Η κάθε αναζήτηση του αναλυτή διεθνών εξελίξεων ικανοποιείται με τη δημοσιοποίηση απόψεων για τα τεκταινόμενα, μέσα από τις οποίες με αδιάσειστα στοιχεία διαπιστώνεται η επιτυχία της πρωτοβουλίας του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λίβανο. Η ολοκλήρωση των εργασιών και οι ουσιαστικές δηλώσεις, ως συνέχεια των συναντήσεων, δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία για την επιτυχία της αποστολής.
Την ίδια ώρα ο εκλεγμένος Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνει με δημόσια δήλωσή του ότι κατά τη γνώμη του η Τουρκία πέτυχε τους στόχους της στη Συρία, ως κύρια δύναμη της περιοχής για την οποία ενδιαφέρονται ο κ. Τραμπ και η διοίκηση που διαμορφώνει.
Το πολιτικό μήνυμα που εκπέμπει ο επερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ συμπεριλαμβάνει όχι μόνο την ικανοποίησή του για την επιτυχία εκδίωξης των Ιρανών από τη Συρία και τη δραστική αναδίπλωση της ρωσικής παρουσίας στη Συρία και την ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τη γεωστρατηγική αξία που αποδίδει ο κ. Τραμπ στην Τουρκία τόσο για την Ουάσιγκτον όσο και για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, στην οποία κάποιοι μεταξύ των συμμάχων, όχι η Ελλάδα ή η Τουρκία, δεν εκπληρώνουν τις τακτικές οικονομικές τους υποχρεώσεις.
Σκληρό μεσανατολικό πεδίο
Το πεδίο της Μέσης Ανατολής και ιδιαίτερα Συρία και Λίβανος από πεδίο σκληρών ένοπλων συγκρούσεων εξελίσσεται και σε πεδίο εξ ίσου σκληρών και έντονων διπλωματικών δραστηριοτήτων.
Η Αθήνα, με αποφασιστική κίνηση του πρωθυπουργού, ξεπέρασε ταχύτατα τα παρελκόμενα του αναβληθέντος ταξιδιού στον Λίβανο και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, με το αρχικό σχήμα της αποστολής, συνάντησε στη Βηρυτό τον πρωθυπουργό του Λιβάνου και τον Πατριάρχη Αντιοχείας.
Στη συνομιλία με τον Πατριάρχη των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής στην Αρχιεπισκοπή Βηρυτού, παρόντος και του τοπικού Μητροπολίτη Βηρυτού Ηλία, τηρήθηκε το απόλυτο εκκλησιαστικό πρωτόκολλο, αναδεικνύοντας τη σύμπνοια των εκκλησιαστικών λειτουργών την ώρα που δοκιμάζονται η Εκκλησία και το πλήρωμά της.
Η εγκάρδια συνάντηση εξελίχθηκε σε περιβάλλον αξιοπρόσεκτο, επειδή η γλώσσα του σώματος και η επικοινωνία στα ελληνικά επιβεβαιώνουν το σημαντικό μήνυμα που προσκόμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός σε όλους τους Χριστιανούς της Συρίας και του Λιβάνου διά του Πατριάρχου Αντιοχείας.
Η προσδοκία όλων, ύστερα από μία τόσο σημαντική συνάντηση πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών, στην εύθραυστη περιοχή του Λεβάντε βρίσκει άμεση ανταπόκριση στο πρόσωπο του κ. Μητσοτάκη, επειδή επισκέπτεται τον Λίβανο και με την ιδιότητα του Ευρωπαίου ηγέτη. Επίσης η Ε.Ε. και οι ΝΑΤΟϊκοί μας σύμμαχοι προσβλέπουν στα αποτελέσματα της συνάντησης, που προκαθορίζει επίσης ανάληψη υποχρεώσεων έναντι των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής από όλους μας.
Η λεπτή αυτή διάσταση δεν διαφεύγει την παρατήρησή μας, επειδή αποτελεί και το σημείο επαφής των πράξεων του Έλληνα πρωθυπουργού, του Ισραήλ και της Τουρκίας με τη δημόσια δήλωση του Προέδρου Τραμπ για την τουρκική παρουσία στη Συρία.
Επιτυχής επίσκεψη
Η παραδοξότητα της μεσανατολικής πραγματικότητας δεν έπαψε να κυριαρχεί σε όσα διαδραματίζονται κάθε λεπτό στον σημαντικό χώρο όπου πολιτικές, θρησκείες και ενεργειακά συμφέροντα διαμορφώνουν την κινούμενη άμμο, της οποίας οι σταθερές καταρρίπτονται ανά δευτερόλεπτο.
Οι παραδοσιακές αναλύσεις που αναφέρονται στην ιστορία της Μέσης Ανατολής και στις καταγεγραμμένες πολιτικές αποφάσεις έχουν τη σημασία τους ως βοηθητικό εργαλείο ανάγνωσης – αλλά όχι κατ’ ανάγκην κατανόησης – της περιοχής και των ιδιαιτεροτήτων που καθορίζουν τις διαφορετικές αντιδράσεις των τοπικών δρώντων.
Η ελληνική αποστολή στον Λίβανο χαρακτηρίζεται ως επιτυχής όχι επειδή γνωρίζουμε τα αποτελέσματα των συνομιλιών, αλλά επειδή κατά την πραγματοποίηση του προγράμματος διαπιστώνεται να έχουν ξεπεραστεί δυσκολίες και σύνθετες πολιτικοθρησκευτικές προκαταλήψεις που κυριαρχούν στην πολιτική καθημερινότητα του Λιβάνου και της Μέσης Ανατολής.
Τη σημασία της πρωθυπουργικής επίσκεψης αναγνωρίζει και η πλευρά των πολιτικών συνομιλητών που υποδέχθηκε τον κ. Μητσοτάκη, επιβεβαιώνοντας ότι το πολυπολιτισμικό μωσαϊκό του Λιβάνου επιλέγει να διερευνήσει προοπτικές εκτόνωσης της κρίσης, στην οποία συμμετέχουν, πέρα από τους σημαντικούς δρώντες, όπως οι ΗΠΑ, οι ιστορικοί δρώντες, όπως η Γαλλία και άλλες χώρες της Ε.Ε., όπως η ορθόδοξη Ελλάδα, που ανταποκρίνεται στο κάλεσμα των χριστιανών της ευρύτερης Μέσης Ανατολής (the MENA Region), στην οποία έχουν την έδρα τους τρία Παλαίφατα Πατριαρχεία.
Συγκλίσεις κατευνασμού
Τα γεγονότα της Συρίας, οι επιχειρήσεις του Ισραήλ για να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, που εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα του Ιράν, διαπιστωμένα, οδηγούν τον κόσμο, που σέβεται το διεθνές δίκαιο, τις αρχές του ΟΗΕ και το πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, σε συγκλίσεις κατευνασμού, τις οποίες μάλλον επιλέγουν να ανακαλύψουν ακόμη και αυταρχικοί ηγέτες.
● Οι Ρώσοι, χωρίς πολλές εξηγήσεις, αποσύρονται μερικώς από τη Συρία.
● Η Τουρκία καταβάλλει κάθε επικοινωνιακή αλλά κυρίως πολιτική προσπάθεια να επιστρέψει στην ιστορική ευρωατλαντική της κοιτίδα, με το μικρότερο δυνατό κόστος που επιφέρει στην Άγκυρα η αυτόνομη περιδιάβασή της στα «μαρμαρένια αλώνια» της διεθνούς πολιτικής και των «νεωτεριστικών» διεθνών σχέσεών της.
Όλες οι χώρες στην ιστορική τους πορεία κάποιες στιγμές αποφασίζουν, ορθώς ή εσφαλμένως, διεθνείς ή και εσωτερικές διαφοροποιήσεις. Ζητούμενο από τους λαούς είναι το κόστος που επιβάλλεται από τη διεθνή κοινότητα όταν οι ηγέτες επιλέξουν κάποια στιγμή να επιστρέψουν στη μήτρα τους.
Ο Ευάγγελος Αβέρωφ, με «βουκολική» λογοτεχνική φλέβα, χαρακτήρισε τη μήτρα προέλευσης καθενός ως «μαντρί». Φαίνεται ότι την επιστροφή, νόστιμον ήμαρ, επεξεργάζονται και οι Τούρκοι ηγέτες, πιθανώς επειδή τον Πρόεδρο Ερντογάν χαρακτηρίζει ενσυναίσθηση και υψηλή πολιτική διαίσθηση αυτοσυντήρησης, «αεί διδασκόμενος από την τύχη του Αντνάν Μεντερές».
Κίνδυνος παραπλάνησης
Η σκληρότητα των τρομοκρατικών επιθέσεων που υφίσταται επί σειρά ετών η διεθνής κοινότητα και προσφάτως με πολύ μεγάλη ένταση το Ισραήλ προκάλεσαν αποφασιστικότερη αντιμετώπισή τους από την πλευρά του δημοκρατικού κόσμου.
Αποτελεί εσκεμμένη παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης κάθε ανάλυση που ξεπερνά ως μη γενόμενη την εγκληματική επίθεση της Χαμάς εναντίον Ισραηλινών και ξένων πολιτών κατά το φεστιβάλ των νέων στις 7 Οκτωβρίου 2023 και κάθε τρομοκρατική δραστηριότητα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Επίσης ιδιαίτερα παραπλανητική μπορεί να χαρακτηριστεί κάθε παρουσίαση που παραβλέπει ότι οι ΗΠΑ με την πολιτική τους κατάφεραν συνεργαζόμενες με διαφορετικούς τρόπους από όσους αναγνωρίζαμε στο παρελθόν να επιτύχουν:
● απομάκρυνση των Ιρανών από τη Μέση Ανατολή,
● αποκοπή των διαδρόμων εξοπλισμού ακραίων και τρομοκρατικών ομάδων, που ενισχύουν τη θρησκευτική μισαλλοδοξία και το μίσος ακόμα και μεταξύ ομόδοξων,
● κατάρρευση των συγκρούσεων δι’ αντιπροσώπων που στήριζαν Τουρκία, Ιράν και Ρωσία.
Χειρότερη ακόμα υπηρεσία για την καταλαγή και τον κατευνασμό των συγκρούσεων προσφέρουν όσοι συνειδητά λησμονούν ότι το Ισραήλ δεν αγωνίζεται για εδάφη, αλλά για την ασφάλεια των πολιτών του, χωρίς βέβαια να λησμονούνται οι ακρότητες των εποίκων και η αδυναμία των κυβερνήσεων του Ισραήλ να εξασφαλίσουν στο πλαίσιο που πρεσβεύουν τα δικαιώματα των Ισραηλινών Αράβων πολιτών τους.
Ελληνικές πρωτοβουλίες
Η Ελλάδα, γνωρίζοντας το πολιτικό της βάρος και το διεθνές της στίγμα, τολμά να τοποθετείται και να ξεδιπλώνει πρωτοβουλίες τη στιγμή που ο κόσμος προκαλείται συνεχώς και η Ε.Ε. δοκιμάζεται από την πολιτική και οικονομική κρίση στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Η Αθήνα δραστηριοποιείται για να διαμορφωθούν εργαλεία που θα επιτρέψουν στην Ε.Ε. να ανταποκριθεί συνολικά στις προκλήσεις, ώστε να αποτρέπονται κάθε είδους κερδοσκόποι που «σπεκουλάρουν» εις βάρος της ευρωπαϊκής προσπάθειας οικονομικής, πολιτικής ανάκαμψης και της ευρωατλαντικής στρατηγικής.
Οι πολιτικές δηλώσεις των ηγετών διαφόρων χωρών, σε όποιο στρατόπεδο και αν ανήκουν, σηματοδοτούν πολιτικές συμπεριφορές, άλλοτε με μεγαλύτερη βαρύτητα, όπως συμβαίνει με τον κ. Τραμπ, άλλοτε με μικρότερη πολιτική σημασία, αλλά πάντως χαρακτηριστική συμπεριφορά που πρέπει να συγκρατείται – αναφερόμαστε ειδικότερα στον Τούρκο Πρόεδρο και τον υπουργό του επί των Εξωτερικών – προκειμένου να μην χαθεί το μέτρο και η σημασία της στιγμής.
Υποχρέωση του αναλυτή παραμένει η ορθολογική προσέγγιση των γεγονότων πέρα από κάθε συναισθηματισμό, ώστε να ανταποκριθεί στην αποστολή που έχει αναλάβει και όχι μόνο να αναγνωρίζει, αλλά και να τιμά κάθε επιτυχία, όπως το ταξίδι του πρωθυπουργού στον Λίβανο, το οποίο επιτυχώς δρομολογήθηκε σε όλες του τις προγραμματικές πτυχές και σημαντικές λεπτομέρειες, σε δεύτερο ίσως χρόνο (;), από το υπουργείο Εξωτερικών.
Στον Λίβανο «η αποστολή εξετελέσθη»! Η συνέχεια όσων ανακοινώθηκαν επιβάλλει να είμαστε διορατικοί, συνεπείς, συνθετικοί και επίμονοι τόσο ως αρμόδιοι λειτουργοί υλοποίησης των δημοσίων δεσμεύσεων και οικονομικών υποχρεώσεων όσο και ως ομάδες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και της κοινωνίας των πολιτών, που οφείλουν να διατηρούν επίκαιρα τα θέματα, κυρίως μόλις σβήσουν τα φώτα της δημοσιότητας.
Στην κατηγορία των ατόμων μεγάλης ετοιμότητας υπάγονται και οι επίτιμοι πρόξενοι στις χώρες του Λεβάντε, οι οποίοι δικαιούνται την κρίσιμη στιγμή των σημαντικών περιφερειακών αλλαγών να ενισχυθούν στο έργο τους με διπλωματικά έγγραφα, που θα ενισχύουν την αναγνωρισιμότητά τους και τον επίσημο πολιτιστικό και εμπορικό τους ρόλο για τα ενδιαφέροντα της χώρας μας στις χώρες καταγωγής τους, που αναδιαμορφώνονται θεσμικά και κοινωνικά.
* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.
Διαβάστε επίσης:
Βουλή: Εκτός ορίων ο Βελόπουλος για τα Τέμπη
Ανδρουλάκης από Βρυξέλλες: Οι πρωτοβουλίες πρέπει να διαδεχτούν την αμηχανία
ΠΟΛΙΤΙΚΗ | topontiki.gr
