Εγκαινιάστηκε το Μουσείο Ελύτη στην Πλακα από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη.
“Αυτό το κτήριο, ενδιαφέρον δείγμα της αθηναϊκής αστικής αρχιτεκτονικής, το οποίο από σήμερα μεταμορφώνεται σε ‘Σπίτι του Ελύτη – Μουσείο Ελύτη‘, απαλλοτριώθηκε, όπως και άλλα στην ίδια γειτονιά, από το Υπουργείο Πολιτισμού, δεκαετίες πριν, προκειμένου να κατεδαφιστούν και να ανασκαφούν, ικανοποιώντας τον κρατικό σχεδιασμό των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αι., που προέβλεπε την ενοποίηση της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών με τη Ρωμαϊκή Αγορά”, δήλωσε στον χαιρετισμό της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Και πρόσθεσε πως “είναι η μοναδική περίπτωση που οι οικονομικές δυσκολίες της χώρας… έδρασαν ευεργετικά για τον Πολιτισμό.
Οι κατεδαφίσεις και οι ανασκαφές καθυστέρησαν λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Συν τω χρόνω, καθεστηκυίες νοοτροπίες άλλαξαν. Έτσι, το Υπουργείο Πολιτισμού βρέθηκε να έχει στην κατοχή του ενδιαφέροντα ακίνητα στην Πλάκα, που σταδιακά παρήκμαζαν, ενώ κάποια, εν τω μεταξύ, μετατράπηκαν σε ερείπια”.
- Advertisement -
Όπως σημείωσε μεταξύ άλλων η υπουργός “από το 2019, στρατηγική επιλογή μας είναι αυτό το κτηριακό απόθεμα να διασωθεί, να αποκτήσει νέες χρήσεις, αφιερωμένες στα γράμματα και τις τέχνες, συμβατές με τα δεδομένα της περιοχής. Στόχος μας είναι η ένταξή τους σε μία πολιτιστική διαδρομή -αναδεικνύοντας τις προσωπικότητες και το έργο των νεώτερων μεγάλων δημιουργών μας. Οδυσσέας Ελύτης εδώ, Κάρολος Κουν λίγο πιο πάνω, Κωστής Παλαμάς σε μικρή απόσταση από δω- στην καρδιά της πλέον ιστορικής γειτονιάς της Αθήνας, ανάμεσα στα αρχαία κατάλοιπα, που υπήρξαν εναύσματα δημιουργίας γι αυτούς. Και αυτό ως μέρος της πολιτικής μας, της γόνιμης όσμωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη νεώτερη και τη σύγχρονη δημιουργία, της οποίας η πρώτη αποτελεί αστείρευτη και αναντικατάστατη πηγή έμπνευσης”.
“Απόψε, εδώ, ευοδώνεται μια ιδέα της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, κοινωνοί της οποίας γίναμε το 2013. Με το Μνημόνιο Συνεργασίας, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «ΑΕΡΤΟΝ» παραχωρείται στην τελευταία, το οίκημα αυτό, το ‘Σπίτι του Ελύτη’. Το Υπουργείο Πολιτισμού αποκατέστησε το κτήριο και έχει αναλάβει να καλύπτει ετησίως λειτουργικές δαπάνες του Σπιτιού-Μουσείου.
Έτσι, η Πολιτεία αποδίδει το Μουσείο ως ελάχιστο δείγμα τιμής στο έργο ενός από τους εμβληματικότερους εκπροσώπους των νεότερων ελληνικών γραμμάτων”, υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού, τονίζοντας πως “ο Ποιητής, ο ‘τιμαριώτης του ουρανού’, που ήθελε να ονειρεύεται ‘μακριά από τη λοιμική της πολιτείας’, αποκτά, μία ημέρα ακριβώς πριν από τα γενέθλιά του, τη δική του στέγη, όπου θα φυλάσσεται και θα προστατεύεται, θα ζει, εσαεί, το ανεκτίμητο αρχείο του για τις επόμενες γενιές.
Σ αυτό το κτήριο βρίσκεται θησαυρός πολύτιμος: Οι σχεδόν 1.000 τίτλοι των βιβλίων του, περιοδικά, φωτογραφικό, κινηματογραφικό και ηχητικό υλικό, όλα μοναδικές αναφορές στο έργο του. Οι πρώτες εκδόσεις των 52 έργων του, οι μεταφράσεις αλλά και τα ευφάνταστα και πολύτιμα εικαστικά του έργα, με μνήμες από το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Όλα πλήρως προσβάσιμα στους μελετητές του, χάρη στην άφατη γενναιοδωρία της Ιουλίτας Ηλιοπούλου”.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη με την Ιουλίτα Ηλιοπούλου
Το ‘Σπίτι του Ελύτη’, σύμφωνα με την υπουργό, “προσβλέπει να υπηρετήσει ουσιαστικά στη διάχυση του έργου του μεγάλου ποιητή στο ευρύ κοινό. Το corpus των δημιουργημάτων του συγκεφαλαιώνει ιδανικά και συσχετίζεται αδιάλειπτα με τη ζωή του. Ακόμη και ο μοναδικός Ελύτης, με την αδιάπτωτη απήχησή του, με την ακατανίκητη έλξη που ασκεί στις νεότερες γενιές, είχε ανάγκη από ένα σημείο αναφοράς, από ένα κέλυφος που να στεγάζει και να ανασυστήνει την εργοβιογραφία του. Με αυτό το σκεπτικό και αυτή τη μορφή έχει δομηθεί το ‘Σπίτι- Μουσείο Ελύτη’”, τόνισε η Λ. Μενδώνη, προσθέτοντας τη βεβαιότητά της ότι το μουσείο “θα αναρριπίσει το γόνιμο ενδιαφέρον για το έργο του, ότι θα δώσει εναύσματα για τη μελέτη υποφωτισμένων πλευρών του, ότι θα εμπνεύσει νέες προσεγγίσεις, θα οδηγήσει σε επανεκτίμηση του κριτικού και δοκιμιακού του έργου, θα ανιχνεύσει τις επιρροές που δέχθηκε αλλά και εκείνες που άσκησε. Προσμένοντας και προσβλέποντας να δούμε εκείνες τις πλευρές ‘του αληθινού ποιητή, που τάσσεται πάντοτε με τα δύσκολα κι ας ξέρη ότι ίσα-ίσα γι’ αυτό δεν θάχη ποτέ καμμιάν ανταμοιβή’, όπως, ο ίδιος αδιόρατα υπαινικτικά μας είπε σε μια συνέντευξή του, το 1973”.
“Είμαστε ευγνώμονες στην Ιουλίτα Ηλιοπούλου, θεματοφύλακα του έργου και της ακριβής του μνήμης, για την αδιατάρακτη συναντίληψη, την άψογη συνεργασία, αλλά κυρίως για την αγάπη, την αφοσίωση και την ακατάβλητη υπομονή και επιμονή, με την οποία περιέβαλε το εγχείρημα”, “στον Αλέξανδρο Σαμαρά και τους συνεργάτες του, για την ευγενική χειρονομία τους να προσφέρουν στο Υπουργείο Πολιτισμού τη μελέτη αποκατάστασης του κτηρίου”, καθώς και “στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, ιδιαίτερα τη Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεώτερων Μνημείων, που ανέλαβε το έργο της αποκατάστασης του κτηρίου”, κατέληξε στον χαιρετισμό της η Λ. Μενδώνη.
Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στα εγκαίνια του μουσείου «Σπίτι του Ελύτη»
Κύριε Πρόεδρε, κυρία Υπουργέ, κύριε Δήμαρχε, αγαπητή κυρία Ηλιοπούλου,
Ο Οδυσσέας Ελύτης έγραψε κάποτε για «τον κόσμο τον μικρό, τον μέγα». Και σήμερα, μια μέρα πριν κλείσουν 113 χρόνια από τη γέννησή του, δίνουμε μια νέα πνοή στον κόσμο αυτόν. Όπως είπε και η κα Υπουργός, εγκαινιάζουμε το μουσείο με το όνομά του, το «Σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη», δημιουργώντας ουσιαστικά μια κιβωτό του έργου του και μαζί μια ζωντανή κοιτίδα της νεοελληνικής ποίησης και σκέψης.
Έτσι, αυτό το υποδειγματικά ανακαινισμένο κτήριο στην καρδιά της Αθήνας, όπου η ελληνικότητα συναντά τη νεωτερικότητα, γίνεται ένα ακόμα σημαντικό ορόσημο στη μακραίωνη πολιτιστική διαδρομή της χώρας. Ένα κτίσμα αντάξιο της αποστολής του και συμβατό με την αισθητική της. Το μαρτυρούν η λιτότητα και το άπλετο φως που το περιβάλλει.
Στις αίθουσες του μουσείου οι επισκέπτες θα μπορούν στο εξής να εξερευνούν την εργογραφία του ποιητή, με τις αρχικές εκδόσεις και των 52 βιβλίων του, που εκτίθενται μαζί για πρώτη φορά. Εδώ επίσης φιλοξενούνται σπάνια οπτικά και ηχητικά τεκμήρια της ζωής του, όπως και το βασικό αρχείο του, ανοικτό πια στον θαυμασμό όλων μας.
Στον ίδιο χώρο, όμως, όπως ειπώθηκε και πριν -και ανυπομονώ να τον δω-, ξαναζεί και το περιβάλλον της δημιουργικής, αλλά και εξαιρετικά απλής καθημερινότητας του Ελύτη: το γραφείο του, που τον συντρόφευε στο σπίτι της οδού Σκουφά, το ίδιο και τα τόσο σημαντικά γι’ αυτόν προσωπικά του αντικείμενα. Με το κάθε ένα από αυτά να αφηγείται τη δική του ιστορία για τον ποιητή, που έζησε με εγκράτεια αλλά έγραψε με πάθος.
Ο ίδιος, βεβαίως, πίστευε ότι «δεν αρκεί να έχεις τσιμέντο και σίδερο για να μας πεις πως έχεις και σπίτι».
Το σημερινό γεγονός, ωστόσο, ήταν ένα ιστορικό χρέος της πολιτείας, πολύ περισσότερο καθώς αυτό το νεοκλασικό δηλώνει -και θα δηλώνει πολύ περισσότερα- από ένα απλό κτίσμα. Αποτελεί, ωστόσο, και μία τρανή απόδειξη ότι προτεραιότητά μας είναι η επένδυση στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, εντάσσοντας, μεταξύ άλλων, εμβληματικά κτήρια της πρωτεύουσας στην καθημερινή ζωή των Αθηναίων. Κτήρια τα οποία αποκτούν έναν καινούργιο ρόλο, μια καινούργια ζωή.
Άλλωστε, την ίδια κατεύθυνση υπηρετεί και η αποκατάσταση της οικείας Παλαμά, η οποία και αυτή προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς.
Κυρίες και κύριοι, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ Λογοτεχνίας ο Ελύτης περιέγραφε την Ελλάδα ως «μία χώρα μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου». Αυτή την αντίληψη πιστεύω ότι ενσαρκώνει και ο χώρος στον οποίο σήμερα βρισκόμαστε, ακτινοβολώντας πλέον το περιεχόμενό του πολύ πέραν του περιορισμένου «εδώ» και του εφήμερου «τώρα».
Αξίζουν, συνεπώς, συγχαρητήρια στο Υπουργείο Πολιτισμού και σε όσους εργάστηκαν για να γίνει πράξη αυτό το όραμα, και βέβαια στους πολλούς δωρητές οι οποίοι υποστήριξαν αυτό το εγχείρημα.
Όμως, ευγνωμοσύνη πρωτίστως οφείλουμε στην Ιουλίτα Ηλιοπούλου και στην «ΑΕΡΤΟΝ», για την ευλαβική τους αφοσίωση στη διατήρηση, αλλά και αξιοποίηση αυτού του ανεκτίμητου αρχείου του ποιητή μας.
Και είμαι πολύ βέβαιος ότι αυτό το νέο μουσείο γρήγορα θα καθιερωθεί όχι μόνο ως ένα κέντρο μνήμης και οφειλόμενης τιμής προς τον Ελύτη, αλλά και ως ένα δυναμικό, «ανοιχτό» ίδρυμα, το οποίο ειδικά οι νέοι θα ανιχνεύουν στο έργο του, κάτι που και εκείνος επιθυμούσε, πώς να γίνονται, δηλαδή, οι ίδιοι «αρχιτέκτονες του κόσμου», όπως είχε πει.
Στις μέρες μας, μάλιστα, τα λόγια του αποκτούν και μία νέα διάσταση, αρκεί να θυμηθούμε το κάλεσμά του στους δημιουργούς «να οδηγούν την τεχνική τελειότητα στη φυσική της κατάσταση» ή την άποψη που μοιραζόταν με τους γύρω του πως «είναι ό,τι πιο δύσκολο και ό,τι πιο “ελληνικό” να αξιοποιείς το ελάχιστο για να αποσπάς τα μέγιστα».
Καλή αρχή, λοιπόν, στον νέο αυτόν πνευματικό «πνεύμονα» της πρωτεύουσας, εδώ που η ποίηση και ο πολιτισμός μας και θα αναπνέουν αλλά και θα εμπνέουν. Έναν τόπο συνάντησης μελετητών αλλά και όσων ακόμα εξακολουθούν να γοητεύονται από την τέχνη του λόγου. Μια γέφυρα ανάμεσα στο σήμερα και στο χθες, όπου ουσιαστικά θα ιχνογραφείται το αύριο.
Σας ευχαριστώ και καλό ξεκίνημα στο νέο μουσείο «Οδυσσέα Ελύτη».
Διαβάστε επίσης:
Καιρός: Έρχεται 5ημερο με βροχές και μπόρες
Αυτοπυρπολήθηκε 85χρονη στα Τρίκαλα – Νοσηλεύεται διασωληνωμένη στο νοσοκομείο
ΠΟΝΤΙΚΙ ART | topontiki.gr