρτες θαλασσίων ζωνών που εξασφαλίζουν οικονομικά και ενεργειακά συμφέροντα όλων μας. Βέβαια επισημαίνεται η ελληνική καθυστέρηση αποστολής στοιχείων που απαιτούνται ώστε οι χάρτες που δημοσιοποιεί η Ε.Ε. να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του Διεθνούς Δικαίου και τα δικαιώματα που πηγάζουν από αυτό για τα κράτη – μέλη.
Η αγωνία της Άγκυρας
Παρά τις ελληνικές καθυστερήσεις που επισημαίνονται και αφορούν την κατάθεση συγκεκριμένων στοιχείων, η Ε.Ε., ως καλοσυντονισμένος οργανισμός μίας βαριάς γραφειοκρατίας, με πλούσια αρχειακή δυνατότητα και σύγχρονες τεχνολογίες, επέτυχε να εκδώσει τον χάρτη των ευρωπαϊκών συμφερόντων προκαλώντας την τουρκική αντίδραση.
Από τις τουρκικές δημόσιες δηλώσεις η αγωνία της Άγκυρας είναι εμφανής, επειδή απέναντί της δεν έχει μόνο την Ελλάδα, αλλά το σύνολο των συμφερόντων των κρατών – μελών, τα οποία υποχρεούται να εξυπηρετεί το ευρωπαϊκό θεσμικό οικοδόμημα στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, που έχει ενσωματωθεί στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η Ελλάδα οφείλει να ανταποκριθεί άμεσα στις απαιτήσεις της Ε.Ε., ώστε η Ενωμένη Ευρώπη να γνωρίζει τις θέσεις των κρατών – μελών σε κάθε λεπτομέρεια, επειδή το συνολικό συμφέρον, οικονομικό, ενεργειακό, περιβαλλοντικό, συναπαρτίζεται από τα επιμέρους εθνικά συμφέροντα στο έδαφος, στη θάλασσα, στον αέρα και στο διάστημα του ευρωπαϊκού χώρου.
Ψυχραιμία και ορθολογισμός απαιτούνται στη σπουδαία στιγμή που αναζητούνται λύσεις στο Παλαιστινιακό, στο Ουκρανικό, αλλά και δίαυλοι επικοινωνίας με το Ιράν. Η Ευρώπη επιταχύνει
● είτε επειδή πιέζεται από τις δεδηλωμένες απόψεις του νέου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και των επιλογών του επιτελείου του
● είτε επειδή διαπιστώνει ότι η πολιτική που ακολουθήθηκε δεν αποφέρει τα απαιτούμενα αποτελέσματα, με συνέπεια Γαλλία και Γερμανία να αντιμετωπίζουν σοβαρά πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, μικρότερες χώρες – μέλη, παρά τη συνεκτική κοινωνική πολιτική τους, να διαπιστώνουν στροφή του εκλογικού τους σώματος σε ακραίες απαιτήσεις που πολώνουν τις κοινωνίες σε φτωχούς και πλούσιους, ντόπιους και ξένους, μισαλλόδοξους και ανεκτικούς στη διαφορετικότητα, ενδοτικούς και σκληρούς πατριώτες.
Επιμονή στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα
Η Ελλάδα φαινόταν ότι πολιτικά διαθέτει την ωριμότητα να μην συρθεί στον επικίνδυνο πολιτικό δυϊσμό. Ιδιαίτερα την ώρα που προσκαλεί γείτονες, εταίρους, συμμάχους και φίλους να αναζητήσουν μέσα από το σταθερό πολιτικό περιβάλλον των Αθηνών οδούς που θα διευκολύνουν την αλληλοκατανόηση, την καταλαγή, ώστε στην περιοχή των Βαλκανίων, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής να παραμένει υποχρέωση ύψιστης ανάγκης η πολιτική ψυχραιμία, ο αναλυτικός ορθολογισμός και ο επαγγελματισμός των στελεχών της διοίκησης κυρίως των υπουργείων Εξωτερικών με στόχο να απενεργοποιηθούν, εν τινι μέτρω, μηχανισμοί έντασης, να συνεχιστεί ο πολιτικός διάλογος και η θετική ατζέντα με την Τουρκία, αλλά και όλους τους συνομιλητές των τριμερών, τετραμερών και ευρύτερων συνεργασιών και στρατηγικών συμφωνιών.
Χωρίς να μπορούμε να στρέψουμε το βλέμμα από την Τουρκία, χρειάζεται περισσότερη επιμονή στην ευρωπαϊκή μας πραγματικότητα, η οποία χωρίς κομπασμούς απαιτεί από τους τρίτους προς την Ε.Ε. συνομιλητές να σεβαστούν την πραγματικότητα που έχουμε δημιουργήσει, όχι μόνο προς όφελος της Ευρώπης, της ευρύτερης δυτικής οικογένειας, αλλά και κάθε συνεργαζόμενου ή συνδεδεμένου με την Ένωση κράτους.
Κυρίως ωφελούνται από την Ε.Ε. όσα κράτη προσβλέπουν στην οικονομική και αναπτυξιακή βοήθεια που πλουσιοπάροχα εξασφαλίζεται από τους Ευρωπαίους πολίτες. Επίσης ξεχωριστή αξία έχει η ευρωπαϊκή ανθρωπιστική βοήθεια, που θεωρείται παγκοσμίως απαραίτητη για να προφυλαχθούν τα δικαιώματα δοκιμαζόμενων προσφύγων και μεταναστών.
Αντιδράσεις λόγω κορεσμού
Ο κορεσμός στις κοινωνίες μας προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις με αποτέλεσμα να κατηγορούνται πολύ εύκολα μετανάστες, πρόσφυγες, μειονότητες και να ανακαλύπτονται δικαιωματιστές που επιβάλλουν συμπεριφορές στις πλειοψηφίες. Βέβαια όσο οι οικονομίες των χωρών μας και του δυτικού κόσμου έθαλλαν, όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες υπερήφανα υποστήριζαν κάθε δράση που ωφελούσε τον τρίτο, αναπτυσσόμενο και υπό ανάπτυξη, κόσμο.
Όμως η παγκοσμιοποίηση πρόσφερε στις δυτικές οικονομίες τη δυνατότητα να αποβιομηχανίσουν την Ευρώπη, να στείλουν καλά αμειβόμενα διοικητικά τους στελέχη ανά τον κόσμο για να αυξήσουν τα δικά τους εισοδήματα και των πολυεθνικών τους, δημιουργώντας στρατιές ανέργων ακόμη και στις οικονομικά και βιομηχανικά ισχυρές χώρες της Ε.Ε.
Επίσης για να εξοικονομηθεί φθηνότερη ενέργεια ορισμένοι συνδέθηκαν μονοπωλιακά με παραγωγούς ενέργειας, ενώ εφάρμοζαν στην Ευρώπη πολιτική μείωσης των εκπομπών άνθρακα στρεφόμενοι προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που δεν ήταν ικανές να καλύψουν τις απαιτήσεις των Ευρωπαίων πολιτών και της οικονομίας, ό,τι έχει απομείνει στους τομείς που την ορίζουν – πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή.
Στον κυκεώνα ενός κόσμου που μεταλλάσσεται, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα εμφανίζονται να έχουν προσδιορίσει πολύ καθαρά τα συμφέροντά τους. Ίσως, αν ο κόσμος συνέχιζε την πορεία του ως διπολικό σύστημα, να υπήρχαν ευκολότερες προσεγγίσεις των προβλημάτων, όμως η πολυπολικότητα της διεθνούς κοινωνίας διαπιστώνεται ως μία εξελικτική πραγματικότητα της παγκόσμιας γειτονιάς μας.
Το ποιοι θα διαμορφώσουν τη διεθνή πραγματικότητα στην εξέλιξη του 21ου αιώνα το διακρίνουμε και βεβαίως δεν είμαστε αφελείς να πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε γειτονική μας χώρα μπορεί να βρίσκεται αυτονομημένη στο στερέωμα των παγκόσμιων εξελίξεων. Το κενό που δημιουργείται σε κάθε περιοχή το διεκδικούν πολλοί με όλα τα μέσα που διαθέτουν.
Επιτυχίες και προτεραιότητες
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που έχουν να αναδείξουν προτεραιότητες στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στον αραβικό κόσμο. Ό,τι δημιουργήθηκε μετά την πτώση της χούντας, που διέκοψε τη δημοκρατική εξέλιξη της χώρας μας για εφτά ολόκληρα χρόνια, επιτεύχθηκε από το δημοκρατικό έργο της μεταπολιτευτικής κοινοβουλευτικής Ελλάδας.
● Σταθεροποιήθηκαν οι δημοκρατικοί θεσμοί στη χώρα.
● Ενταχθήκαμε στην ΕΟΚ και στην ΟΝΕ.
● Συμβάλαμε στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.
● Αντιμετωπίσαμε μία μακροχρόνια οικονομική κρίση, που δεν ξεκίνησε από την Ελλάδα.
● Ξεπεράσαμε την πανδημία.
● Επανήλθαμε στον κύκλο των σοβαρών συνομιλητών για τις εξελίξεις στην περιοχή μας και στην Ε.Ε.
● Προτείνουμε τρόπους στήριξης των οικονομιών της Ε.Ε. και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
● Αναπτύσσουμε στρατηγική συνεργασία με ΗΠΑ, Γαλλία, Αίγυπτο, ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία, Ισραήλ.
● Εξελίσσουμε τις σχέσεις μας με το Κουβέιτ και το Κατάρ.
● Στηρίζουμε τις προϋποθέσεις ένταξης των δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. χωρίς να αποκλείουμε τη Βόρεια Μακεδονία, την οποία ισχυρά αντιστρατεύονται άλλα κράτη-μέλη.
● Προωθούμε τα εθνικά μας συμφέροντα σε συντονισμό με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.
● Συνομιλούμε σε αυτή τη διάσταση με την Τουρκία, η οποία συνεχίζει την πολιτική απόκλισης από ΗΠΑ, Ε.Ε. και Ισραήλ, την ώρα που η σύγκλιση της Άγκυρας με τη Μόσχα και την Τεχεράνη μάλλον ρηγματοποιείται.
Ισότιμοι συνομιλητές
Κάθε διεκδικητής προσέρχεται στην τράπεζα των διπλωματικών διαπραγματεύσεων με την επιχειρηματολογία και τις εξασφαλισμένες συνεργασίες που έχει επιτύχει. Όπως προσέρχεται στις συνομιλίες, πολυμερείς και διμερείς, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να απέλθει, αν οι περιστάσεις το επιβάλλουν, ή και να παγώσει τη διπλωματική παρουσία του, όπως πράττει η Ελλάδα με τη Ρωσία. Όλα αποτελούν μεθόδους διαπραγμάτευσης και εξασφάλισης των εθνικών συμφερόντων.
Ορισμένοι θεωρούμε ότι η Αθήνα διαχρονικά επέτυχε να δημιουργήσει στερεούς άξονες πολιτικής, τους οποίους εξυπηρετεί με συνέπεια και συνέχεια, επωφελούμενη πλέον από τις πολιτικές επιτυχίες που με θυσίες έχουν οικοδομήσει οι κυβερνήσεις και ο ελληνικός λαός.
Άλλοι, ως ανησυχούντες, ακόμη δεν θεωρούν ώριμη τη δομή μας, παρά τη δημοκρατική μας σταθερότητα, να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και επιτυχημένα αναθεωρητικές δυνάμεις, παρ’ όλο που μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας και μελών της Ε.Ε. ταυτίζεται με τις ελληνικές, παρά με τις τουρκικές επιλογές.
Η ανάγνωση των γεγονότων και της πραγματικότητας, έστω και αν διαφοροποιείται στην εσωτερική μας αναζήτηση, δεν αποτελεί απειλή για καμία πλευρά. Απλώς απαιτείται περισσότερη και μάλλον επίπονη εργασία σε όλα τα επίπεδα, ώστε να πειστούν οι υπέρμετρα ανησυχούντες και πιθανώς διαφωνούντες με τους χειρισμούς της διπλωματίας στην υλοποίηση της εξωτερικής μας πολιτικής ότι η χώρα μας πλέον με τις δημοκρατικές επιλογές των Ελλήνων πολιτών μπορεί να συνομιλεί ισότιμα με την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες, το Παρίσι, το Πεκίνο, κάποτε ξανά με τη Μόσχα και με συμμάχους που επιλέγουν ακόμη και αντίθετες διαδρομές από τις γεωστρατηγικές κοινές προτεραιότητες.
Ζούμε μέσα στην εξελισσόμενη σύγχρονη ιστορία του κόσμου. Οι πολιτικοί μας ηγέτες, τα κόμματα αλλά και κάθε ένας από εμάς μπορεί να αποτελέσει δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας, που απαιτεί ο 21ος αιώνας, ώστε όσοι μας διαδεχθούν να ρυθμίζουν πολιτικές και ανάπτυξη παρακολουθώντας τις κοινές ευρωατλαντικές και παγκόσμιες στοχεύσεις και όχι να εξαρτώνται από τις αναθεωρητικές τακτικές κρατών που επιλέγουν να διατηρούν εντάσεις, στρατιωτικές εισβολές επιβάλλοντας διά των όπλων παράνομες κατοχές.
* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.
Διαβάστε επίσης:
Ανδρουλάκης: «Η κυβέρνηση εμφανίζει ως δικό της επίτευγμα νομοθετική μου πρωτοβουλία από το 2017»
Μήνυση Λινού σε Πολάκη για συκοφαντικούς ισχυρισμούς
ΠΟΛΙΤΙΚΗ | topontiki.gr