Τιμώντας τη μνήμη του Γιάννου Κρανιδιώτη αναλογιζόμαστε την πολιτική μας.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, ως κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση του Μορφωτικού Ιδρύματος της Ένωσης Συντακτών, αναφέρθηκε με μία ομιλία συναισθηματικής φόρτισης, μέτρου, αλλά και πολιτικής αποφασιστικότητας στις επιδιώξεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να ολοκληρωθεί η λύση του Κυπριακού όπως ορίζεται από την επιτυχή κατάληξη του οράματος του Γιάννου Κρανιδιώτη, τις προοπτικές του, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και πρωτίστως όσα αυστηρά απαιτούνται από την Ε.Ε., που πλέον δεν θα παραμερίζονται, όπως ατυχώς συνέβαινε με το σχέδιο Ανάν.
Με τις ομιλίες τους ο Πρόεδρος της Κύπρου και ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης απάντησαν σε πολλά ερωτήματα που μας απασχολούν ως προς τις πολιτικές κατευθύνσεις που επιλέγονται προκειμένου το παραγόμενο έργο από Ελλάδα και Κύπρο να συνεχίσει να αξιολογείται θετικά και από τη διεθνή κοινότητα.
Κομβικές συναντήσεις στον ΟΗΕ
Οι συναντήσεις και συνομιλίες στον ΟΗΕ θα αποτελέσουν κομβικό σημείο των συνομιλιών με την Τουρκία, αποκατάστασης της νομιμότητας και των ισορροπιών στην περιοχή προς όφελος της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ και των σχέσεων Τουρκίας, ΗΠΑ, Γαλλίας, Γερμανίας.
Στη διάρκεια των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης πραγματοποιούνται παράλληλες εθιμοτυπικές συναντήσεις αρχηγών κρατών και υπουργών Εξωτερικών. Επίσης οριστικοποιούνται συναντήσεις που διοργανώνονται από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ ή και από διεθνείς δρώντες που παραδοσιακά αναλαμβάνουν ρόλους μεσολαβητών ή και παραγόντων διευκόλυνσης συνομιλιών (facilitator) για την αντιμετώπιση χρονιζόντων εκκρεμοτήτων όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, το Παλαιστινιακό, το Κυπριακό, ή και άλλα θέματα που αφορούν τις διεθνείς σχέσεις, όπως η συμπεριφορά της Ουγγαρίας στην Ε.Ε., η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε., η σχέση χωρών με τους BRICS.
Στη μελέτη των διεθνών σχέσεων συγκρατούνται επίσης γεγονότα που διαμορφώνουν εσωτερικές πολιτικές, αλλά και εξελίξεις παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Η αναδιοργάνωση δύο κομμάτων που κυβέρνησαν την Ελλάδα δεν αντιμετωπίζεται ως έλλογη εσωτερική τους διεργασία, αλλά αναδεικνύεται ως ευρύτερη κρίση πολιτικής αξιοπιστίας. Για να μεγαλοποιηθεί ακόμη περισσότερο η εικόνα πολιτικής αδυναμίας, η ερώτηση 11 βουλευτών της συμπολίτευσης ανάγεται σε αμφισβήτηση της κυβερνητικής εντολής.
Τα πολύ σοβαρά προβλήματα της καθημερινότητας – ακρίβεια, ασφάλεια, περίθαλψη – εμπλέκονται με τις διεθνείς προκλήσεις, ώστε να αποδοθεί ευθύνη στην κυβέρνηση σε μία στιγμή που ο κόσμος απειλείται από πυρηνικό όλεθρο, επειδή η Ουκρανία επιθυμεί να συνδεθεί με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., ενώ η Μόσχα θεωρεί την επιλογή ως απειλή της κυριαρχίας της λόγω του ότι αλλάζουν οι διεθνείς συσχετισμοί και τελειώνει η μονοπωλιακή ενεργειακή της κυριαρχία στην αγορά της Ε.Ε.
Το ενεργειακό καλώδιο
Στον εμφανή ανταγωνισμό για την ενέργεια «φούσκωσε» η συζήτηση για το καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας προς την Κύπρο, την ώρα που διαπιστωμένα η Κύπρος με τον αγωγό μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποδεσμεύεται από προηγούμενες ενεργειακές εξαρτήσεις.
Ακόμη και τα θέματα ασφάλειας του αγωγού, που πρέπει να φροντίσει και να καλύψει οικονομικά ο ιδιώτης επενδυτής, επιλέγεται να αναδειχθούν ως υποχρέωση των συμβαλλομένων κυβερνήσεων, που προφανώς εξασφαλίζουν το πλαίσιο ασφάλειας, προσαρμοσμένες όμως στο Διεθνές Δίκαιο και στην UNCLOS.
Απαιτήθηκε συνάντηση των ηγετών της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας για να διασφαλιστεί όχι μόνο η μελλοντική πρόοδος του έργου, που χρηματοδοτείται και από την Ε.Ε., αλλά να αναδειχθεί στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο η σημασία του έργου για τις νέες ενεργειακές προοπτικές που αφορούν και την ενεργειακή επάρκεια κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αποτελεσματικό το ελληνικό ΥΠΕΞ
Παρά την αποφασιστικότητα της Ε.Ε. να αντιμετωπιστούν συλλογικά οι ενεργειακές προκλήσεις στη χώρα μας, μερίδα του Τύπου και αναλυτών συνεχίζουν επίμονα να αναφέρονται σε αδυναμίες άσκησης της εξωτερικής πολιτικής, να «ονειρεύονται» παράλυση της υπηρεσιακής λειτουργίας, ως οι συντάκτες των σχετικών κειμένων να ζουν εκτός Ελλάδας.
Τα τελευταία πενήντα χρόνια κάθε ελληνική κυβέρνηση ασχολείται με «υιοθέτηση νέου Οργανισμού λειτουργίας του υπουργείου Εξωτερικών», μερικές φορές σε μορφή κώδικα, ώστε να μην μπορεί να τροποποιηθεί, που όμως πάντοτε τροποποιείται με υποστήριξη όλων των πτερύγων του Κοινοβουλίου.
Η λειτουργία του ΥΠΕΞ, παρά τις οποιεσδήποτε επιθυμίες καριέρας των πολιτικών προϊσταμένων, διαχρονικά αξιολογείται ως υψηλής αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας.
Υπενθυμίζεται σε όλους, για την οικονομία της συζήτησης, ότι το υπουργείο Εξωτερικών εργάζεται και επιτυγχάνει εξαιρετικά αποτελέσματα προβάλλοντας με συνέπεια και αξιοπιστία την ελληνική εξωτερική πολιτική στον ΟΗΕ, στην Ε.Ε., στο ΝΑΤΟ, στον διεθνή περίγυρο.
Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, η επιστροφή στο ΝΑΤΟ, η ένταξη στην ΟΝΕ, η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε., η συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, οι τριμερείς και διευρυμένες συνεργασίες, οι στρατηγικές συμμαχίες, η αναβάθμιση της διεθνούς θέσης της Ελλάδας γεωστρατηγικά, ενεργειακά και οικονομικά επιτεύχθηκαν με σοβαρή εργασία της διοίκησης υπό την αποτελεσματική καθοδήγηση του υπουργείου Εξωτερικών.
Ακόμη και η Συμφωνία των Πρεσπών στηρίχθηκε στην επεξεργασία των υπηρεσιών του υπουργείου Εξωτερικών που ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις της ελληνικής κυβέρνησης με απόλυτη επαγγελματική και συνταγματική συνέπεια. Με την υπογραφή της Συμφωνίας στην Πρέσπα άλλαξε η γεωστρατηγική αλλά και η διμερής συζήτηση στα Βαλκάνια, προσφέροντας προτεραιότητα στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. σε μια περιοχή μεγάλων γεωστρατηγικών και θρησκευτικών ανταγωνισμών, κυρίως μεταξύ χριστιανικών κρατών.
Επαγγελματική συνέπεια
Ξεχωριστή επαγγελματική συνέπεια επιδεικνύουν τα στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών στην προετοιμασία των εισηγήσεων και στην ολοκλήρωση των φακέλων που χρησιμοποιούνται από τον πρωθυπουργό και την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ σε όλες τις διεθνείς συναντήσεις και διαπραγματεύσεις. Σε κάθε διοίκηση τον συντονισμό του έργου αναθέτει ο υπουργός Εξωτερικών στον υφυπουργό και στον πολιτικό γενικό γραμματέα.
Οι προσωπικές συμπάθειες ή αντιπάθειες αποτελούν πραγματικότητα της κοινωνίας, συνεπώς κάθε δημοσιογραφική παραπολιτική ενασχόληση με το υπουργείο Εξωτερικών δεν εκπλήσσει τα στελέχη του ΥΠΕΞ, ακόμη και αν αποτελούν «πικάντικα» αναγνώσματα. Επίσης οι διαρκείς οικονομικές αδυναμίες του υπουργείου Εξωτερικών προέρχονται από πολιτικές επιλογές πολλών προηγούμενων κυβερνήσεων.
Η εξωτερική μας πολιτική προωθείται άμεσα από το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Ανάπτυξης και το υπουργείο Τουρισμού. Το κράτος έχει δομές και ελεγκτικούς μηχανισμούς προκειμένου στο πλαίσιο του προϋπολογισμού να πραγματοποιείται η διεθνής προβολή της χώρας.
Η απλουστευτική προσέγγιση του κεφαλαίου που αφορά τη διεθνή προβολή και η «ανθρωποφαγική» προσπάθεια να απομειωθεί το ουσιαστικό έργο που τοποθετεί τη χώρα μας στις πρώτες θέσεις διεθνών οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως ο τουρισμός, μάλλον προβληματίζει επειδή παραμερίζεται η ουσία του επιτελούμενου έργου.
Να διατηρηθεί η ψυχραιμία
Ο πρωθυπουργός και η ελληνική αντιπροσωπεία βρίσκονται ήδη στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στο περιθώριο της οποίας έχουν προγραμματιστεί σημαντικότατες πολιτικές συναντήσεις, αλλά και η βράβευση του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη από το Atlantic Council.
Η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο της Τουρκίας ορίζεται πλέον και από τη δημοσιοποίηση της πρότασης των ΗΠΑ προς την Τουρκία για αποθήκευση των S-400 στον αμερικανικό τομέα της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ. Η διαπραγματευτική επιτυχία της Τουρκίας δεν μπορεί να παραβλέπεται. Οι ΗΠΑ μετέβαλαν ουσιαστικά τη σκληρή απαίτηση επιστροφής των S-400 στη Μόσχα με την ηπιότερη εναλλακτική πρόταση αποθήκευσής τους στο Ιντσιρλίκ.
Η Άγκυρα με την πρώτη χλιαρή δημόσια αντίδρασή της εμφανίζεται να απορρίπτει την προσφερόμενη από τις ΗΠΑ διέξοδο, παρότι πρόκειται για ευνοϊκότατη εξέλιξη, επειδή επιτρέπει στην Άγκυρα να διαφυλάξει την εθνική της αξιοπρέπεια και δεν δυσχεραίνει τη σχέση με τη Μόσχα, η οποία πολύ νωρίς έχει δηλώσει ότι, αν εκπληρώνονται οι οικονομικοί όροι του συμβολαίου αγοράς, η Τουρκία δικαιούται να επιλέξει αν θα αξιοποιήσει ή θα αποθηκεύσει το εξελιγμένο ρωσικό οπλικό σύστημα.
Από την πλευρά της Ελλάδας πρέπει να συγκρατηθεί η αποτελεσματική διαπραγματευτική στοχοπροσήλωση της γειτονικής συμμαχικής χώρας, αλλά και η στρατηγική αξία που συνεχίζει αταλάντευτα να αποδίδεται στην «οποιαδήποτε» πολιτικά κινούμενη Τουρκία από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους.
Ελλάδα και Τουρκία συναντώνται με ανανεωμένη πολιτική εικόνα, η οποία διαμορφώνεται από την εσωτερική τους πραγματικότητα, αλλά και τις συνεχώς εξελισσόμενες διεθνείς απαιτήσεις. Η διαφαινόμενη εναλλακτική εφαρμογή της CAATSA και τα F-35 αφορούν την περαιτέρω διμερή συζήτηση Ουάσιγκτον – Άγκυρας και βεβαίως τη λειτουργία των θεσμών των ΗΠΑ όταν διαπιστώνεται ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ τίθεται σε δοκιμασία από τις γεωστρατηγικές και πυρηνικές επιλογές της Άγκυρας.
Η ψυχραιμία της ελληνικής κυβέρνησης και του υπουργείου Εξωτερικών στην ελληνοτουρκική συζήτηση δεν πρέπει να κλονιστεί από ό,τι εξελίσσεται στα κόμματα της αντιπολίτευσης, στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και τις ακρότατες φωνές όσων επιμένουν στην άποψη περί «ξεπουλήματος» της Ελλάδας από τους συμμάχους, που θεωρείται δεδομένη σύμμαχος ιδιαίτερα τώρα που καταγγέλλεται η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και επιλέγει διπλωματική αποστασιοποίηση από τη Μόσχα.
Το πρόγραμμα της Νέας Υόρκης αποτελεί σοβαρό και αναπόσπαστο κομμάτι της Ημερήσιας Διάταξης των ευρωατλαντικών στρατηγικών επιδιώξεων.
Οι διπλωματικές συναντήσεις υψηλού επιπέδου με την ευκαιρία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ δεν αφορούν μόνο τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, με ορόσημο τη Συμφωνία των Αθηνών, αλλά και την Κύπρο, τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, το ευρύτερο πλέγμα των διεθνών και ενεργειακών σχέσεων όπως διαμορφώνονται στο περιβάλλον του ΟΗΕ και τις παράλληλες συναντήσεις, δημόσιες ή «πίσω από κλειστές πόρτες».
* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.
Διαβάστε επίσης:
Εισηγήσεις για αλλαγή του εκλογικού νόμου σε Μητσοτάκη, μετά την ελεύθερη πτώση των ποσοστών της ΝΔ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ | topontiki.gr