Μπορεί στα βιβλία και στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας τα ανθρωποειδή όπως οι πίθηκοι και οι χιμπαντζήδες να καταλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο ακόμη και σε κοινωνίες πιο σύνθετες από αυτές που έχουν αναπτύξει, αλλά οι επιστήμονες αμφισβητούν ευθέως ότι έχουν μια τέτοια δυνατότητα -τουλάχιστον με τα υπάρχοντα δεδομένα.
Στο πλαίσιο αυτό, δύο μαθηματικοί κατέρριψαν το «παράδοξο του σοφού πιθήκου», το επιστημονικό θεώρημα ότι -εάν έχει στη διάθεσή του αρκετό χρόνο- ένα τέτοιο θηλαστικό θα μπορούσε κάποια στιγμή να γράψει όλο το έργο του Σαίξπηρ, εάν ξεκινήσει να δακτυλογραφεί σε ένα πληκτρολόγιο.
Αυτό το θεώρημα, που διατυπώθηκε πριν από σχεδόν έναν αιώνα, εκφράζει την ιδέα ότι κάτι απίθανο αλλά τεχνικά εφικτό θα μπορούσε να γίνει πιθανό, εάν δοθεί επαρκής χρόνος.
- Advertisement -
Το ενδιαφέρον του κοινού για τους πιθήκους που δακτυλογραφούν, συντηρείται από τις πολλές εμφανίσεις του στην λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τη μουσική και (πλέον) το ίντερνετ. Το 2003 έγινε ένα πραγματικό πείραμα με μακάκους του είδους Macaca nigra, ωστόσο το αποτέλεσμα της εργασίας τους δεν ήταν πουθενά κοντά στον Σαίξπηρ, αλλά πέντε σελίδες που αποτελούνταν κυρίως από το γράμμα «S».
Όσον αφορά την έρευνα που πραγματοποίησαν οι Αυστραλοί μαθηματικοί, καταλήγει στο συμπέρασμα πως εάν όλοι οι χιμπατζήδες του κόσμου είχαν στη διάθεσή τους χρόνο ίσο με τη διάρκεια του Σύμπαντος, δεν θα κατάφεραν «σχεδόν σίγουρα» ποτέ να αναπαράξουν τα έργα του Άγγλου θεατρικού συγγραφέα και ποιητή.
Πώς έγινε η έρευνα για τους πιθήκους «συγγραφείς»
Στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Franklin Open αυτήν την εβδομάδα, εξηγούν ότι υπολόγισαν τι θα μπορούσε να γράψει ένας πίθηκος, χτυπώντας τυχαία τα πλήκτρα ενός πληκτρολογίου με 30 χαρακτήρες, με ρυθμό ένα χτύπημα ανά δευτερόλεπτο, επί 30 χρόνια.
Για τους υπολογισμούς τους υπέθεσαν αυθαίρετα ότι το Σύμπαν θα έχει διάρκεια ένα γκούγκολ, δηλαδή 10 τριακονταδυάκις εκατομμύρια χρόνια ή ο αριθμός 1 ακολουθούμενος από 100 μηδενικά. Δεν έλαβαν υπόψη τους παραμέτρους άσχετες με το πείραμα, όπως για παράδειγμα με τι θα τρέφονται οι πίθηκοι σε αυτό το διάστημα, ή πώς θα επιβίωναν, αφού θα έσβηνε ο Ήλιος σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια.
Με βάση τους υπολογισμούς τους, ένας μοναδικός πίθηκος θα είχε 5% πιθανότητες να γράψει τυχαία τη λέξη «μπανάνα», εφόσον αφιερώσει όλη του την ύπαρξη στην πληκτρολόγηση.
Βέβαια, η λέξη «μπανάνα» δεν εμφανίζεται πουθενά μεταξύ των 884.647 λέξεων που αποτελούν το σύνολο του έργου του Σαίξπηρ.
Ούτε μια στο εκατομμύριο να τα καταφέρουν οι πίθηκοι
Οι μαθηματικοί προσπάθησαν να δώσουν κάποια ευκαιρία στους πιθήκους, επιστρατεύοντας για το πείραμα χιμπατζήδες, το είδος που συγγενεύει περισσότερο με τον άνθρωπο. Σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν σε όλον τον κόσμο περίπου 200.000 χιμπατζήδες και η μελέτη θεώρησε ως «δεδομένο» ότι ο πληθυσμός τους θα παραμείνει σταθερός μέχρι το τέλος του κόσμου.
Το συμπέρασμα είναι ότι ακόμη και ένα τέτοιο εργατικό δυναμικό θα ήταν ανεπαρκές. Οι πιθανότητες επιτυχίας τους δεν θα ήταν «ούτε μία στο εκατομμύριο», είπε στο New Scientist ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Στίβεν Γούντκοκ, του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ.
Αν αυξανόταν ο αριθμός των χιμπατζήδων ή η ταχύτητα με την οποία πληκτρολογούν, δεν θα άλλαζε τίποτα.
Με αρκετή ειρωνεία, η μελέτη καταλήγει ότι ο ίδιος ο Σαίξπηρ είχε απαντήσει στην ερώτηση εάν «η δουλειά ενός πιθήκου θα μπορούσε πραγματικά να αντικαταστήσει την ανθρώπινη προσπάθεια ως πηγή γνώσης και δημιουργικότητας», επικαλούμενη τον «Άμλετ, 3η Πράξη, Σκηνή 3, Γραμμή 87: Όχι».
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ