Οι μισές από τις μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη βρίσκονται σε κίνδυνο από έναν ή περισσότερους κλιματικούς κινδύνους έως το 2050, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του London Stock Exchange Group (LSEG). Οι πλημμύρες, οι καύσωνες, οι κυκλώνες και η πίεση του νερού θα πλήττουν όλο και περισσότερο πολυπληθή κέντρα του πλανήτη, όσο οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν τίθενται υπό έλεγχο. Μεταξύ των χωρών που βρίσκονται στην επικίνδυνη ζώνη βρίσκεται και η Ελλάδα.
Η έκθεση «Net Zero Atlas» της LSEG καθορίζει το επίπεδο μείωσης των εκπομπών που θα πρέπει να επιδιώξουν οι χώρες για να αποφύγουν τέτοιες κλιματικές καταστροφές, ενόψει του επόμενου γύρου των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών (NDC ) που αναμένεται στις αρχές του επόμενου έτους.
«Οι πόλεις της μελέτης μας – νευραλγικά κέντρα της παγκόσμιας οικονομίας που συνεισφέρουν σχεδόν το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ και φιλοξενούν 440 εκατομμύρια ανθρώπους – είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στον κλιματικό κίνδυνο», αναφέρει ο Jaakko Kooroshy, παγκόσμιος επικεφαλής της LSEG για την έρευνα βιώσιμων επενδύσεων, σύμφωνα με το euronews.
- Advertisement -
«Οι επιπτώσεις αρχίζουν ήδη να υλοποιούνται σε μόλις 1,3°C αύξησης της θερμοκρασίας». Αυτές οι κλιματικές επιπτώσεις έγιναν αισθητές σε σοκαριστική κλίμακα στην ισπανική πόλη Βαλένθια την προηγούμενη εβδομάδα, όπου έπεσε βροχή ενός έτους μέσα σε οκτώ ώρες – προκαλώντας θανατηφόρες πλημμύρες που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 200 ανθρώπους.
Η LSEG προβλέπει ότι η παγκόσμια θέρμανση θα φθάσει τους 2,6°C με τις τρέχουσες πολιτικές. Μεταξύ των χωρών που θα δουν σημαντική αύξηση της μέσης θερμοκρασίας είναι και η Ελλάδα (2 έως 3 βαθμούς Κελσίου). Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ εκτιμά ότι θα είναι 2,6°C έως 2,8°C μέχρι το τέλος του αιώνα, εάν τηρηθούν οι τρέχουσες δεσμεύσεις.
Ποιες πόλεις κινδυνεύουν
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο υψηλών εκπομπών, το ποσοστό των 49 μεγαλύτερων πόλεων του κόσμου με υψηλή έκθεση σε κινδύνους θα αυξηθεί από λιγότερο από μία στις πέντε (18%) σε σχεδόν μία στις δύο (47%). Οι μεγάλες πόλεις στη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία θα υποστούν το μεγαλύτερο βάρος αυτής της κρίσης, σύμφωνα με την έκθεση της LSEG. Έξι πόλεις σε αυτές τις περιοχές – Σιγκαπούρη, Σουραμπάγια, Ντουμπάι, Ριάντ, Τζέντα και Τζακάρτα – αναμένεται να βιώσουν περισσότερες από 50 ημέρες ακραίας ζέστης ετησίως μέχρι το 2050.
Στην ΕΕ, οι αναλυτές υπογραμμίζουν την ολοένα και πιο επισφαλή θέση του Άμστερνταμ και της Μαδρίτης. Η ολλανδική πρωτεύουσα με χαμηλό υψόμετρο αντιμετωπίζει υψηλού επιπέδου κίνδυνο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις πλημμύρες, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 60%, παρά τις άμυνές της.
Στη Μαδρίτη, οι ημέρες καύσωνα θα μπορούσαν να εκτοξευθούν κατά 135% σε έναν αριθμό 41 ημερών «μεσαίου κινδύνου» έως το 2050. Η πίεση του νερού στην ισπανική πρωτεύουσα προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω κατά 65%, με αποτέλεσμα να καταστεί υψηλού κινδύνου το 2050.
Όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η ΕΕ δεν κάνει αρκετά για να προστατεύσει τις πόλεις της. Η LSEG εκτιμά ότι το μπλοκ θα υπερβεί τον εναρμονισμένο προϋπολογισμό εκπομπών 1,5°C μέχρι το 2035. Η αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού της Ευρώπης προσδιορίζεται ως ένας ισχυρός τρόπος για τη βελτίωση των ενεργειακών προοπτικών της.
Εν τω μεταξύ, το Λονδίνο και το Μάντσεστερ βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πρωτεύουσα θεωρείται επί του παρόντος χαμηλού κινδύνου για μεγάλους φυσικούς κινδύνους, αλλά πρόκειται να αντιμετωπίσει αύξηση κατά 22% στην πίεση του νερού μέχρι τα μέσα του αιώνα. Η ακραία ζέστη στο Λονδίνο θα υπερδιπλασιαστεί από 11 σε 25 ημέρες κάθε χρόνο. Παραμένοντας συνολικά χαμηλού κινδύνου, το Μάντσεστερ θα αντιμετωπίσει ωστόσο την κλιματική αλλαγή με 93% αύξηση των κυμάτων καύσωνα και 45% αύξηση της υδατικής πίεσης, σύμφωνα με τη μελέτη.
Πώς μπορούν οι μεγάλες πόλεις να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους στο κλίμα;
«Καθώς πλησιάζουμε στην COP29, οι χώρες της G20 πρέπει να μειώσουν επειγόντως τις εκπομπές για να αποτρέψουν την ταχεία κλιμάκωση των κλιματικών κινδύνων», λέει ο Kooroshy, όπως επισημαίνεται στο euronews.
«Το επόμενο κύμα εθνικών δεσμεύσεων για το κλίμα θα είναι κρίσιμο για αυτό. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και αν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν να αποτραπούν, θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις για την προσαρμογή των πόλεων στα νέα ακραία κλιματικά φαινόμενα».
Η LSEG έχει περιγράψει μια σειρά από στρατηγικές προσαρμογής που μπορούν να αναπτύξουν οι πόλεις, από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και οχύρωσης που σώζουν ζωές και φτάνουν μέχρι «λύσεις που βασίζονται στη φύση».
Για παράδειγμα, δομές όπως θαλάσσια τείχη, φράγματα πλημμύρας και συστήματα αποστράγγισης μπορούν να αμβλύνουν τα κύματα καταιγίδων, επιτρέποντας σε πόλεις όπως το Άμστερνταμ να ευημερούν για αιώνες παρά τον ακραίο κίνδυνο πλημμύρας.
Ομοίως, οι πόλεις συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την αξία των πράσινων υποδομών σε πράσινα πάρκα, πράσινους διαδρόμους και υγροτόπους, καθώς αυτά συμβάλλουν στη διαχείριση των πλημμυρών και στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Η έκθεση του LSEG επισημαίνει επιτυχημένα πειράματα, όπως η δημιουργία μιας «σφουγγαρόπολης» στη Σαγκάη και των «δροσερών νησιών» στο Παρίσι.
Ποιες περιοχές της Αττικής κινδυνεύουν για πλημμύρες
Οι περιοχές γύρω από τον Κηφισό, από τις Τρεις Γέφυρες στους Άγιους Ανάργυρους μέχρι τις εκβολές του ποταμού στον Ταύρο, αλλά και οι περιοχές που έχουν πληγεί από πυρκαγιές, είναι αυτές που βρίσκονται στο «κόκκινο» για πλημμύρες στην Αττική, σύμφωνα με το Αστεροσκοπείο Αθηνών. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι 12 δήµοι που κινδυνεύουν είναι των Αγίων Αναργύρων, Αθηνών, Αιγάλεω, Αχαρνών, ∆ιονύσου, Κηφισιάς, Μεταµόρφωσης, Μοσχάτου, Νίκαιας-Αγ. Ιωάννη Ρέντη, Πειραιά, Περιστερίου και Φιλαδέλφειας.
Όμως ο Κηφισός δεν είναι ο μόνος κίνδυνος, καθώς υπάρχουν και άλλα μπαζωμένα ρέματα, όπως της Πικροδάφνης και Ιλισού, που συνδυασμό με την άναρχη δόμηση μπορούν να συνθέσουν ένα καταστροφικό σκηνικό. Επίσης υψηλό κίνδυνο πλημμύρας διατρέχουν τα Μεσόγεια, η πεδινή περιοχή Μαραθώνα – Νέας Μάκρης, οι παράκτιες περιοχές Σαρωνίδας – Αναβύσσου, η χαμηλή ζώνη Λουτρακίου, Μεγάρων, Νέας Περάμου, Ασπροπύργου, Ελευσίνας.
Ο Καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμης Λέκκας, με αφορμή την καταστροφή στη Βαλένθια, αναφέρθηκε πρόσφατα και στους κινδύνους που υπάρχουν για την Αθήνα και όχι μόνο: «Η Αθήνα έχει υψηλή τρωτότητα, είναι αστικοποιημένη περιοχή, μεγάλη έκταση, έχουν κλείσει τα ποτάμια, αλλά θα έλεγα ότι θα παρακινδύνευα μία πρόγνωση ή μία πρόβλεψη ότι όταν έχουμε τέτοια φαινόμενα όπως τον Ιανό, όπως το Daniel ή όπως εδώ, δεν υπήρχε περίπτωση ευρωπαϊκή πόλη να τη γλυτώσει. Το λέω πολύ ωμά. Όχι μόνο η Αθήνα, αλλά και άλλες περιοχές, είτε είναι στην Ευρώπη, είτε είναι στην Αμερική, είτε είναι στον Τρίτο Κόσμο», είπε και πρόσθεσε:
«Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δομήσουμε πιο σωστά επιχειρησιακά σχέδια. Δηλαδή τις ζημιές στο δομημένο ιστό, στις υποδομές, στο περιβάλλον δεν θα τις γλιτώσουμε. Εκείνο το οποίο προσπαθούμε να κάνουμε είναι να μειώσουμε τις επιπτώσεις στους ανθρώπους, να μειώσουμε τα θύματα. Αυτή πιστεύω είναι η όλη προσπάθεια μας και στην Ελλάδα, αλλά και εδώ στην Ισπανία αυτό διαφαίνεται ότι προσπαθούν όλοι. Να δούμε πώς θα κάνουμε τις δομές τις επιχειρησιακές τέτοιες, ούτως ώστε να μην εκτιθέμεθα πολύ στους κινδύνους αυτούς».
Στην ερώτηση τι θα γινόταν αν είχαμε την ίδια ποσότητα νερού που έπληξε τη Βαλένθια στη χώρα μας ο κ. Λέκκας είπε «εξαρτάται πού θα έπεφτε η βροχή». «Έχουμε στρέψει την προσοχή μας στον Κηφισό ποταμό και δικαίως βεβαίως. Αλλά αν αυτή η βροχή με αυτή τη ραγδαιότητα έπεφτε Ζωγράφου, Χαλάνδρι έπεφτε στα Μεσόγεια, έπεφτε σε περιοχές οι οποίες είναι καμένες περιοχές, δηλαδή προς το Μαραθώνα κ.λπ., βεβαίως θα είχαμε τεράστιες επιπτώσεις. Σε κάθε σημείο του κόσμου εάν είχαμε τέτοια βροχόπτωση θα είχαμε αντίστοιχες επιπτώσεις. Εδώ βεβαίως είναι και θέμα τύχης που θα έχουμε το ακραίο καιρικό φαινόμενο, σε ποια ακριβώς περιοχή, σε ποια ακριβώς λεκάνη και από κει και πέρα τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα».
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
