Ένα σημαντικό βιβλίο για την πολιτική διανόηση, αλλά και τους λάτρεις της Ιστορίας, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σε μετάφραση Θεοδόση Νικολαΐδη, καθηγητή Πρώιμης Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουμε τον Μακιαβέλι από το διάσημο έργο του «Ο Ηγεμόνας», ένα πολιτικό δοκίμιο που όσο επαναστατικό υπήρξε, άλλο τόσο αμφισβητήθηκε ως κυνικό. Το έργο του Φλωρεντινού ουμανιστή της Αναγέννησης, στην πορεία του χρόνου παρερμηνεύθηκε και έγινε ταυτόσημο της έννοιας «μακιαβελισμός», χαρακτηρισμός που υποδηλώνει, σύμφωνα με το λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, την «άσκηση της εξουσίας, ιδίως της πολιτικής, χωρίς ηθικούς φραγμούς στην επιλογή των μέσων ή των στόχων».
Ο Νικολό Μακιαβέλι ωστόσο δεν είναι μονάχα ο συγγραφέας του περιβόητου «Ηγεμόνα», έχει γράψει πολιτικά κείμενα που αποκαλύπτουν πτυχές της σκέψης του πέρα από τα όρια του έργου που του χάρισε την αθανασία.
Οι «Φλωρεντινές Ιστορίες» είναι ένα βιβλίο που γράφτηκε από τον Μακιαβέλι μετά από παραγγελία του Ιουλίου, νόθου γιου του Τζουλιάνο των Μεδίκων, ο οποίος αναγνωρίστηκε από τον θείο του Λαυρέντιο Α’ τον Μεγαλοπρεπή και σε ηλικία 45 ετών, το 1523 μΧ, κατάφερε να ανέλθει στον παπικό θρόνο με το όνομα Κλήμης Ζ’.
Το έργο του Μακιαβέλλι αποτελείται από οκτώ βιβλία, ένα εκ των οποίων αφηγείται τη Ιστορία της Ιταλίας από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι την Αναγέννηση και τα υπόλοιπα επτά είναι αφιερωμένα στη Φλωρεντία και την πορεία της από το 1250 ως το 1494.
Ο διδακτικός λόγος του ουμανιστικού προτύπου που έφερε τον άνθρωπο και τις δυνάμεις του μυαλού του στο προσκήνιο, χαρακτηρίζει το έργο το οποίο αποτελεί μια σπουδαία τοιχογραφία της Φλωρεντινής κοινωνίας, μιας πόλης η οποία από τον Ύστερο Μεσαίωνα πρωτοστάτησε στην άνθηση των Τεχνών και της διανόησης.
Τα αίτια, τα κίνητρα, οι χαρακτήρες, το ιστορικό φόντο, η στρατηγική που οδήγησαν τη Φλωρεντία σε αυτό το πολιτιστικό, βαθιά πολιτικό, άλμα, φωτίζονται με την οξύνοια ενός σπουδαίου στοχαστή.
Ο Μακιαβέλλι με τις «Φλωρεντινές Ιστορίες» του θέλησε να καταδείξει στον Πάπα Κλήμη Ζ’ «παραδείγματα ανθρώπων που μπόρεσαν να αρθούν πάνω από τις στενές επιδιώξεις και τις αντιλήψεις της ομάδας τους, αφιερώθηκαν στο “κοινό καλό” κι έτσι μπόρεσαν να αναμορφώσουν αποτελεσματικά το πολίτευμα».
Το εξώφυλλο του βιβλίου «Φλωρεντινές Ιστορίες» του Νικολό Μακιαβέλλι από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια (αριστερά) / Πορτρέτο του Μακιαβέλλι από τον ζωγράφο Santi Di Tito.
Το σημαντικό αυτό βιβλίο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Αλεξάνδρεια, είναι μια καλαίσθητη έκδοση με σκληρό εξώφυλλο, όπως τα περισσότερα δοκίμια και ιστορικά βιβλία των εν λόγω εκδόσεων.
Τη μετάφραση του έργου υπογράφει ο καθηγητής Πρώιμης και Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Θεοδόσης Νικολαΐδης, ένας δεινός μελετητής του Μακιαβέλι, ενώ την επιμέλεια έχει κάνει η Δήμητρα Τουλάτου.
Το κείμενο, το οποίο ήταν γραμμένο για Ιταλούς των αρχών του 16ου αιώνα, σε πολλά σημεία έπρεπε να εμπλουτιστεί με επεξηγηματικές σημειώσεις για πρόσωπα, γεγονότα και τοπωνύμια, προκειμένου να γίνει κατανοητό στον Έλληνα αναγνώστη του 21ου αιώνα.
Το σημαντικό αυτό βιβλίο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Αλεξάνδρεια, είναι μια καλαίσθητη έκδοση με σκληρό εξώφυλλο, όπως τα περισσότερα δοκίμια και ιστορικά βιβλία των εν λόγω εκδόσεων.
Όπως επισημαίνει ο μεταφραστής του Θεοδόσης Νικολαΐδης, οι «Φλωρεντινές Ιστορίες» είναι ένα από τα σημαντικά πολιτικά έργα του Νικολό Μακιαβέλι, μαζί με τις Διατριβές πάνω στην πρώτη δεκάδα του Τίτου Λίβιου και την Τέχνη του Πολέμου.
«Ο Παναγιώτης Κονδύλης ήξερε καλά τη σημασία αυτών των κειμένων κι έτσι, στη μακρινή δεκαετία του 1970, ανέλαβε τη δύσκολη αποστολή της μετάφρασης εκτενών αποσπασμάτων τους στα ελληνικά», σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης στον πρόλογο του βιβλίου.
«Ωστόσο, πενήντα περίπου χρόνια μετά, το γούστο τόσο του καλλιεργημένου κοινού όσο και των διαρκώς αυξανόμενων μελετητών της Πρώιμης Ευρωπαϊκής Ιστορίας στη χώρα μας έχει αλλάξει: απαιτεί να έχει στη διάθεσή του ολόκληρα τα κείμενα και όχι αποσπάσματα. Στα χρόνια αυτά άλλαξε επίσης η ελληνική γλώσσα: το 1970, η μαχόμενη δημοτική δεν ανεχόταν συμβιβασμούς με τον αντίπαλο. Μετά τη νίκη της όμως έγινε λιγότερο άκαμπτη, περισσότερο ανεκτική, πιο φιλόξενη για στοιχεία που δεν είναι φυσικά της παιδιά. Έτσι, η εξαιρετική δουλειά του Παναγιώτη Κονδύλη ξενίζει κάπως το γλωσσικό αισθητήριο του σημερινού αναγνώστη. Εκκινώντας από αυτές τις σκέψεις, ανέλαβα πριν από τρία χρόνια τη μετάφραση του τελευταίου μείζονος έργου του Μακιαβέλλι».
