Με την τουρκική πυξίδα σταθερά προσανατολισμένη στην κατεύθυνση της κλιμάκωσης, στο τρίγωνο Μεγάρου Μαξίμου – Υπουργείου Εξωτερικών – Υπουργείου Άμυνας, συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς, η επεξεργασία σχεδίων αντίδρασης για κάθε πιθανό σενάριο.
Βασική παραδοχή αποτελεί ό,τι από τα μηνύματα και τη συνολική στάση της Τουρκίας, προοιωνίζεται ένα «θερμό» καλοκαίρι. Για την Αθήνα ακόμη ένα δείγμα ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμό σε όλα τα πεδία, συνιστά η ενέργεια της Άγκυρας να κοντράρει την ελληνική ρελάνς στον ΟΗΕ, με τις νέες απειλές και κατηγορίες που εξαπολύει εναντίον της Ελλάδας το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
Αποκαλυπτική των τουρκικών στόχων είναι αφενός η αναφορά για τις «σταδιακά αυξανόμενες προκλητικές ενέργειες της Ελλάδας στο Αιγαίο, η οποία παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο αλλά και τις Συνθήκες, στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος».
Αφετέρου δε, η ειδική μνεία που γίνεται στο ότι «εξετάστηκαν οι προσπάθειές της Ελλάδας να εκμεταλλευτεί τις συμμαχίες στις οποίες πρέπει να υπάρχει πνεύμα συνεργασίας. Θα διατηρηθεί δίχως συμβιβασμούς η αποφασιστική στάση μας για την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων του έθνους μας».
Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, πρόκειται για διατυπώσεις οι οποίες εκθέτουν την τουρκική προσπάθεια να εξουδετερωθεί το νέο βήμα που έκανε η ελληνική διπλωματία για την περαιτέρω διεθνοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας αλλά και για την ισχυροποίηση των εθνικών θέσεων έναντι των αστήρικτων διεκδικήσεων της Άγκυρας. Στην αχιμή των οποίων βρίσκεται η σύνδεση της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου με την διατήρηση της ελληνικής κυριαρχίας επ’αυτών.
Η επιστολή της Ελλάδας στον ΟΗΕ για τις αιτιάσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο
Στην ελληνική επιστολή προς τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες τονίζεται ότι τα σύνορα που καθιερώνονται με μια Συνθήκη είναι οριστικά και μόνιμα δεν συνδέεται με το μέλλον των Συνθηκών, ενώ υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία κλιμακώνει συστηματικά την επιθετικότητά της, απειλεί από το 1995 την Ελλάδα με πόλεμο, διαθέτει ενισχυμένο οπλοστάσιο στις ακτές έναντι των νησιών, πραγματοποιεί αλλεπάλληλες υπερπτήσεις και διέπεται από πνεύμα αναθεωρητισμού.
Η ελληνική επιστολή απορρίπτει τους τουρκικούς ισχυρισμούς, βάσει των οποίων η υποτιθέμενη παραβίαση της υποχρέωσης για αποστρατιωτικοποίηση στερεί από την Ελλάδα το δικαίωμα να επικαλεσθεί τα νησιά σε ενδεχόμενη θαλάσσια οριοθέτηση. Η Αθήνα δηλώνει ότι το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες προβλέπεται από το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν σχετίζεται με οποιοδήποτε τρόπο με το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης.
Στον αντίποδα και σε μια προσπάθεια να μπετονάρει την έωλη θέση της Άγκυρας ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, εμπλούτιζε με απειλές τα τουρκικά επιχειρήματα που ταυτίζουν την αποστρατικοποίηση με την κυριαρχία:
«Η Ελλάδα έχει εξοπλίσει τα νησιά από το 1960. Αν δεν υποχωρήσει, είπαμε ξεκάθαρα ότι θα ξεκινήσουμε συζήτηση για την κυριαρχία τους. Είμαστε εξαιρετικά σοβαροί, δεν μπλοφάρουμε γιατί αυτά τα νησιά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα υπό όρους».
Κατά την ελληνική ανάλυση, όμως, το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης υποκρύπτει έναν στρατηγικό στόχο της Άγκυρας, ο οποίος σχετίζεται τόσο με την αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης όσο και με την επέκταση του στρατιωτικού αποτυπώματος των ΗΠΑ στην Ελλάδα, που προβλέπονται στο ανανεωμένο πρωτόκολλο της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας.
Ο κομβικός ρόλος που καλείται να διαδραματίσει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στη νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική, αλλάζει και το επίπεδο ασφαλείας στην εναλλακτική οδό που θα οδηγεί σε αυτήν την πύλη εισόδου και η οποία θα διέρχεται από τα νησιά του Αιγαίου.
Η Άγκυρα, λοιπόν, θέλει να αποτρέψει τη νομοτελειακή επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας αλλά και την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης που ήδη διαθέτουν τα νησιά.
