Μια στις οκτώ γυναίκες κάποια στιγμή θα διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού, ενώ κάθε χρόνο ενώ 4.500 γυναίκες στη χώρα μας προσβάλλονται από τη νόσο.
Αν και η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 62 έτη, περίπου το 10% των ασθενών διαγιγνώσκονται πριν από τα 45 έτη. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των ασθενών είναι προ εμμηνοπαυσιακές, σε αναπαραγωγική ηλικία και επαγγελματικά ενεργές. Ευτυχώς το 66% των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο όπου η νόσος περιορίζεται στον μαστό και η πρόγνωση είναι εξαιρετική.
Τα παραπάνω αναφέρουν τέσσερις καθηγητές του ΕΚΠΑ με αφορμή τον Οκτώβριο που έχει καθιερωθείς ως ο «Μήνας Πρόληψης & Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού».
- Advertisement -
Τα τελευταία χρόνια πολλές εξελίξεις έχουν αλλάξει το θεραπευτικό τοπίο και την πρόγνωση του πρώιμου καρκίνου του μαστού. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Αγγελική Ανδρικοπούλου, Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τις σημαντικότερες εξελίξεις.
Αρχικά πολλές γυναίκες πλέον με ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού δηλαδή με νόσο που εκφράζει τους οιστρογονικούς ή/και τους προγεστερονικούς υποδοχείς δύνανται να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία.
Αυτό γίνεται μετά την ευρεία εφαρμογή γονιδιακών πάνελ («γονιδιακών υπογραφών») που μελετούν την έκφραση γονιδίων στον όγκο και έχουν είτε θετικό είτε αρνητικό προγνωστικό ρόλο.
Τέτοια πάνελ είναι το Oncotype, το MammaPrint και το Endopredict.
Μετά τις μελέτες TAILORx και RxPONDER η χρήση του Oncotype στις γυναίκες με πρώιμο ορμονοευαίσθητο HER2-αρνητικό καρκίνο του μαστού έχει συμβάλει στην αποφυγή της θεραπείας σε ένα μεγάλο ποσοστό.
Ειδικότερα, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με πρώιμο καρκίνο του μαστού, όγκους έως 5 cm και έως 3 διηθημένους λεμφαδένες (Ν1) με σκορ κάτω από 25 δύνανται να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία και να λάβουν μόνο ενδοκρινική θεραπεία.
Αντίστοιχα στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι γυναίκες με όγκους έως 5 cm χωρίς θετικούς λεμφαδένες και σκορ κάτω από 20, μπορούν να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία στο μεγαλύτερο ποσοστό και μόνο οι ασθενείς με σκορ πάνω από 20 και με θετικούς λεμφαδένες πρέπει οπωσδήποτε να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία.
Το MammaPrint αντίστοιχα είναι ένα άλλο γονιδιακό πάνελ που χρησιμοποιείται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες υψηλού κλινικού ρίσκου. Στις γυναίκες αυτές που φέρουν χαμηλό MammaPrint σκορ, μπορεί να αποφευχθεί η χορήγηση χημειοθεραπείας. Με βάση τις εξελίξεις αυτές το θεραπευτικό πλάνο άλλαξε προς την αποφυγή χημειοθεραπείας στις 30% των ασθενών συγκριτικά με την αρχική εκτίμηση.
Για τις γυναίκες υψηλού κλινικού ρίσκου με ορμονοευαίσθητο HER2-αρνητικό καρκίνο του μαστού, δύο νέα φάρμακα στην επικουρική θεραπεία μετά το χειρουργείο έχουν μειώσει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο υποτροπής. Πρόκειται για τους αναστολείς των κυκλινο-εξαρτώμενων κινασών 4 και 6 (CDK4 και CDK6) αμπεμασικλίμπη (abemaciclib) και ριμποσικλίμπη (ribociclib).
Νέα φάρμακα
Παράλληλα, νέα φάρμακα που έχουν πλέον έγκριση στην επικουρική θεραπεία είναι οι αναστολείς των PARP πρωτεϊνών. Συγκεκριμένα, περίπου το 5-10% των ασθενών με καρκίνο μαστού φέρουν κληρονομικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2.
Αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 10% στις γυναίκες με διάγνωση κάτω των 35 ετών και αυξάνεται ακόμη περισσότερο σε ασθενείς με θετικό οικογενειακό ιστορικό, αμφοτερόπλευρο καρκίνο μαστού ή σύγχρονη διάγνωση καρκίνου ωοθηκών.
Περίπου 20% των ασθενών με καρκίνο του μαστού εκφράζουν το γονίδιο HER2. Η ύπαρξη αυτού του γονιδίου σε έναν όγκο αποτελεί αυξητικό παράγοντα πολλαπλασιασμού των κυττάρων του καθώς και παράγοντα αυξημένης μεταστατικής ικανότητας. Και γι’ αυτές τις ασθενείς, οι εξελίξεις είναι πολλές συγκριτικά με την παλαιότερη κλινική πρακτική.
Διαβάστε επίσης:
Καρδιακές αρρυθμίες: Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσεις
Γεωργιάδης από την Αίγυπτο: «Η Ελλάδα παράγει το 12% των φαρμάκων που εξάγει η Ε.Ε»
ΥΓΕΙΑ | topontiki.gr