Καθώς πλησιάζει η ώρα της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου Προέδρου των ΗΠΑ, η Αθήνα επανεξετάζει τις προσδοκίες της από τη νέα κυβέρνηση της υπερδύναμης, σε ένα πλαίσιο πολλών ερωτημάτων και προσώρας πολύ λίγων απαντήσεων.
Κατ’ αρχάς, τα θετικά: η τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αν και σύντομη σε διάρκεια (περίπου 10 λεπτά), έδειξε ότι ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου έχει αρκετά ψηλά στη λίστα των… φίλων του την ελληνική κυβέρνηση, καθώς η επικοινωνία έγινε λίγες μόλις μέρες μετά τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Ούτως ή άλλως Μητσοτάκης και Τραμπ γνωρίζονται από την προηγούμενη θητεία του μεγιστάνα στην Προεδρία και τότε οι σχέσεις τους ήταν καλές – μάλιστα, όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, τότε άρχισε και η αναβάθμιση των σχέσεων Αθήνας και Ουάσιγκτον.
- Advertisement -
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση στην Αθήνα δεν κρύβει ότι σε στρατηγικό επίπεδο δεν θα την… πείραζε καθόλου αν η διοίκηση Τραμπ συνέχιζε αυτή την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών, στο πλαίσιο και της Συμφωνίας Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ο σχεδιασμός που (φαίνεται να) υπάρχει στο επιτελείο τού νέου Προέδρου των ΗΠΑ για μείζονα θέματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι κατά την τηλεφωνική επαφή τους ο Μητσοτάκης υπενθύμισε στον Τραμπ τη σημασία της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ελλάδας – ΗΠΑ για τη σταθερότητα και ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.
Τι θα γίνει με την Τουρκία
Σε δεύτερο επίπεδο, και πάλι σχετιζόμενο με τη γεωπολιτική κατεύθυνση των ΗΠΑ, η Αθήνα περιμένει να διαπιστώσει αν όντως ο Μάρκο Ρούμπιο θα αναλάβει επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ο Μάικλ Γουόλς θα διοριστεί στη θέση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας.
Και οι δύο πολιτικοί προκαλούν «πονοκέφαλο» στην Άγκυρα, καθώς έχουν εκφραστεί αρνητικά για το καθεστώς Ερντογάν και, ταυτόχρονα, στηρίζουν τους αποκαλούμενους «γκιουλενιστές» (ο Ρούμπιο) και τους Κούρδους στη Συρία (ο Γουόλς ήθελε να καλέσει στην Ουάσιγκτον εκπροσώπους των πολιτοφυλακών YPG, ώστε να τους ευχαριστήσει για τη συμμετοχή τους στον πόλεμο κατά του ISIS).
Βέβαια, η Αθήνα αναγνωρίζει ότι ο Τραμπ δίνει πολλή σημασία στις διαπροσωπικές σχέσεις και ότι, κατά την προηγούμενη θητεία του στον Λευκό Οίκο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε σχεδόν απευθείας πρόσβαση στον ίδιο, έστω κι αν οι σχέσεις των δύο ανδρών είχαν… ημιτονοειδή μορφή (με πολλά «πάνω» και «κάτω»).
Ωστόσο εκτιμάται ότι η επιλογή των Ρούμπιο και Γουόλς στέλνει «μήνυμα» στην Άγκυρα ότι οι πιέσεις της Ουάσιγκτον για τα ανοιχτά θέματα μεταξύ των δύο χωρών θα συνεχιστούν και με την κυβέρνηση Τραμπ και ότι αυτό που μένει να φανεί είναι αν ο Ερντογάν θα συνεχίσει να ακολουθεί «σκληρή γραμμή» ή αν θα υπαναχωρήσει, π.χ., στο θέμα της απόσυρσης του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400, προσβλέποντας, ταυτόχρονα, και σε κάποια οφέλη, όπως η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35.
Επενδύσεις
Από εκεί και πέρα η Ελλάδα θα επιδιώξει – αφού ξεκαθαρίσει και το τοπίο σχετικά με τους «τσάρους» του Εμπορίου και της Οικονομίας που θα επιλέξει ο Τραμπ – να συνεχιστεί και να αυξηθεί η παρουσία αμερικανικών επιχειρήσεων στη χώρα, όπως άλλωστε άρχισε να γίνεται και επί προεδρίας Μπάιντεν, όταν κολοσσοί όπως η Microsoft, η Amazon και η Google προχώρησαν σε επενδυτικές κινήσεις στη χώρα. Η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, προσβλέπει πολύ στις αμερικανικές επενδύσεις, από τη μία για να καλυφθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το επενδυτικό κενό στη χώρα, αλλά και διότι αναγνωρίζει ότι από την Ε.Ε. δεν μπορεί να περιμένει και πολλά πράγματα – ιδίως μετά το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης.
Βέβαια, η Αθήνα αντιλαμβάνεται τη… συναλλακτική προσέγγιση του Τραμπ στα πράγματα, ωστόσο η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει δημιουργήσει ένα ιδανικό τοπίο για επενδύσεις στην Ελλάδα, επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι η ανάκτηση εδώ και περίπου έναν χρόνο της επενδυτικής βαθμίδας από τους οίκους αξιολόγησης δίνει ακόμα περισσότερα κίνητρα σε μεγάλες επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε σημαντικές επενδυτικές κινήσεις, που θα τονώσουν την οικονομία και θα επιταχύνουν ακόμα περισσότερο τη μείωση της ανεργίας.
Ο φόβος των δασμών
Από την άλλη, όπως είχε αναφερθεί πολλάκις, μια σοβαρή πηγή ανησυχίας της χώρας είναι η εκπεφρασμένη θέση του Τραμπ για την επιβολή δασμών σε προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, με βασικό στόχο την Κίνα, αλλά και τις μεγάλες οικονομίες της Ε.Ε., οι οποίες, σύμφωνα με τον νεο(επαν)εκλεγέντα πρόεδρο εκμεταλλεύονται την Αμερική, όσον αφορά στις εμπορικές σχέσεις.
Βρυξέλλες και Αθήνα αναγνωρίζουν ότι η επιβολή δασμών θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην ασθμαίνουσα ευρωπαϊκή οικονομία – και μάλιστα σε μια στιγμή που η μεγαλύτερη οικονομία, η Γερμανία, μοιάζει να βυθίζεται σε στασιμότητα και υφεσιακές τάσεις.
Αυτό που αναμένεται να φανεί είναι πόσο γρήγορα ο Τραμπ θα προχωρήσει στην επιβολή δασμών, ποιους τομείς θα αφορούν και πόσο υψηλοί θα είναι. Πληροφορίες από Βρυξέλλες και Αθήνα αναφέρουν ότι, ενώ όσον αφορά στην Κίνα τα πράγματα δείχνουν δύσκολα, η Ευρώπη ενδέχεται να τη… γλιτώσει με ήσσονες ζημιές, αφού πρώτα υπάρξουν συζητήσεις και διαπραγματεύσεις με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και… ιχνηλατηθούν οι πραγματικές προθέσεις της.
Τέλος, ένα ερώτημα που πλανάται σε Αθήνα και Λευκωσία αφορά στις προθέσεις του Τραμπ σχετικά με τον αγωγό EastMed, ένα project που είχε «παγώσει» επί διακυβέρνησης Μπάιντεν. Ουδείς γνωρίζει ποιες είναι οι προθέσεις της νέας κυβέρνησης στην Ουάσιγκτον, ωστόσο δεν αποκλείεται εν ευθέτω χρόνω και ανάλογα με τη συγκυρία το ζήτημα να τεθεί εκ νέου από την ελληνική κυβέρνηση.
Διαβάστε επίσης
Μεταναστευτικό: Συναντήσεις Παναγιωτόπουλου με τους ΥΠΕΣ Τουρκίας και Αρμενίας
ΠΟΛΙΤΙΚΗ | topontiki.gr