Ο μεγάλος πυλώνας της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής —η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών στη ζώνη Σένγκεν— βρίσκεται σε σαθρό έδαφος.
Τα κράτη μέλη ενίσχυσαν τους συνοριακούς ελέγχους και ο χώρος Σένγκεν χαρακτηρίζεται πλέον από διαχωριστικές γραμμές. Η απόφαση της Γερμανίας να εγκαταστήσει ελέγχους στα εννέα σύνορά της από τη Δευτέρα αποτελεί άλλο ένα πλήγμα που εξόργισε τους γείτονες και ανησύχησε τους ειδικούς που φοβούνται ότι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ΕΕ θα μπορούσε να καταρρεύσει.
Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το μέτρο της κυβέρνησης Όλαφ Σολτς είναι «ασυμβίβαστο με το δίκαιο της ΕΕ» και αντλεί κίνητρο από την πολιτική παρά τη στρατηγική για το μεταναστευτικό. Αντιμέτωπη με την άνοδο της ακροδεξιάς , η γερμανική κυβέρνηση δικαιολόγησε το μέτρο —αρχικά προγραμματισμένο για έξι μήνες— με τον ισχυρισμό ότι είναι απάντηση στη μεταναστευτική πίεση και στον κίνδυνο της ισλαμιστικής τρομοκρατίας.
Η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων υπάρχει ως εξαίρεση σε περίπτωση απειλής για τη δημόσια τάξη ή την εθνική ασφάλεια. Θα πρέπει να είναι η έσχατη λύση και πρέπει να είναι αιτιολογημένη και αναλογική. Ειδικοί λένε ότι οι λόγοι της Γερμανίας δεν πληρούν αυτές τις απαιτήσεις. Δεδομένου ότι οι έλεγχοι θα εφαρμοστούν σε όλα τα σύνορα της Γερμανίας – και η Γερμανία βρίσκεται στην καρδιά της ΕΕ και αποτελεί τη μεγαλύτερη οικονομία της – η κίνηση δεν θα γίνει μόνο στα γειτονικά κράτη, αλλά «σχεδόν σε όλα».
Οι πρώτες που αντέδρασαν στην ανακοίνωση του Βερολίνου ήταν οι χώρες που μοιράζονται σύνορα με τη Γερμανία. Ο φιλελεύθερος-συντηρητικός πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, περιέγραψε την εντολή ως «ντε φάκτο αναστολή της Συμφωνίας Σένγκεν σε μεγάλη κλίμακα» και ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει «επείγουσες διαβουλεύσεις» με τις άλλες οκτώ χώρες που επηρεάζονται άμεσα. Η Αυστρία είπε ότι δεν θα δεχόταν ανθρώπους τους οποίους η Γερμανία αποφάσισε να απομακρύνει στα σύνορά της και η Ολλανδία προειδοποίησε για τον αντίκτυπο στους διασυνοριακούς εργαζόμενους. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι περνούν καθημερινά τα ενδοκοινοτικά σύνορα για να εργαστούν σε άλλη χώρα.
Η απόφαση του Βερολίνου έχει συνέπειες που φτάνουν πολύ πέρα από την επικράτειά του. Για τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η γερμανική κυβέρνηση επιδιώκει «να καταργήσει μονομερώς τη Σένγκεν». Ο Ούγγρος ομόλογός του, ο λαϊκιστής Βίκτορ Όρμπαν — που υποστηρίζει τις αντιμεταναστευτικές πολιτικές — καλωσόρισε τον Σολτς στο «κλαμπ» των χωρών της ΕΕ που θέλουν συνοριακούς ελέγχους.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επέκρινε την απόφαση της Γερμανίας να εισαγάγει ελέγχους στα σύνορά της, λέγοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα έθετε σε κίνδυνο τη ζώνη Σένγκεν και άφησε να εννοηθεί ότι οι τρέχουσες πολιτικές πρόνοιας του Βερολίνου μπορεί να ευθύνονται για την προσέλκυση μεταναστών.
Σε συνάντηση με τον Αυστριακό καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ (ΕΛΚ) στη Βιέννη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η εφαρμογή του Συμφώνου της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
«Δεν θα ήταν σωστό να προχωρήσουμε σε μια λογική ad hoc εξαιρέσεων από τη Σένγκεν, με συνοριακούς ελέγχους που μπορεί τελικά να μην επιτρέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών και να βλάπτουν τα θεμελιώδη επιτεύγματα της ΕΕ», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία , οι αφίξεις κατά το πρώτο επτάμηνο του 2024 ανήλθαν σε 23.204, σημειώνοντας αύξηση 99% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023 (11.672).
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μετανάστευσης εδώ και χρόνια και πιέζει για υποχρεωτική μετεγκατάσταση μεταναστών και προσφύγων εντός της ΕΕ.
Ωστόσο, η θέση της δεν αντικατοπτρίστηκε στο αναθεωρημένο Σύμφωνο της ΕΕ για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, καθώς οι χώρες της βόρειας ΕΕ —συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας— αντιτάχθηκαν.
Αντίθετα, καθιερώθηκε η λογική της «υποχρεωτικής αλληλεγγύης».
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι άλλες χώρες της ΕΕ δεν είναι υποχρεωμένες να δέχονται πρόσφυγες, αλλά είναι υποχρεωμένες να παρέχουν στις χώρες πρώτης γραμμής βοήθεια σε είδος.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα ξοδεύει ήδη σημαντικούς πόρους για τη φύλαξη των συνόρων της, η οποία υποστηρίζεται και από την ΕΕ, και αυτή η υποστήριξη «θα πρέπει να συνεχιστεί».
Διαβάστε επίσης:
KNE για Πορτοσάλτε: «Ο γνωστός παπαγάλος της κυβέρνησης τα έκανε… σαλάτα!»
ΠΟΛΙΤΙΚΗ | topontiki.gr